Dolina Olzy (kod obszaru CZ0813516) – obszar ochroniony, należący do programu Natura 2000[1] na Śląsku Cieszyńskim.

Dolina Olzy
kod: CZ0813516
Ilustracja
Skała Bełki
obszar specjalnej ochrony ptaków
Państwo

 Czechy

Położenie

morawsko-śląski

Siedziba

Ostrawa

Data utworzenia

15.4.2005

Akt prawny

318/2013 Sb.

Powierzchnia

169,0421 ha

Ochrona

wierzba siwa, minóg strumieniowy, wydra europejska

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Dolina Olzy”
Ziemia49°37′01,4″N 18°44′01,4″E/49,617056 18,733722

Historia

edytuj

Obszar został 15.4.2005 zaliczony do wykazu Evropsky významné lokality (EVL)[2] na podstawie aktu prawnego 318/2013 Sb.

Lokalizacja

edytuj

Obszar chroniony Doliny Olzy obejmuje doliny Olzy, położone na terenie kraju morawsko-śląskiego i siedmiu gmin[2]:

Teren znajduje się w terytorium CHOPAV Jablunkovsko[3].

Przyroda

edytuj

Przez całe terytorium przepływa rzeka Olza, która ma źródła w Beskidzie Śląskim i wlewa się do Odry. Na tych obszarach zdarzają się duże zmiany temperatur i ciśnienia powietrza. Największe opady atmosferyczne są w czerwcu i lipcu, jesienią występują mgły, w zimie częste inwersje temperatury w atmosferze. W zależności od położenia nad poziomem morza, rzeźby terenu i temperatury różni się występowanie różnych gatunków roślin i zwierząt. Maksymalna wysokość nad poziomem morza wynosi 480 m, minimalna wysokość nad poziomem morza jest równa 312 m[4].

Do chronionych gatunków zaliczane są: minóg rzeczny (Lampetra fluviatilis), wydra europejska (Lutra lutra) i lasy wierzby siwej (Salix eleagnos)[5].

 
Wierzba krucha

Na brzegach rzeki znajdują się lipy drobnoliste (Tilia cordata), olsze czarne (Alnus glutinosa) oraz olsze szare (Alnus incana). Po powodziach stopniowo wytwarzają się lasy łęgowe, które maję charakter wierzbowo-topolowy. Ten rodzaj lasów reprezentuje wierzba trójpręcikowa (Salix triandra), wierzba wiciowa (Salix viminalis) i wierzba krucha (Salix fragilis)[4].

 
Pstrąg potokowy

Ilość roślin zielonych w tej części Olzy nie jest największa, więc główny źródłem odżywczym zwierząt są bakterie – rozkładają substancje organiczne i produkują białko bakteryjne. Dobrze utleniona woda sprawia, że ten odcinek rzeki zamieszkuje mnóstwo ryb z rodziny łososiowatych. Głównym przedstawicielem jest pstrąg potokowy (Salmo trutta morpha fario), dlatego oznacza się tę część pasmem pstrągów. Jest rybą zimnolubną i wymaga czyste, dobrze utlenione rzeki. Temperatura wody nie przekracza 20 °C i to jest główny warunek występowania tej ryby na tych terenach, ponieważ przy przekroczeniu granicy 22 °C, ryba ginie. Dalszym przedstawicielem jest lipień (Thymallus thymallus).

Czysta woda powoduje występowanie gatunków pod ochroną i rzadko spotykanych raka rzecznego (Astacus fluviatilis)[6], ślimaka rozdełka (Physa acuta) oraz minóga rzecznego (Lampetra fluviatilis).

 
Samiec kaczki krzyżówki
 
Wybrzeża Olzy

Rzeka daje schronienie wielu gatunkom ptaków, np. zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis), pluszcz (Cinclus cinclus), pliszka górska (Motacilla cinerea) i kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos).

Przypisy

edytuj
  1. VIZUS CZ, Evropsky významné lokality [online], AOPK ČR [dostęp 2021-10-28] (cz.).
  2. a b Evropsky významné lokality [online], drusop.nature.cz [dostęp 2021-10-27].
  3. Chráněné oblasti přirozené akumulace vod | HV Map for WebMap [online], heis.vuv.cz [dostęp 2021-10-28].
  4. a b Irena Cichá, Od pramene Olza po ujście, wyd. Vyd. 2, Český Těšín: Region Silesia, 2001, ISBN 80-238-6081-X, OCLC 85013406 [dostęp 2021-10-12].
  5. Ministerstvo, Ministerstvo životního prostředí [online], www.mzp.cz [dostęp 2021-10-28] (cz.).
  6. Seznam zvláště chráněných rostlin a živočichů podle § 56 odst. 1 a 2 zákona č. 114/1992 Sb., o ochraně přírody a krajiny, v platném znění, 2015.