Dusicielowate
Dusicielowate, dusiciele (Boidae) – rodzina węży.
| Boidae[1] | |||
| J.E. Gray, 1825 | |||
 Epicrates cenchria cenchria | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina |
dusicielowate | ||
| Podrodziny | |||
|
| |||
Charakterystyka
edytujDusiciele posiadają szczątkowy pas miednicowy, bardzo silnie zredukowane kończyny tylne i dobrze rozwinięte płuca. Ich oczy mają pionową źrenicę. Czaszka charakteryzuje się dużą ruchomością kości, zwłaszcza szczęk, co umożliwia szerokie otwieranie paszczy. Kości są połączone długimi ścięgnami[2].
Systematyka
edytujSystematyka zgodna z ITIS
edytujObecnie rodzina ta nie jest dzielona na podrodziny i zaliczane są do niej tylko gatunki z dawnej podrodziny Boinae. Gatunki z podrodziny Erycinae (Bonaparte, 1831) są obecnie zaliczane do dwóch odrębnych rodzin (Charinidae Gray, 1849 oraz Erycidae Bonaparte, 1831); dodatkowo z dusicielowatych zostały wydzielone odrębne rodziny Calabariidae Gray (1858), Candoiidae Pyron, Reynolds i Burbrink (2014) oraz Sanziniidae Romer (1956)[1][3]
Aktualna systematyka rodziny dusicielowatych:
- rodzaj: Boa
- rodzaj: Chilabothrus
- boa kubański (Chilabothrus angulifer)
- Chilabothrus argentum
- Chilabothrus chrysogaster
- Chilabothrus exsul
- Chilabothrus fordii
- boa wysmukły (Chilabothrus gracilis)
- Chilabothrus granti
- boa portorykański (Chilabothrus inornatus)
- Chilabothrus monensis
- Chilabothrus striatus
- Chilabothrus strigilatus
- boa jamajski (Chilabothrus subflavus)
- rodzaj: Corallus
- boa leśny (Corallus hortulanus)
- boa prążkowany (Corallus annulatus)
- boa psiogłowy (Corallus caninus)
- Corallus cookii
- Corallus cropanii
- Corallus grenadensis
- Corallus ruschenbergerii
- rodzaj: Epicrates
- Epicrates alvarezi
- Epicrates assisi
- boa tęczowy (Epicrates cenchria)
- Epicrates crassus
- Epicrates maurus
- rodzaj: anakonda (Eunectes)
- anakonda zielona (Eunectes murinus)
- anakonda żółta (Eunectes notaeus)
- anakonda boliwijska (Eunectes beniensis)
- anakonda ciemna (Eunectes deschauenseei)
Tradycyjna systematyka
edytujTradycyjnie do tej rodziny zaliczano 5 podrodzin obejmujących ponad 20 rodzajów węży:
- boa (Boinae) (m.in. boa dusiciel czy anakonda zielona)
- pytony (Pythoninae) (m.in. pyton tygrysi czy pyton siatkowany)
- Bolyeriinae
- Erycinae
- Loxoceminae
Inne systematyki
edytujW nowszych klasyfikacjach podrodziny Pythoninae, Bolyeriinae i Loxoceminae często podnosi się do rangi rodzin, tym samym wyłączając je z rodziny Boidae[4][5][6]; z drugiej strony do dusicielowatych mogą należeć rodzaje Ungaliophis i Exiliboa, dawniej uznawane za przedstawicieli rodziny boaszkowatych[5][6]. Dokładna pozycja systematyczna tych taksonów pozostaje przedmiotem sporu wśród herpetologów.
Systematyka według The Reptile Database[7]:
- Boinae – boa
- Ungaliophiinae
- Erycinae
- Calabariinae – jedynym przedstawicielem jest Calabaria reinhardtii – boa ziemny[8]
- Candoiinae
- Sanziniinae
- Charininae
W klasyfikacji dusicielowatych przyjętej przez Pyrona, Reynoldsa i Burbrinka (2014) do rodziny Boidae zaliczane są tylko rodzaje Boa, Corallus, Eunectes, Epicrates i wydzielony z rodzaju Epicrates rodzaj Chilabothrus. W klasyfikacji przyjętej przez autorów podrodzina Erycinae jest podnoszona do rangi odrębnej rodziny Erycidae, rodzaje Exiliboa i Ungaliophis są przenoszone wraz z rodzajami Charina i Lichanura do osobnej rodziny Charinidae, rodzaje Acrantophis i Sanzinia są zaliczane do odrębnej rodziny Sanziniidae, zaś rodzaje Calabaria i Candoia są zaliczane do własnych, monotypowych rodzin – odpowiednio Calabariidae i Candoiidae[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Boidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Podrząd:Węże Serpentes w: W.Zamachowski, A.Zyśk Strunowce Chordata, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków, 1997 ISBN 83-86841-92-3
- ↑ Alethinophidia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2018-01-05] (ang.).
- ↑ Mikko's Phylogeny Archive – Macrostomata
- ↑ a b Joseph B. Slowinski i Robin Lawson (2002) "Snake phylogeny: evidence from nuclear and mitochondrial genes" Molecular Phylogenetics and Evolution 24: 194–202.
- ↑ a b Nicolas Vidal, Anne-Sophie Delmas i S. Blair Hedges: "The higher-level relationships of alethinophidian snakes inferred from seven nuclear and mitochondrial genes". W: R.W. Henderson, R. Powell (red.) Biology of the Boas and Pythons. Eagle Montain, Utah: Eagle Mountain Publishing, 2007, ss. 27–33.
- ↑ P. Uetz: Higher Taxa in Extant Reptiles. The Reptile Database. [dostęp 2019-03-08]. (ang.).
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 396. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ R. Alexander Pyron, R. Graham Reynolds i Frank T. Burbrink. A Taxonomic Revision of Boas (Serpentes: Boidae). „Zootaxa”. 3846 (2), s. 249–260, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3846.2.5. (ang.).