Wikipedia

Drygały

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Drygały (niem. Drygallen, 1938–1945 Drigelsdorf[4]) – wieś mazurska w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. Do 1954 roku siedziba gminy Drygały. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Drygały
wieś
Ilustracja
Wybrane lokacje we wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

piski

Gmina

Biała Piska

Wysokość

141 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

1279[2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

12-230[3]

Tablice rejestracyjne

NPI

SIMC

0754785

Położenie na mapie gminy Biała Piska
Mapa konturowa gminy Biała Piska, u góry znajduje się punkt z opisem „Drygały”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Drygały”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Drygały”
Położenie na mapie powiatu piskiego
Mapa konturowa powiatu piskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Drygały”
Ziemia53°41′10″N 22°06′24″E/53,686111 22,106667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Historia

edytuj
 
Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Drygałach
 
Barokowy ołtarz w Drygałach
 
Osiedle mieszkalne Chamowo w Drygałach
 
Drygały z lotu ptaka

Wieś czynszowa powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. W XV i XVI w. nazwa wsi w dokumentach zapisywana była Drigelsdorf, Drigall, Drygallen, Drigaller. Nazwa wywodzi się od nazwiska rycerza-osadnika.

Wieś lokowana w latach 1436-1438. W roku 1436 duże nadanie w rejonie późniejszych Drygał otrzymał rycerz Marcin Drygał. Prawdopodobnie nadanie to obejmowało 60 łanów dąbrowy nad jeziorem Swentczk, na prawie chełmińskim. W zamian za zasiedlenie wsi (z wolnizną 17 lat) wymieniony Marcin nadał niejakiemu Staśkowi 6 łanów na prawie chełmińskim, z obowiązkiem jednej służby lekkozbrojnej oraz zezwolenie na założenie karczmy (10 lat wolnizny na karczmę), a także Maćkowi i Jaroszowi po cztery łany na prawie chełmińskim, za jedną służbę lekkozbrojną. W tym czasie Drygały wraz z sołeckimi liczyły 85 łanów. Był to majątek rycerski z wsią służebną oraz wsią czynszową, z dwoma służbami lekkozbrojnymi. Staśko był lemanem (lennikiem), zobowiązanym do pełnienia służby w zamian z nadane dobra ziemskie. Inny kolonista był sołtysem. Po 1447 w Drygałach były dwie karczmy.

Około 1428-1436 r. powstała parafia w Drygałach. Pierwszym wymienianym w dokumentach plebanem jest w roku 1480 – Petrus de Mieski z diecezji płockiej, z uposażeniem 4 łanów, na wniosek komtura bałgiskiego Sigfrieda Blacha. W roku 1538 wymieniany jest pleban Stanisław Gorzykała, który otrzymał 5 łanów lasu na prawie magdeburskim od księcia Albrechta, z zobowiązaniem wystawiania jednego konia pociągowego na każda wojnę. Przed reformacją parafia należała do archiprezbiteratu w Reszlu.

W 1480 wieś czynszowa w Drygałach powiększyła się o 4 łany, nadane przez komtura bałgijskiego Zygfryda Flacha von Schwartzburga dla Niteka Szymona Bottichera. Później ten czterołamowy majątek należał do rodziny Langhemdów. W 1494 przywilej na młyn dla sołtysa, nad strumykiem Różynka z 2 łanami na prawie chełmińskim, w Drygałach wystawił komtur Hieronim von Gebesattel. Młyn wymieniany był także w roku 1539.

Na terenie miejscowości znajdują się, między innymi:

W pobliżu miejscowości, na północ, znajduje się poligon Orzysz z komendą w Bemowie Piskim.

Zabytki

edytuj
  • Barokowy kościół (duża budowla salowa) wybudowano w latach 1732–1734, wieża z barokowym hełmem, ołtarz główny barokowy.
  • Plebania wybudowana na początku XVIII w.
  • Budynek gorzelni z XIX w.
  • Przy kościele znajduje się aleja starych dębów (pomnik przyrody).

Edukacja

edytuj

W Drygałach działa Szkoła Podstawowa im. Stanisława Palczewskiego, który mieszkał w miejscowości od 1953 roku i pełnił obowiązki kierownika, potem dyrektora Szkoły i Gminnego Dyrektora Szkół[5]. W 1948 roku szkoła uzyskała status szkoły jedenastoletniej, a 1 września 1973 stała się Gminną Szkołą Zbiorczą[6].

Transport

edytuj

Przez miejscowość przebiega droga:

i linia kolejowa:

Sport

edytuj

W miejscowości działa klub piłkarski Orkan Drygały, który bierze udział głównie w rozgrywkach futsalowych.

Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Drygałach

edytuj

Pierwsza wzmianka o kościele katolickim w Drygałach pochodzi z 1438 r. Kontur Balgi Zygfryd Blach w roku 1480 prezentował na probostwo Piotra Mieskiego, kapłana diecezji płockiej. Na początku wieku XVI Drygały należały do dekanatu reszelskiego. W dobie reformacji zapanował tu luteranizm. W 1656 Tatarzy spalili kościół, który odbudowano w 1660, został potem rozebrany w 1730 r. Na jego miejsce, w latach 1731–1732, został zbudowany nowy kościół, obecnie istniejący. Główny ołtarz jest złożony z części, pochodzących z wieku: XVII i XVIII. Po drugiej wojnie światowej kościół ten został oddany ludności katolickiej. Parafia została kanonicznie utworzona w 1962 r. Parafia Drygały należy do diecezji ełckiej.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 26554
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 238 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. ↑ Tadeusz Kowalczyk, Życiorys Patrona : Życiorys Stanisława Palczewskiego [online], Szkoła Podstawowa Drygały, 19 lutego 2015 [dostęp 2024-05-19].
  6. ↑ Szkoła Podstawowa im. Stanisława Palczewskiego w Drygałach – Encyklopedia Warmii i Mazur [online], encyklopedia.warmia.mazury.pl [dostęp 2024-05-19].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Drygały&oldid=73833329”