Dianthus pungens

*Dianthus pungens*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	goździkowate
Rodzaj	goździk
Gatunek	Dianthus pungens
	Nazwa systematyczna
	Dianthus pungens L.; Mant. Pl. 2: 240 1771
Synonimy
	Dianthus insignitus Timb.-Lagr.; Dianthus purpureus Poir.; Dianthus serratus Lapeyr.;
	Dianthus insignitus Timb.-Lagr.; Dianthus purpureus Poir.; Dianthus serratus Lapeyr.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dianthus pungens L. – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje naturalnie w południowo-wschodniej Francji oraz we wschodniej części Hiszpanii^[4]. We Francji został zarejestrowany w departamentach Aude, Hérault, Lozère, Pireneje Wschodnie, Tarn oraz Tarn i Garonna, natomiast w Ariège i Aveyron jego występowanie musi zostać potwierdzone, a w departamencie Aisne gatunek ten wyginął^[5].

Morfologia

Pokrój: Bylina dorastająca do 10–30 cm wysokości. Pędy są trochę kanciaste i cienkie, lekko zdrewniałe u podstawy. Ma zdrewniałe kłącza^[4]^[6].
Liście: Mają równowąski kształt^[4]. Są sztywne, prawie ostre^[6]. Mierzą 10–50 mm długości oraz 1–2 mm szerokości. Blaszka liściowa jest o wierzchołku od ostrego do prawie tępego^[4].
Kwiaty: Są pojedyncze lub zebrane po 2–6 w rozproszone wierzchotki, rozwijają się na szczytach pędów. Osadzone na dość długich szypułkach. Kieliszek składa się z czterech szeroko rozłożonych łusek, lekko zrośniętych ze sobą, sięgających do połowy długości kielicha. Kielich ma cylindryczny lub ostro stożkowy kształt, prążkowany na całej długości, z lancetowato spiczastymi ząbkami na brzegach, dorasta do 6–28 mm długości. Płatki są gładkie, mają kształt od eliptycznego do odwrotnie jajowatego i barwę od różowej do purpurowej, osiągają do 5–10 mm długości, brzegi płatków są postrzępione^[4]^[6].
Owoce: Podłużne torebki^[6].
Gatunki podobne: Roślina jest podobna do gatunku D. subacaulis, ale różni się od niego owłosioną lub omszoną łodygą przynajmniej u podstawy (nigdy nie jest całkowicie bezwłosa). Ponadto brzegi liści są chropowate^[6]. Różnią się też zasięgiem występowania – D. pungens rośnie najczęściej w Roussillon, masywie Corbières oraz w górach Montagne Noire, podczas gdy D. subacaulis jest spotykany w Prowansji^[7].

Biologia i ekologia

Rośnie na skałach, grzbietach i klifach, czasami również na piargach^[4]^[6]. Występuje na wysokości od 100 do 800 m n.p.m.^[7], podczas gdy na grzbietach górskich spotykany jest na wysokości od 400 do 1200 m n.p.m.^[6] Kwitnie od maja do sierpnia^[4].

Zmienność

W obrębie tego gatunku oprócz podgatunku nominatywnego wyróżniono cztery inne podgatunki^[3]:

Dianthus pungens subsp. brachyanthus (Boiss.) B.Fern.Casas, G.López & M.Laínz
Dianthus pungens subsp. gredensis (Pau ex Caball.) Crespí, C.P.Fern., A.Castro, Bernardos & Amich
Dianthus pungens subsp. hispanicus (Asso) O.Bolòs & Vigo
Dianthus pungens subsp. ruscinonensis (Boiss.) M.Bernal, Laínz & Muñoz Garm. – dorastające do 10–40 cm wysokości. Kwitnie obficie i długotrwale przez okres kilku miesięcy. Znajduje się pod ochroną we francuskim regionie Midi-Pireneje^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Dianthus pungens L.. The Plant List. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Dianthus pungens. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).
↑ Dianthus pungens L.. Tela Botanica. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Dianthus Pungens subsp. pungens: oeillet piquant [Caryophyllacées]. Fleurs du Sud. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).
↑ ^a ^b Dianthus pungens. canope.ac-besancon.fr/. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).
↑ Galerie - Dianthus pungens subsp. ruscinonensis : oeillet du roussillon. Fleurs du Sud. [dostęp 2015-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 sierpnia 2016)]. (fr.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).

[tpl-3] Dianthus pungens L.. The Plant List. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).

[peb-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Dianthus pungens. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).

[5] Dianthus pungens L.. Tela Botanica. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).

[fds-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Dianthus Pungens subsp. pungens: oeillet piquant [Caryophyllacées]. Fleurs du Sud. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).

[besancon-7] Dianthus pungens. canope.ac-besancon.fr/. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).

[8] Galerie - Dianthus pungens subsp. ruscinonensis : oeillet du roussillon. Fleurs du Sud. [dostęp 2015-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 sierpnia 2016)]. (fr.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]