Dolina Parzychwost
Dolina Parzychwost (słow. dolina Parichvost) – dolina w słowackich Tatrach Zachodnich będąca największym odgałęzieniem Doliny Jałowieckiej.
Topografia
edytujOdgałęzia się od Doliny Jałowieckiej na wysokości około 1000 m pod Małym Łyścem i podnosi w północno-wschodnim kierunku, górą podchodząc pod główną grań Tatr Zachodnich. Dolina Parzychwost ma jedną, orograficznie prawą odnogę – Dolinę Głęboką[1]. Jeśli potraktować dolinę Parzychwost oddzielnie, z wyłączeniem Doliny Głębokiej, to orograficznie prawe jej obramowanie tworzą stoki Małego Łyśca, północno-zachodni grzbiet odchodzący od Płaczliwego (Zawraty), grzbiet od Płaczliwego do Pachoła, odcinek grani głównej od Pachoła po Banówkę, boczny grzbiet odchodzący od Banówki po Rosochę i zachodni grzbiet Rosochy opadający do Trnaca[2].
Opis doliny
edytujDolina Parzychwost ma długość 3 km i wznosi się od 1000 po 2178 m n.p.m., więc ma dużą deniwelację względną (1178 m) przy stosunkowo niedużej długości. Początkowy odcinek głównego ciągu doliny Parzychwost jest łagodny, ale górny pod Zawratami jest bardzo stromy[2]. Doliną schodzą lawiny, w jednej z nich właśnie tutaj w marcu 1995 roku ponieśli śmierć ekolog i polityk, minister ochrony środowiska w czechosłowackim rządzie Josef Vavroušek i jego 20-letnia córka. Przyspieszyło to decyzję o otwarciu Symbolicznego Cmentarza Ofiar Tatr Zachodnich przy Schronisku Żarskim[3].
Dawniej dolina nazywana była Doliną Wielką, pod taką nazwą występuje w pisanych źródłach już w 1640 r. Była dawniej wypasana[3]. Pozostałością dawnego pasterstwa są zarastające lub już zarośnięte polany: polana Parzychwost, Nowa Hala i Praszywe. Dnem doliny płynie potok Parzychwost[4].
Turystyka
edytujDolina jest dostępna turystycznie. Szlaki turystyczne prowadzą zarówno głównym ciągiem doliny Parzychwost, jak i jej odnogą, Doliną Głęboką. Końcowy odcinek niebieskiego szlaku wspinającego się na Banikowską Przełęcz przez Zawraty należy do jednego z najbardziej stromych w całych Tatrach. Szlaki wiodące doliną Parzychwost i Doliną Głęboką są rzadko odwiedzane przez turystów, chociaż – jak o dolinie Parzychwost Józef Nyka pisze w swoim przewodniku Tatry słowackie – jest to jeden z najładniejszych pod względem krajobrazowym i przyrodniczym szlaków Tatr Zachodnich[3].
Szlaki turystyczne
edytuj
– zielony: rozdroże do Parzychwostu – Praszywe – Dolina Głęboka – Pośrednia Salatyńska Przełęcz. Czas przejścia: 2:30 h, ↓ 2:10 h
– niebieski: Rozdroże do Parzychwostu – Praszywe – dolina Parzychwost – Banikowska Przełęcz. Czas przejścia: 2:30 h, ↓ 2 h.
Obydwa szlaki czynne są tylko w sezonie od 16 czerwca do 31 października.
Przypisy
edytuj- ↑ Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Marian Kunicki, Tadeusz Szczerba, Tatry Zachodnie. Słowacja, Kraków: PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-248-7.
- ↑ a b c Józef Nyka, Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6.
- ↑ Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25000,Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2009/10, ISBN 83-87873-36-5.