Derby Pragi
Derby Pragi w piłce nożnej albo derby praskich "S" (cz. Pražské derby, derby pražských "S") – derby piłkarskie rozgrywane między Slavią a Spartą Praga.
 278. derby Pragi: Slavia – Sparta (1:0) 29 września 2012, Stadion Sinobo | |
| Miasto lub region | |
|---|---|
| Zespoły | |
| Pierwszy mecz |
Sparta 0:0 Slavia[1] |
| Liczba meczów |
307 |
| Najwięcej zwycięstw |
Sparta (137) |
| Najwięcej występów |
Vlastimil Kopecký (54)[2] |
| Najwięcej bramek |
Josef Bican (35)[2] |
| Ostatni mecz |
Sparta 3:2 Slavia |
| Najwyższe zwycięstwo |
Slavia 9:1 Sparta[3] |
| Liczba wygranych |
137 – Sparta[4] |
| Stan statystyk na 28 lutego 2023. | |
Mianem derbów praskich "S" określane są też spotkania Sparty i Slavii w hokeju na lodzie i futsalu. Mecze Slavii i Sparty z pozostałymi klubami z Pragi (np. Bohemians, Duklą i Viktorią Žižkov) i spotkania pomiędzy nimi są określane mianem "małych derbów Pragi" (cz. Malé pražské derby)[5].
Historia rywalizacji
edytujSlavia i Sparta są najstarszymi istniejącymi (założone odpowiednio w 1892 i 1893; Slavia jako klub kolarski zaczęła grać w futbol dopiero w 1895[6]) klubami piłkarskimi w Pradze i najbardziej utytułowanymi klubami w Republice Czeskiej (odpowiednio 7 i 12 mistrzostw Czech, 13 i 21 mistrzostw Czechosłowacji, 6 i 7 pucharów Czech i 8 pucharów Czechosłowacji zdobytych przez Spartę).
Przed II wojną światową
edytuj_a_Kada_(Sparta).jpg)
W czasach monarchii austro-węgierskiej oba kluby należały do pionerów piłki nożnej wśród praskich Czechów (istniały również silne kluby żydowskie i niemieckie, takie jak DFC Prag i BFC Germania). Slavia wzięła swoją nazwę od panslawistów i zamierzała krzewić kulturę słowiańską w wielokulturowej Pradze, z kolei Sparta w nazwie i klubowych symbolach inspirowała się kulturą (głównie fizyczną) antyku[7].
W pierwszych latach istnienia oba kluby dzieliły boisko na wyspie na Wełtawie nazwanej Cesarską łąką (Císařská louka), gdzie już w 1896 w obecności 121 widzów rozegrano pierwsze, bezbramkowe (sędzia Josef Rössler-Ořovský nie uznał bramki Sparty) derby[8]. Kolejne mecze rozgrywały się na nowych boiskach Slavii (Stadion Slavie na Letné) i Sparty w dzielnicy Letná (dziś znajduje się tam współczesny stadion Sparty). W prostej linii miało je dzielić od siebie 200 kroków[9].
Przed powstaniem ogólnopaństwowych rozgrywek ligowych, kluby uczestniczyły w rozgrywkach przede wszystkim według podziałów etnicznych. Od 1896 do 1922 Slavia i Sparta konkurowały w mistrzostwach Czech i Moraw (mistrovství Čech a Moravy) oraz w mistrzostwach czeskiego związku piłki nożnej (mistrovství ČSF), gdzie więcej tytułów zgromadziła Slavia.
W międzywojniu obie praskie "S" rywalizowały ze sobą w nowej lidze czechosłowackiej – do aneksji Czechosłowacji przez nazistów Slavia zgromadziła w niej 8 mistrzostw, a Sparta 6 mistrzostw kraju. Przez cały czas istnienia czechosłowackiej ligi od 1925 do 1939, tylko raz wygrała ją drużyna spoza praskich "S" (Viktoria Žižkov w 1928). Rywalizacja między sąsiadami była zacięta na boisku i poza nim – w derbach z września 1931 (Sparta wygrała 3:1) sędzia miał odgwizdać 50 fauli zawodników obu drużyn, w tym wstrząśnienie mózgu i złamaną nogę[9].
W czasie wojny oba kluby występowały w czeskiej lidze krajowej (Národni liga) Protektoratu Czech i Moraw pod administracją niemiecką, w której Slavia triumfowała cztery razy, a Sparta raz.
Po II wojnie światowej
edytuj
W 1947 Slavia zdobyła ostatnie mistrzostwo kraju (kolejny tytuł wygrała dopiero w 1996, już w Republice Czeskiej) w historii czechosłowackiej ligi, a rok później Komunistyczna Partia Czechosłowacji przejęła pełnię władzy w kraju po zamachu stanu. Jako klub z rodowodem mieszczańskim, Slavia została uznana przez nowe władze za organizację "burżuazyjną" i "inteligencką" (w przeszłości jej zawodnikiem był obalony prezydent Edvard Beneš)[10]. W epoce stalinizmu klub był zmuszany do zmiany nazwy (na Dynamo Praga) i barw (z biało-czerwonych na niebieskie) oraz marginalizowany przez władze kosztem nowego wojskowego klubu ATK (później Dukla Praga) i derbowego rywala. W latach 60. został uratowany przez kibiców od likwidacji i następnie występował w europejskich pucharach, ale do rozpadu Czechosłowacji już nie był w stanie dorównać osiągnięciom Sparty.
Druga praska "S" po reformie sportu na wzór radziecki została klubem kolejowym i do rozpadu Czechosłowacji z końcem 1992 oraz końca czechosłowackiej ligi (ostatni sezon 1992/1993 przeżył wspólne państwo o kilka miesięcy) zgromadziła 14 mistrzostw kraju i więcej wygranych w derbowych meczach ze Slavią.
12 września 1992 w ostatnich "czechosłowackich" derbach Slavia pokonała Spartę 2:0 na Edenie (w latach 50. przeniosła się z Letnej do dzielnicy Vršovice sąsiadującej z Vinohradami, gdzie w XIX wieku powstała Sparta).
W Republice Czeskiej
edytujOd sezonu 1993/1994 samodzielnej czeskiej ligi, mistrzów Czech do 2002 wyłaniała wyłącznie rywalizacja praskich "S" (siedem mistrzostw Sparty, jedno mistrzostwo i sześć wicemistrzostw Slavii). W przegranym finale EURO 1996 w barwach reprezentacji Czech wystąpiło trzech zawodników Sparty (Petr Kouba, Michal Horňák, Pavel Nedvěd) i czterech Slavii (Jan Suchopárek, Radek Bejbl, Karel Poborský i Vladimír Šmicer).
Po rozpadzie Czechosłowacji długo lepiej radziła sobie Sparta – Slavia po pierwszym mistrzostwie w 1996 na kolejny tytuł czekała do 2008. W sezonie 1999/2000 Sparta już przegrywała ze Slavią 0:1, ale ostatecznie po golach Vratislava Lokvenca i Jiřígo Novotnego fetowała mistrzostwo Czech po derbowym zwycięstwie 5:1 na własnym boisku[9]. 13 maja 2002 na stadionie Evžena Rošickiego Slavia pokonała Spartę 2:1 w finałowym meczu i sięgnęła po swój trzeci puchar Czech od rozpadu Czechosłowacji.
W latach 10. XXI wieku rywalizację obu praskich klubów przyćmiły sukcesy Viktorii Pilzno. Sytuacja uległa zmianie, gdy obie praskie "S" zyskały nowych właścicieli i głównym sponsorem Sparty został czeski magnat energetyczny i medialny Daniel Křetínský. Slavii groziło bankructwo, zanim w 2015 większościowe udziały w klubie nabył chiński koncern CEFC China Energy[11] (zastąpiony potem przez CITIC Group). Od ostatniego mistrzostwa Sparty w 2014, Slavia została mistrzem Czech czterokrotnie (w 2017, 2019, 2020 i 2021).
Kibice
edytuj-
Kibice Sparty na Generali Arena -
Kibice Slavii na stadionie Eden
Derby Pragi rokrocznie przyciągają najwyższą widownię w czeskiej ekstraklasie (średnio powyżej 19 tysięcy widzów). Na 15 meczów ligowych z największą frekwencją w XXI wieku, jedenaście to spotkania Slavii i Sparty[12] (derby na stadionie Sparty 24 kwietnia 2007 oglądało rekordowe 20 565 widzów[13]). Rekord wszechczasów padł na gigantycznym stadionie w Strahovie, gdzie 4 września 1965 remis 2:2 między praskimi "S" miało oglądać 50 105 kibiców[14]. Były to też pierwsze derby Pragi transmitowane na żywo przez czeską telewizję i radio.
Według badań Kantaru, rywalizacja praskich "S" interesuje najwięcej kibiców w Republice Czeskiej. Slavii ma kibicować 14%, a Sparcie 11% Czechów (trzeciemu Baníkowi 10%). W samej stolicy więcej kibiców ma mieć Sparta (32%, Slavia 19%, 10% kibicuje Bohemians)[15], jednak w kraju środkowoczeskim przeważają kibice Slavii.
Ze względu na częste przeprowadzki obu klubów (Sparty z Vinohradów na Letną, Slavii z Letnej do Vršovic), nie istnieją wyraźne podziały geograficzne między kibicami praskich "S" wewnątrz Pragi. Slavia uchodzi za klub mieszczańskiej, liberalnej[16] i inteligenckiej[17] części Pragi (ultras Tribuna Sever określają się jako apolityczni[18], na meczach prezentują symbole antykomunistyczne). Sukcesy Sparty w czasach komunistycznej Czechosłowacji przyciągnęły na trybuny cały przekrój społeczny, jednak tradycyjnie jest klubem kojarzonym z klasą pracującą[19], drobnomieszczaństwem i napływowymi mieszkańcami rozległych praskich blokowisk (paneláków), co powoduje napięcia między sympatykami obu klubów.
Slavia a antysemityzm
edytujW symbolice używanej przez kibiców Sparty, jak meczowy okrzyk Jude, Slavie! (zmieniany często na Jugoslavie!, na przykład dla uniknięcia kar pieniężnych dla klubu, oskarżeń o antysemityzm lub po prostu żartobliwie przekręcany), Slavia jest błędnie określana jako klub żydowski. Historyk Vladimír Zápotocký za początek utożsamiania Slavii z Żydami wskazuje towarzyski mecz z West Ham United w 1923, który Slavia miała odwołać już po wyprzedaniu biletów dla pieniędzy z polisy, wcześniej ubezpieczając spotkanie z Anglikami od opadów deszczu[20]. W odpowiedzi sympatycy Sparty mieli nazywać piłkarzy (i kibiców) Slavii Żydami, co praktykowane jest do dzisiaj, głównie przy okazji meczów derbowych[21]. Autor monografii Slavii Pavel Procházka przypuszczał, że pięcioramienna czerwona gwiazda z herbu Slavii na czarno-białych fotografiach mogła być mylona z sześcioramienną gwiazdą Dawida[22]. Przed II wojną światową społeczność żydowską Pragi skupiał głównie niemieckojęzyczny klub DFC Prag, rozwiązany przez okupacyjne władze po inwazji III Rzeszy w 1939 i reaktywowany w 2016.
Statystyki
edytujDo roku 2023 rozegrano ponad 300 oficjalnych derbowych spotkań pomiędzy Slavią i Spartą. W ogólnym bilansie o 40 zwycięstw lepsza jest Sparta z 137 wygranymi, Slavia wygrała 97 meczów, 73 razy padł remis.
Najwyższy wynik w derbach padł w 1907, kiedy w towarzyskim spotkaniu Slavia pokonała Spartę 9:1[3].
Osobiste rekordy należą do piłkarzy Slavii – Josef Bican strzelił 35 derbowych bramek, a Vlastimil Kopecký w derbach Pragi wystąpił 54 razy. Po stronie Sparty najlepszym strzelcem z 19 golami jest Josef Ludl[23]. Najwyższym zwycięstwem Sparty jest 8:1 z towarzyskiego meczu o Puchar Pokoju i Przyjaźni (Pohár míru a přátelství) w 1952[24].
Ostatnie jak dotąd, 306. derby Pragi, rozegrano na stadionie Sparty 3 maja 2023 w finale pucharu Czech i zakończyły się wygraną Slavii 2:0[25].
Porównanie klubów
edytuj| Zestawienie klubów | ||
|---|---|---|
 Slavia
|
Sparta 
| |
| 2 listopada 1892 | Data założenia | 16 listopada 1893 |
| 6 1897 (wiosna), 1897 (jesień), 1898, 1899, 1900, 1901 |
Mistrzostwa Czech i Moraw (1896–1902) |
0 |
| 1 1915 |
Mistrzostwa Czeskiego związku footballowego (1909–1917) |
1 1909 |
| 2 1918, 1924 |
Mistrzostwa żupy środkowoczeskiej (1918–1924) |
3 1920, 1921, 1923 |
| 8 1925, 1928/29, 1929/30, 1930/31, 1932/33, 1933/34, 1934/35, 1936/37 |
Mistrzowie Czechosłowacji (1925–1939) |
6 1925/26, 1927, 1931/32, 1935/36, 1937/38, 1938/39 |
| 4 1939/40, 1940/41, 1941/42, 1942/43 |
Mistrzowie ligi krajowej Protektoratu Czech i Moraw (1940–1944) |
1 1943/1944 |
| 1 1946/47 |
Mistrzostwo Czechosłowacji (1946–1993) |
14 1945/46, 1947/48, 1952, 1954, 1964/65, 1966/67, 1983/84, 1984/85, 1986/87, 1987/88, 1988/89, 1989/90, 1990/91, 1992/93 |
| 0 | Puchar Czechosłowacji (1961–1993) |
8 1963/64, 1971/72, 1975/76, 1979/80, 1983/84, 1987/88, 1988/89, 1991/92 |
| 7 1995/96, 2007/08, 2008/09, 2016/17, 2018/19, 2019/20, 2020/21 |
Mistrzostwo ligi czeskiej (1993–) |
13 1993/94, 1994/95, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2002/03, 2004/05, 2006/07, 2009/10, 2013/14, 2022/23 |
| 7 1996/97, 1998/99, 2001/02, 2017/18, 2018/19, 2020/21, 2022/23 |
Puchar Czech (1993–) |
7 1995/96, 2003/04, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2013/14, 2019/2020 |
| 96 | Zwycięstwa w derbach Pragi | 137 |
Bilans derbów Pragi (od 1993)
edytujStan na 28 lutego 2023
| Rozgrywki | Mecze | Zwycięstwa Slavii | remisy | Zwycięstwa Sparty |
|---|---|---|---|---|
| Liga czeska (od 1993) |
64[26] | 15 | 22 | 27 |
| Puchar Czech (od 1993) |
8[27] | 7 | 0 | 2 |
| Towarzyskie | 2 | 1 | 1 | 0 |
| Razem | 74 | 23 | 23 | 29 |
Legenda
edytujwygrana Slavii
wygrana Sparty
remis
| Sezon | Gospodarz | Wynik | Goście |
|---|---|---|---|
| 2013/14 | Sparta | 3:0 | Slavia |
| 2014/15 | Slavia | 0:2 | Sparta |
| 2014/15 | Sparta | 2:1 | Slavia |
| 2015/16 | Slavia | 1:0 | Sparta |
| 2015/16 | Sparta | 3:1 | Slavia |
| 2016/17 | Sparta | 0:2 | Slavia |
| 2016/17 | Slavia | 1:1 | Sparta |
| 2017/18 | Slavia | 2:0 | Sparta |
| 2017/18 | Sparta | 3:3 | Slavia |
| 2018/19 | Sparta | 2:2 | Slavia |
| 2018/19 | Slavia | 1:1 | Sparta |
| 2019/20 | Slavia | 2:1 | Sparta |
| 2019/20 | Sparta | 0:3 | Slavia |
| 2020/21 | Slavia | 0:0 | Sparta |
| 2020/21 | Sparta | 0:3 | Slavia |
| 2020/21 | Sparta | 0:2 | Slavia |
| 2021/22 | Sparta | 1:0 | Slavia |
| 2021/22 | Slavia | 2:0 | Sparta |
| 2021/22 | Slavia | 1:2 | Sparta |
| 2022/23 | Slavia | 4:0 | Sparta |
| 2022/23 | Sparta | 3:3 | Slavia |
| 2022/23 | Sparta | 3:2 | Slavia |
Ostatnie derby Pragi w pucharze Czech
edytujawans Slavii
awans Sparty
| Sezon | Runda | Gospodarz | Wynik | Goście |
|---|---|---|---|---|
| 1995/96 | 1/4 finału | Sparta | 2:0 | Slavia |
| 1998/99 | 1/2 finału | Sparta | 0:1 | Slavia |
| 2001/02 | finał | Slavia | 1:0 | Sparta |
| 2009/10 | 1/4 finału (1. mecz) | Slavia | 1:0 | Sparta |
| 2009/10 | 1/4 finału (rewanż) | Sparta | 0:1 | Slavia |
| 2018/19 | 1/2 finału | Slavia | 3:0 | Sparta |
| 2020/21 | 1/2 finału | Sparta | 0:3 | Slavia |
| 2021/22 | 1/4 finału | Slavia | 0:2 | Sparta |
| 2022/23 | finał | Sparta | 0:2 | Slavia |
W obu klubach
edytuj
Karel Nedvěd (w 1897 przeszedł ze Slavii Praga do Sparty)- Jan Košek, Jindřich Baumruck i Rudolf Krummer (w 1904 ze Slavii do Sparty, rok później z powrotem)
- Josef Bělka (w 1911 ze Slavii do Sparty, rok później powrót)
- Jan Ruth (w 1913 ze Slavii do Sparty)
- Jan Vaník (w 1916 ze Slavii do Sparty)
- Josef Šroubek (w 1913 ze Slavii do Sparty, w 1919 wrócił)
- Josef Sedláček (w 1918 ze Slavii do Sparty)
- Josef Rektorys (w 1922 ze Sparty do Slavii)
- František Plodr (w 1926 ze Slavii do Sparty)
- Josef Silný (w 1926 ze Slavii do Sparty)
- Otto Šimonek (w 1928 ze Sparty do Slavii)
- Karel Hejma (w 1932 ze Sparty do Slavii)
- Vojtěch Bradáč (w 1942 Sparta wypożyczyła go ze Slavii)
- Miroslav Kupsa, Ladislav Ledecký i Andre Houška (w 1951 ze Slavii do Sparty)
- Jiří Pešek (w 1955 ze Sparty do Slavii)
- Jaroslav Jareš (w 1956 ze Sparty do Slavii, rok później powrót)
- Josef Pešice (od 1971 do 1975 w Sparcie, od 1979 do 1984 w Slavii)
- Miroslav Stárek (w 1979 ze Slavii do Sparty)
- Miroslav Kováč (w 1982 ze Slavii do Sparty)
- Patrik Berger (w 1991 ze Sparty do 1995 w Slavii, ponownie w Sparcie od 2008 do 2009)
- Karel Poborský (do 1996 w Slavii, od 2002 do 2005 w Sparcie)
- Pavel Horváth (od 1996 do 2000 w Slavii, od 2006 do 2008 w Sparcie)
Vladimír Labant (w 1999 ze Slavii do Sparty)- Pavel Novotný (do 1997 w Slavii, w 2001 ze Sparty do Slavii)
- Karol Kisel (od 2005 do 2008 w Sparcie, w Slavii od 2010 do 2011 i od 2012 do 2014)
- Matúš Kozáčik (w 2007 ze Slavii do Sparty)
- Erich Brabec (od 2007 do 2009 w Slavii, od 2010 do 2012 w Sparcie)
- Ladislav Volešák (w 2007 ze Sparty do Slavii)
- Martin Abraham (w 2008 ze Sparty do Slavii)
- Martin Juhar (w 2012 ze Sparty do Slavii)
Bekim Balaj (w 2014 ze Sparty do Slavii)
Simon Deli (w 2015 ze Sparty do Slavii)- Josef Hušbauer (w 2015 ze Sparty do Slavii)
Nicolae Stanciu (od 2018 do 2019 w Sparcie, od 2019 do 2022 w Slavii)
Srđan Plavšić (w 2021 ze Sparty do Slavii)
Trenerzy
edytuj- Antonín Rýgr (grał w Sparcie 1950–1954, trenował Slavię 1956–1958, 1959, 1960–1963 i 1970–1972, trenował Spartę w 1978)
- Jozef Jarabinský (grał w Sparcie 1969–1971, trenował Slavię 1992–1993 i Spartę w 1995 i 2002)
- Jaroslav Jareš (grał w Sparcie 1954–1955 i w Slavii 1956–1957, trenował Slavię 1973–1979 i 1984–1986)
- Josef Pešice (w Slavii 1995–1997 i 2001, w Sparcie 2002)
- Petr Rada (w Slavii w 1998 i 2012–2013, w Sparcie w 2017)
- Miroslav Koubek (grał w Sparcie 1978–1982, trenował Slavię 2013–2014)
Przypisy
edytuj- ↑ Seznam zápasů: 1896. SK Slavia Praha. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ a b Statistiky a zajímavosti derby. SK Slavia Praha, 2013-04-12. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ a b Seznam zápasů: 1907. SK Slavia Praha. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Bilance se Slavií od roku 1896. AC Sparta Praha, 2022-10-22. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Malé pražské derby ovládli fotbalisté Slavie, jediný gól zápasu vstřelil Bohemians Olayinka. iROZHLAS.cz, 2022-02-20. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Jak to všechno začalo.... SK Slavia Praha. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Názvy. AC Sparta Praha. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ Jak vypadalo první historické derby?. SK Slavia Praha, 2004-03-10. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ a b c Derby "S". AC Sparta Praha. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Vítězslav Houška, Pavel Procházka: Věčná Slavia. Praga: Nakladatelství Olympia, 2017. ISBN 978-80-7376-481-4.
- ↑ Fotbalová Slavia změnila majitele, koupila ji bohatá čínská společnost. iDNES.cz, 2015-09-04. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ csfotbal.cz: Diváci - nejvyšší návštěvy. CSFOTBAL. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ csfotbal.cz: Sparta-Slavia 1:0 - Gambrinus liga 2006/07. CSFOTBAL. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Derby s legendární návštěvou. SK Slavia Praha, 2020-4-23. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Slavia má nejvíce fanoušků v ČR. V Praze ji ale drtí Sparta. CNN Prima NEWS, 2021-11-24. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Tim Gosling: 'Communist money' saves anti-communist club. Deutsche Welle, 2017-06-06. [dostęp 2023-02-28]. (ang.).
- ↑ Comprehensive guide to SK Slavia Praha. SK Slavia Praha, 2019-9-19. [dostęp 2023-02-28]. (ang.).
- ↑ Slavia Praha - Bohemians 1905. Tribuna Sever - Slavia Ultras, 2015-11-06. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Les origines du Sparta et du Slavia Prague. Radio Prague International, 2007-10-13. [dostęp 2023-02-28]. (fr.).
- ↑ Jan Bumba: Jak vznikl pokřik jude Slavie? Fanoušci nevědí, co skandují. A to je ještě horší, tvrdí Šídlo. iROZHLAS.cz, 2018-10-15. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ ruik.cz: Skandování Jude Slavie? Nechutné, musí se to řešit! říká Rajnoch. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Pavel Procházka: Jak vzniklo ‚Jude Slavie‘ a ‚Polský Židi‘ a proč je to horší než ‚Smrt Spartě/Baníku‘. eFotbal.cz, 2022-10-25. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ 299 derby z pohledu obou týmů. AC Sparta Praha, 2021-10-03. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Seznam zápasů: 1952. SK Slavia Praha. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Slavia ovládla finále MOL Cupu, Spartu porazila 2:0 [online], MOL Cup [dostęp 2023-05-07] (cz.).
- ↑ CSFOTBAL: SK Slavia Praha - bilance s kluby. csfotbal.cz. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ DERBY Sparta - Slavia - Statistika. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Historie: Přestupy mezi pražskými S. SK Slavia Praha. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).
- ↑ Dezertéři z Vršovic a Letné. Muži, kteří vyměnili fotbalové srdce. e15.cz. [dostęp 2023-02-28]. (cz.).