Dyskusja Wikipedii:Konflikt interesów

Niniejsza strona służy odbyciu dyskusji nad przetłumaczoną z angielskiej Wiki zasadą Konflikt interesów.

Sformułowanie problemu

Użytkownicy edytujący Wikipedię bardzo często poruszają się w rejonach swoich zainteresowań zawodowych oraz prywatnych. Ma to niezaprzeczalnie pozytywne konsekwencje w postaci artykułów nacechowanych wysokim poziomem merytorycznym. Czasami jednak sympatie i antypatie przeważają, a edycje użytkowników osobiście, emocjonalnie, politycznie, czy zawodowo związanych z opisywanymi przez siebie zagadnieniami nabierają negatywnego charakteru. Forsowany jest POV (nieneutralny punkt widzenia), by osiągnąć korzyści finansowe, by promować swoją osobę lub instytucje powiązane z użytkownikiem, cytowane są własne publikacje, a promocyjne artykuły bywają pisane na potrzeby klientów.

Z tych powodów niezbędne wydaje sie być przyjęcie zasady Konflikt interesów, która miałaby na celu ograniczenie występowania w artykułach Wikipedii edycji niezgodnych z najważniejszym celem Projektu - tworzeniem encyklopedii zgodnej z zasadą neutralnego punktu widzenia i wolnej od partykularnych interesów pojedynczych użytkowników nie służących dobru całego projektu. Propozycja tej zasady została przetłumaczona z angielskiej Wikipedii, po uprzednim wprowadzeniu do niej poprawek i zmian odzwierciedlających realia polskiego projektu.

Dyskusja

Zasada jest rozsądna i - przede wszystkim - potrzebna. Ergo: wymaga jak najszybszego wprowadzenia. Airwolf {D} 20:50, 19 wrz 2007 (CEST)

Jako zalecenie wygląda nieźle. Tylko co to znaczy: Opisując w Wikipedii samego siebie, własnej grupy, firmy, czy ulubionej idei i publikując hasło, nie masz prawa wpływania na jego zawartość.? Pytam, bo dla mnie jest oczywiste, że mam prawo wpływać na kształt artykułu, który napisałem - chociażby poprzez dyskusję. --Nux (dyskusja) 15:03, 22 wrz 2007 (CEST)

No masz prawo do kształtowania dopóki trzymasz się NPOV. Przynajmniej ja tak to rozumiem :) Lothar (dyskusja) 02:23, 26 wrz 2007 (CEST)

Moim skromnym zdaniem jest to bardzo dobry pomysł. Najleży wprowadzić, i to w miarę szybko. Яudi ^Kontakt 19:29, 22 wrz 2007 (CEST)

• Czyli generalnie jak ktoś się na czymś zna, to nie powinien o tym pisać ? Birczanin 19:47, 26 wrz 2007 (CEST)
  • Generalnie fajnie jak ktoś się na czymś zna i o tym pisze. Jeśli jednak w jego edycjach w strefie, na której się zna (z racji przynależności do jakiejś organizacji, zatrudnienia w firmie, kontaktów zawodowych) zaczyna przebijać POV, to jest to więcej niż zwykły POV i taki użytkownik powinien przemyśleć odstąpienie od edycji w danej dziedzinie. Sprawa czasami może być nieuchwytna dla samego zainteresowanego, ale stanowi solidne zabezpieczenie interesu Wikipedii. Przynajmniej osobiscie tak to rozumiem. Wojciech Pędzich Dyskusja 23:05, 26 wrz 2007 (CEST)

• Teoria słuszna, ale jest zasada o neutralnym punkcie widzenia (do której zresztą odwołuje się dyskutowana zasada) i właściwie przestrzeganie i pilnowanie tego wystarczy. Jest ona także wystarczająca (w moim odczuciu) do tego, aby anulować wersje które je naruszają (lub użyć silniejszych kroków administracyjnych). Wydaje mi się, że mnożenie zasad mija się tu z celem. Bogitor 12:31, 27 wrz 2007 (CEST)

• ja też uważam, ża zasady POV/NPOV są wystarczające. A powyższe zalecenia albo są powtórką tych pierwszych (tudzież innych zasad) albo nie do końca jasnym zapisem: jak się na czym znasz - to nie edytuj wikipedii. Żywię nadzieję, że większość wikipedystów edytuje tylko w obszarach w których "się zna i interesuje" i nie zabiera zdania w dziedzinach o których nie ma pojęcia. Druga sprawa - nie ma co mnożyć niepotrzebnych zakazów/nakazów skoro i tak ich przestrzeganie jest uznaniowe. To tak jakby nakazać wszystkim wikipedystom myć ręce - w sumie słuszne, ale każdy ma swój rozum i sam potrafi o siebie zadbać. Nie jesteśmy w stanie sprawdzić czy ktoś pisze artykuły w obszarze w którym może popełnić POV, dopóki (świadomie lub nie) go nie popełni. Dalej - zapisy z deklaracji zainteresowań, o tym że: "Wyrażona deklaracja może zostać użyta przeciwko danemu wikipedyście" ale zarazem "Większość współedytorów docenia szczerość" - pachnie mi normalnie Ziobrem, teczką Tymińskiego, taśmami Begerowej i kazaniami o.Rydzyka. Wikipedysta nie musi niczego udawadniać, i to jeszcze przed zamiarem edytowania hasła - co najwyżej wyjaśnić pochodzenie źródeł opisu, jeśli okażą się one nieobiektywne. Po trzecie - zauważcie, że 2 z 3 popierających projekt nie ma konkretnego zawodu. O czym my więc rozmawiamy ? --Beax 13:10, 1 paź 2007 (CEST)

• Jako regulacja jest to niepotrzebne, jako zalecenie - jak najbardziej. Dobre uzasadnienia przedstawione zostały powyżej. Paweł Krawczyk 19:45, 10 lis 2007 (CET)

Opisując w Wikipedii samego siebie, własnej grupy, firmy, czy ulubionej idei i publikując hasło, nie masz prawa wpływania na jego zawartość.

IMO niezgodne z duchem wiki - Robin of Sherwood - gdybym nie edytował, jeszcze nie miałoby medalu. Koniecznie należy przeredagować, bo teraz tylko straszy. Przykuta 01:47, 16 paź 2007 (CEST)

---

Konsekwentne stosowanie tej zasady prowadziłoby do absurdu. Co do artykułów o sobie samym czy osobach najbliższych (rodzice, dzieci, małżonkowie, rodzeństwo itp.) skłonna jeszcze jestem się zgodzić, choć też raczej jako zalecenie, ale nie zasada. Własna firma, grupa - to już określenia mało precyzyjne: dotyczyć ma tylko właściciela, dyrektora, przewodniczącego itp. czy wszystkich członków? Jeśli wszystkich członków to mogłoby się okazać, że np. ani katolik ani ateista nie mogą redagować artykułów nt. związany z Kościołem, bo obaj będą nieobiektywni, osoby innych wyznań też nie będą obiektywni, więc chyba miałby redagować ktoś z innej planety. Uważam, że należy trzymać się zasad zdroworozsądkowych. Gdy np. ktoś o znanych poglądach redaguje artykuł, a my podejrzewamy, że nie jest zgodny z NPoV - można umieścić odpowiedni szablon {{POV}} lub inny, mówiący o podejrzeniu o konflikt interesów. Przydałyby się może zasady zabraniające usuwania takiego szablonu do momentu osiągnięcia konsensusu. Jasra 23:55, 16 paź 2007 (CEST)

• Moim zdaniem wszystko jest zawarte w zasadzie NPOV. Wprowadzenie takiego obostrzenia nie ma sensu, także z uwagi na podnoszone przez Jasrę zastrzeżenia. Pundit | mówże 23:24, 13 gru 2007 (CET)

Jeżeli kwestie dot. konfliktu interesów zostaną opracowane

Jak zauważył niedawno saper mamy bałagan w przestrzeni meta. Powstają nowe strony, do których nowi użytkownicy mają problem trafić, są sprzeczne z zapisami na innych stronach meta, bo nikt nie zmodyfikował starych treści. Dlatego proponuję już teraz aby wziąć pod uwage ten problem i przy tworzeniu strony meta odpowiednio: 1. przejrzeć istniejące strony meta, gdzie jest duże prawdopodobieństwo, że zapiski o podobnych problemach istnieją 2. co oczywiste - odpowiednio skategoryzować stronę 3. dodać do spisów stron pomocy, szablonów itp. by nowi użytkownicy mogli na nie trafić 4. nie opieprzać ostro nowych, bo tych zasad mogli nie czytać, a raczej nowi na pewno szybko na tę stronę meta nie dotrą. Przykuta 14:11, 25 paź 2007 (CEST)

Sławni i encyklopedyczni też pisali o sobie. Czy nie jesteśmy za srodzy?

Ludzie wielcy „encyklopedyczni” i ich bliscy pisywali swoje autobiografie i nie były hasła encyklopedyczne ale całe książki, np.:

• Maria Skłodowska-Curie, „Autobiografia. Wspomnienia o Piotrze Curie”, Warszawa 2005 wyd. Dom Promocyjno - wydawniczy GAL
• Ewa Curie, „Maria Curie” Warszawa 1997 PWN
• Jan Twardowski , „Autobiografia. Myśli nie tylko o sobie. Tom 1 1915-1959” Wydawnictwo Literackie, SBN 83-08-03-926-X, 2007
• Sławomir Mrożek, „Baltazar. Autobiografia” Noir sur Blanc, 2006
• Andersen Hans Christian, „Autobiografia Baśń mojego życia” ISBN: 83-7229-082-2
• Vaclav Havel, ”Tylko krótko, proszę”, Znak
• Wiele notatek autobiograficznych uczynili wszyscy nobliści na prośbę Komitetu Noblowskiego, najwięcej chyba o sobie pisał Albert Einsten propagując swoje naukowe dokonania oraz filozofię oraz zdradzając szczegóły z własnego życia.

A na koniec zachęcając do dyskusji cytat:

„Prawdziwa autobiografia jest jeszcze zawsze pewnego rodzaju bohaterstwem i może być tylko czynem wyjątkowym, nie epidemicznym” Autor: Karol Irzykowski

adamchemik 19:48, 9 lis 2007 (CET)

Pisanie autobiografii jest OK - bo czytelnik wie, że to jest autobiografia, a sam autor też tego nie ukrywa. Z biografiami w encyklopedii jest trochę inaczej - pisze się je w trzeciej osobie i czytelnik encyklopedii oczekuje, że jest to tekst napisany przez edytora encyklopedii a nie przez samego zainteresowanego. W autobiografii ludzie przedstawiają swój punkt widzenia na własny temat i często się zdarza że zatajają niewygodne fakty lub nawet kłamią. Wikipedia ma być pisana z neutralnego punktu widzenia, a podane w niej fakty mają być zweryfikowane w niezależnych źródłach. Oczywiście autobiografię można przy pisaniu biografii wziąć pod uwagę, ale z pewną ostrożnością wynikającą właśnie z tego, że sam zainteresowany raczej nigdy nic złego o sobie dobrowolnie nie powie i może też konfabulować. Polimerek 10:56, 30 lis 2007 (CET)

Wszystko prawda, ale przy złej woli niezwykle łatwo to obejść - pacynka, albo wręcz prośba o wrzucenie biogramu przez kolegę (sam wypatrzyłem taki jeden przypadek "wymiany" autorstwa biogramów na en-wiki... i jest lege artis). Dlatego większą uwagę przywiązywałbym do weryfikowania i usuwania POV (także poprzez dodawanie niewygodnych faktów) niż zakaz autobio Pundit | mówże 23:30, 13 gru 2007 (CET)

• Argument z Ewą Curie to trochę nie na miejscu, bo jej dzieło to po prostu hagiografia. Picus viridis RSVP? 17:09, 20 gru 2007 (CET)

Spojrzenie z Frankfurtu

Mowa będzie o szkole frankfurckiej i Habermasie uproszczonym na potrzeby naszej dyskusji do granic możliwości. Otóż nie da rady znaleźć takiego autora, który będzie w stanie napisać zdanie całkowicie obiektywne, wyłączające własną opinię. Każdy bowiem działa w ramach społeczeństwa i niezależnie od tego, o kim/czym pisze (sobie czy kimś innym) to odnosi się do tematu wypowiedzi sympatycznie/niesympatycznie, z uznaniem/bez, uważa temat za ciekawy lub nudny. Już samo umieszczenie artykułu lub ek jest wartościowaniem. Rezultatem wielu wypowiedzi jest treść nadal nasycona wartościowaniem, choć niejako uśrednionym. Moim zdaniem to, czy ktos pisze o sobie czy o czymś innym nie ma tutaj znaczenia, problemem jest raczej właściwie wyważone uśrednienie i zdolność autorów do ustępstw. Shaqspeare 15:00, 16 lis 2007 (CET)

Własne publikacje

Uważam, że nie powinniśmy przesadzić w żadną stronę. Dodawanie w bibliografii własnej pracy (mam na myśli publikacje naukowe) bez związku z tekstem arta to oczywiście przegięcie, ale z drugiej strony jest praktyką dość powszechną w obiegu naukowym, że autorzy podają przypisy do własnych wcześniejszych prac. Pytanie zatem, czy jest sens próbować wzbić się na Wiki na standardy wyższe niż obowiązujące w świecie publikacji specjalistycznych. Można oczywiście twierdzić, że jest to omijanie zasady zakazującej OR, no bo czym innym jest dobra publikacja naukowa niż owocem własnych badań. Z drugiej strony ja rozumiem OR jako zakaz cytowania czy omawiania własnych, niezweryfikowanych i nie poddanych krytycznej ocenie "branży" tez czy twierdzeń. Jeśli natomiast praca ukazuje się w książce wydawnictwa naukowego czy czasopiśmie branżowym, zwłaszcza naukowym, samo dopuszczenie do tej publikacji stanowi już dowód, że praca przeszła pozytywnie jakąś merytoryczną weryfikację. Krótko mówiąc: pozostawmy to jako kwestię kultury wikipedystów, ale nie wprowadzajmy sztywnego zakazu. Powerek38 (dyskusja) 16:02, 30 lis 2007 (CET)

Mało tego, niezależni recenzenci czasami brak cytowania własnych prac traktują jako nieprofesjonalne zachowanie i w swojej recenzji (zalecają) proszą o uzupełnienie cytowań. Zatem, świat nauki rózni się od sztywnych wymagań, które próbują wprowadzić wikipedyści. Złoty środek, umiar oto recepta. adamchemik 13:06, 1 gru 2007 (CET)

Im znamienitsi specjaliści zainteresują się Wikipedią, tym większy mieliby kłopot z omijaniem własnych publikacji, chcąc pisać na tematy specjalistyczne, podając źródła jednocześnie. Jeśli publikacje są recenzowane, absolutnie nie ma powodu by unikać ich wykorzystania przez autorów. Z opracowaniami pozostałymi też jest kłopot, bo np. jako twórca iluś tam dokumentacji (plany ochrony, opracowania planistyczne) mógłbym je wykorzystać do napisania obszernych artykułów nt. poszczególnych obszarów. Źródłem byłaby dokumentacja dostępna tylko w urzędach, ale przecież nie tajna i możliwa do weryfikacji. Bez zaangażowania autora takich materiałów nie można liczyć na to, że artykuły o wielu obszarach chronionych wyjdą poza formę stubów. Reasumując - jestem za wykorzystywaniem wszelkich weryfikowalnych źródeł informacji, a ograniczanie zakresu korzystania ze źródeł z zastosowaniem kryterium autora jest nieuzasadnione i nielogiczne. Kenraiz (dyskusja) 08:09, 7 gru 2007 (CET)

Propozycja zmiany

Obecna wersja bazuje na żenującej wersji z enwiki, która: 1. cechuje się słowotokiem; 2.filozofuje nie na temat (co by Engels napisał o Marksie - ani enwikipedyści tego nie wiedzą, ani to z tematem się wiąże); 2a. pisze nie na temat - definicja obecnej wersji w plwiki jest sprzeczna z tym co omawia się jako konflikt interesów w środku tekstu; 3. jest wielokrotnie sprzeczna wewnętrznie - raz piszą by nie edytować, kawałek dalej że edytować; 4. w dużym stopniu rozwlekle powtarza zasady ogólne wiki; 5. - zakazuje edycji nie dlatego, że ktoś edytuje POV, nieneutralnie, a dlatego, że gdzieś pracuje - skandalicznie imputując, że nikt nie jest w stanie pisać neutralnie i zgodnie z zasadami na temat swoich zainteresowań zawodowych, swej pracy, czy swoich znajomych. Wersja enwiki bredzi coś o podświadomości i innych z sufitu wziętych ideach, zamiast skupić się na konkretach. Poza tym wersja enwiki i obecna plwiki by miała sens wymagałaby sprawnego i rozbudowanego aparatu śledczego, by dociec jaki nick usera wiąże się jakim realnym nazwiskiem i gdzie/dla kogo ta osoba pracuje. Takiego aparatu nie ma więc jest to fikcja, co gorsza selektywna - czasami w ramach konfliktów personalnych ktoś na kogoś doniesie demaskując personalia pod pretekstem demaskacji konfliktu interesów, a de facto tylko po to by zniszczyć anonimowość swego przeciwnika i mu dopiec. Enwiki lekceważy politykę prywatności, zastępując ją ogólnikami, ze ona obowiązuje, nie podając jednak żadnych zabezpieczeń. Dlatego proponuję zastąpić obecny tekst czymś w stylu :

Osoby edytujące hasła na temat firm/instytucji, w których pracują lub z którymi są związane zawodowo, podobnie jak edytujące hasła na temat samego siebie, osób bliskich sobie albo powiązanych służbowo muszą szczególnie zadbać by takie edycje odpowiadały standardom Wikipedii, zwłaszcza w zakresie neutralności, prezentowania różnych uźródłowionych punktów widzenia, unikania wyrażeń oceniających (chyba, że są to wyrażenia pochodzące z zewnętrznych, uznanych źródeł) i promujących. Jeśli edytor jest zbyt zaangażowany w temat hasła (np. emocjonalnie) by móc przestrzegać w/w standardów w danym haśle lub sądzi, że mogą być na niego wywierane naciski służbowe w celu nieneutralnego ujęcia hasła nie powinien edytować takich haseł.

--Piotr967 podyskutujmy 18:04, 18 mar 2013 (CET)

Powyższy tekst przyjęty (z drobną zmianą proponowaną przez Lispira) po dyskusji. --Teukros (dyskusja) 19:31, 3 kwi 2013 (CEST)