Drzonków
Drzonków (do 1945 niem. Drentkau)[2] – od 1 stycznia 2015 część miasta i osiedle administracyjne Zielonej Góry, położona na południowym zboczu Wału Zielonogórskiego. Do 31 grudnia 2014 r. samodzielna wieś w gminie Zielona Góra.
| Osiedle Zielonej Góry | |
 Zabudowa Drzonkowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| SIMC |
0917336 |
| Populacja (2014) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-004 |
| Tablice rejestracyjne |
FZ |
Położenie na mapie Zielonej Góry  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
 51°53′33″N 15°34′02″E/51,892500 15,567222
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujNazwa pochodzi od staropolskiego słowa drzeń oznaczającego drewno. Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1305 pod nazwą Dronkow[2]. Następna wzmianka, która pochodziła z 1376 roku, odnosiła się do drzonkowskiego kościoła i właścicielem wsi był w tym czasie ród von Kittlitz[2]. Później część Drzonkowa zakupili Rothenburgowie i do 1611 obydwa rody utrzymywały swoje własności. Od Kittlitzów majątek kupił Hans von Kalkreuth, a po niedługim czasie odsprzedał go rodzinie von Knobelsdorff. Drzonków od 1688 roku dzielił się na dwie części, a od 1722 roku na trzy, co było spowodowane podziałem spadku[2]. Wspomniano wówczas jako właścicieli dóbr: Christiana Ernesta von Rothenburga, Sigmunda von Knobelsdorffa i Ottona Sigfrieda von Unruha. Baron Gottlieb von Cersdorf w 1743 scalił dwie części, a trzecia pozostawała we władaniu Gustava Christiana von Prittwitza und Gaffrona[2]. Cześć majątków została w drugiej połowie XVIII stulecia połączona przez hrabiego Ludwiga von Schlabrendorfa, który w 1782 roku sprzedał je hrabinie Friederike von Cosel[3][2]. Majątek został w 1785 przejęty przez jej syna, a w 1789 przedstawiciela rodziny von Johnston. W tej partii wsi znajdowały się w tym czasie m.in. 2 folwarki i 5 młynów wodnych na strumieniu Krzyżna, a w 102 gospodarstwach mieszkało 546 osób[2]. Należąca w 1743 do Gustava von Prittwitza część wsi była już w 1761 własnością barona Gelsdorfa, a od 1768 przedstawicielki rodu von Knobelsdorff. Znajdował się tutaj około 1790 folwark, a także 13 gospodarstw, w których mieszkało 68 osób[2].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. W 1984 liczba mieszkańców Drzonkowa, wówczas wsi, wynosiła około 530 mieszkańców[4].
Na terenie Drzonkowa funkcjonuje Zespół Edukacyjny nr 4 oraz parafia pw. Matki Bożej Ostrobramskiej.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:
- dwór nr 32 a, z XVIII wieku/XIX wieku w znajdującym się w centrum wsi zespole dworsko-folwarcznym z XVIII/XIX wieku. Przetrwał on do czasów współczesnych[6]. W południowej pierzei podwórza stoi dwór, przy którym wznoszą się też budynki gospodarcze, a w pobliżu niego zachował się też ogród i sad[6]. Prawdopodobnie dla dzierżawcy majątku zbudowano na przełomie XVIII i XIX wieku klasycystyczny dwór, którym jest murowany i podpiwniczony budynek wzniesiony na planie prostokąta. Nakryty jest dachem mansardowym. Ryzalit z wejściem głównym zwieńczonym trójkątnym tympanonem znajduje się w centralnym punkcie elewacji frontowej, a wystrój elewacji jest skromny[6]. Opaskami okiennymi została ozdobiona jedynie fasada. Obecnie wygląd dworu odbiega od pierwotnego, gdyż po II wojnie światowej, w związku z przeznaczeniem na mieszkania, poddano go pracom remontowym. Wtedy to przekształcono wnętrza i zmieniono wygląd zewnętrzny budynku, m.in. likwidując okna dachowe[6].
- dom nr 56, z XIX wieku
inne zabytki:
- we wsi znajdował się kościół pw. św. Mikołaja. Wymieniony po raz pierwszy w dokumencie z 14 stycznia 1376 r., przeszedł w 1525 w ręce luteran, aby po piętnastu latach wrócić w posiadanie katolików. Jednakże miejscowa diaspora nie była w stanie utrzymać budynku, co doprowadziło do jego stopniowej dewastacji. Kościół rozebrano ostatecznie w 1818 roku, a XVIII-wieczną dzwonnicę przeniesiono do skansenu w Ochli.
W ewidencji konserwatorskiej znajdują się ponadto dawna remiza strażacka (obecnie świetlica) i stacja transformatorowa z 1927 roku.
Na terenie Drzonkowa znajduje się Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji (WOSiR), który cieszy się popularnością wśród profesjonalnych polskich i zagranicznych sportowców, w szczególności pięcioboistów nowoczesnych. Do Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji należy basen olimpijski oraz drugi basen kryty, wykorzystywany do nauki pływania przez cały rok. Z basenów tych korzysta Zespół Szkół Mistrzostwa Sportowego w Zielonej Górze.
Przypisy
edytuj- ↑ Czesław Osękowski. Demograficzne i migracyjne uwarunkowania rozwoju oświaty w Zielonej Górze po połączeniu Miasta Zielona Góra z Gminą Zielona Góra. „Studia Zachodnie”. 18, s. 295, 2016. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski. [dostęp 2020-05-07]. [zarchiwizowane z adresu 2020-05-07].
- ↑ a b c d e f g h Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 32.
- ↑ Wdowa po Fryderyku Auguście von Cosel, który był naturalnym synem króla polskiego Augusta II Mocnego.
- ↑ Encyklopedia Powszechna PWN. T. 5. Suplement. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 94.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 113. [dostęp 2013-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
- ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 33.
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 32–33. ISBN 978-83-919914-8-0.
Linki zewnętrzne
edytuj- http://www.drzonkow.pl – strona ośrodka Sportu