Do ut des

Do ut des (łac. daję abyś dał) – pochodząca z prawa rzymskiego zasada wyrażająca ekwiwalentność świadczeń. Jest ona podstawą umów wzajemnych (synalagmatycznych). Każda ze stron zobowiązuje się dlatego i pod warunkiem, że druga strona spełni swe świadczenie. Na tej podstawie oparty jest art. 487 polskiego kodeksu cywilnego.

Zasada ta wiąże osobę obdarowującą z obdarowaną. Rodzaj niepisanego kontraktu zobowiązującego osobę obdarowaną do odwzajemnienia się w ten sam sposób. Z kolei każdy odwzajemniony podarek jest pretekstem do kolejnego, itd. Tworzy się w ten sposób długotrwała więź między stronami, w której zwykle zaczynają odgrywać rolę także inne aspekty niż pierwotne motywy stron.

Na zasadzie wzajemności opierała się antropologiczna analiza prawa Bronisława Malinowskiego, w jego Zwyczaju i zbrodni w społeczności dzikich. Kategoria ta odgrywa też ogromną rolę w teorii strukturalnej w antropologii.

Analiza gramatyczna

Do (indicativus praesentis activi) znaczy „daję” – pochodzi od do, dare, dedi, datum, des to coniunctivus preasentis activi (żebyś dawał), użyty zgodnie z zasadami consecutio temporum. Ut des to zdanie podrzędne celu (po co?).

Zobacz też

• kula (rytuał)

Bibliografia

WitoldW. Wołodkiewicz WitoldW., Prawo rzymskie: instytucje, MariaM. Zabłocka (red.), 4. wyd. popr. i rozszerz, Warszawa: C. H. Beck, 2005, ISBN 83-7387-962-5, OCLC 749745156 .