David Holmgren
David Holmgren (ur. 1955) – australijski inżynier-ekolog i publicysta. Współtwórca, wraz z Billem Mollisonem, koncepcji permakultury.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Narodowość | |
Alma Mater | |
Pracodawca |
posiadłość matki w południowej części NPW, własna działka w Hepburn Springs (stan Wiktoria, Australia), ekowioska Fryers Forest, w pobliżu Castlemaine w stanie Victoria, firma konsultingowa Holmgren Design Services |
Życiorys
edytujHolmgren urodził się w stanie Australia Zachodnia. Studiował w College of Advanced Education w Hobart na Tasmanii, gdzie w 1974 r. poznał Billa Mollisona, ówczesnego wykładowcę University of Tasmania. Obaj byli zainteresowani związkami ludzi i systemów naturalnych. Na bazie ich dyskusji, wspólnych prac w ogrodzie oraz wizyt w innych częściach Tasmanii Holmgren napisał pracę magisterską, którą obronił w roku 1976[1]. Praca została opublikowana w formie książkowej w roku 1978 pod tytułem Permaculture One. W następnych latach zajmował się testowaniem założeń permakultury w praktyce, m.in. realizując projekt ekowioski Fryers Forest. Wyniki badań opublikował m.in. w kolejnej książce – Permaculture: Principles and Pathways beyond Sustainability (2002). W roku 1991 zaczął prowadzić wykłady na kursach projektowania permakulturowego, a od 1993 r. prowadził kursy PDC w swoim domu w Hepburn.
Permaculture One
edytujKsiążka zawierała przemyślenia dotyczące rolnictwa, architektury krajobrazu i ekologii. Związki pomiędzy tymi dziedzinami stały się podstawą nowego systemu projektowania nazwanego permakultura. Pomimo że tytuł wyraźnie nawiązuje do książki Russella Smitha Tree Crops: A Permanent Agriculture (wydanej po raz pierwszy w 1929), inspiracją dla Holmgrena były idee amerykańskiego ekologa Howarda T. Oduma wyrażone w książce Environment, Power and Society z roku 1971[2]. Książka ta była też podstawą stworzenia naukowej partii politycznej dla Davida M. Sciencemana.
Według Holmgrena[3]:
Słowo „permakultura” zostało ukute przeze mnie i Billa Mollisona w połowie lat 70. na określenie „zintegrowanego, ewoluującego systemu wieloletnich lub samodzielnych roślin i zwierząt użytecznych dla człowieka”. Współcześniejsza definicja permakultury, odzwierciedlająca rozszerzenie zakresu znaczeniowego poza wyrażony w "Permaculture One", to „Świadomie zaprojektowane tereny, naśladujące wzorce i powiązania jakie można znaleźć w naturze, uzyskując plony obfitujące w żywność, włókno i energię zaspokajającą lokalne potrzeby”. Ludzie, ich budynki i sposoby organizowania się są centralną osią permakultury. Dlatego wizja permakultury jako permanentnego (zrównoważonego) rolnictwa ewoluowała w wizję permanentnej (zrównoważonej) kultury.
Książka odniosła większy sukces niż się spodziewano – wydawała się odpowiedzią na potrzebę powstania ekologicznej kontrkultury, poszukującej solidnych podstaw, na których mogłaby się oprzeć. Była w następnych latach kilkukrotnie wznawiana (została wydana w pięciu językach). Obecnie nakład jest wyczerpany, a książka ma głównie wartość historyczną, bo idee zostały dopracowane w kolejnych publikacjach.
Badania
edytujPodczas gdy Bill Mollison jeździł po świecie promując permakulturę i prowadząc kursy, Holmgren skupił się na testowaniu w praktyce i udoskonalaniu efektów, które miało przynieść stosowanie permakultury. Początkowo prowadził doświadczenia w posiadłości swojej matki w południowej części Nowej Południowej Walii; ich wyniki opisał w książce Permaculture in the Bush, wydanej w roku 1985[4]. W kolejnych latach zajął się badaniami na własnej działce w Hepburn Springs (Melliodora) w stanie Victoria, co zaowocowało książką Melliodora, Hepburn Permaculture Gardens: Ten Years of Sustainable Living (1996), napisaną wspólnie z partnerką, Su Dennett[5][6][7].
Od 1983 Holmgren prowadził firmę konsultingową Holmgren Design Services, której projekty są udokumentowane w raporcie Trees on Treeless Plains: Revegetation Manual for the Volcanic Landscapes of Central Victoria (1994).
Fryers Forest
edytujNajbardziej znanym projektem permakulturowym Holmgrena jest ekowioska Fryers Forest w pobliżu Castlemaine w stanie Wiktoria, mająca na celu stworzenie modelu zrównoważonego mieszkalnictwa i dostępnego finansowo, zrównoważonego zarządzania lasem[8]. Główne cechy wioski to: integracja leśnictwa na domowe potrzeby z wyrębem lasu ze względów przeciwpożarowych (pozyskiwanie drewna na opał), oraz połączenie systemu wodnej linii kluczowej Keyline Design z siecią dróg w wiosce i z domostwami. System gromadzenia wody w centralnej części był kluczowym elementem projektu regeneracji terenu wyniszczonego przez istniejące tam przez ponad 50 lat kopalnie złota.
Ponieważ wykazanie możliwości zapewnienia stałej dostępności wody było jednym z głównych celów projektu, stabilność poziomu wody uznano za jeden z wyznaczników sukcesu – ważnych dowodów, że permakultura umożliwia zrównoważony rozwój wioski Fryers Forest. Niestety wyciągnięcie tak jednoznacznych wniosków utrudniły czynniki meteorologiczne. Z powodu niezwykle długiego okresu suszy (1994–2009) poziom wody w sztucznych zbiornikach za tamami bardzo się obniżył. Gdy susza minęła, dzięki dużemu poborowi wody deszczowej z dachów poziom wody wrócił do normy – z początkiem roku 2011 sztuczne zbiorniki były znowu pełne[potrzebny przypis].
Ekosynteza
edytujHolmgren dużo czasu poświęcił badaniom możliwości użycia roślin „inwazyjnych” oraz introdukowanych w celu pozyskiwania pożywienia i włókna, ale też (kontrowersyjnie) dla celów rekonstrukcji ekologicznej (przywracanie równowagi biocenotycznej w agroekosystemie, zob. np. regradacja, rekultywacja, renaturyzacja) i „ekosyntezy”. Zainteresowanie rekombinowanymi ekosystemami czy „zachwaszczaniem” pojawiło się częściowo w trakcie wizyty w Nowej Zelandii w 1979 i spotkania z nowozelandzkim ekologiem, Haikai Tane[9]. Niekonwencjonalność Holmgrena w kwestii gatunków inwazyjnych i introdukowanych doprowadziła do krytyki permakultury w debacie trwającej w australijskim ruchu pro-środowiskowym po dziś dzień. Jego niedawne wypowiedzi o roli wierzby Salix alba × fragilis (wierzba biała × krucha) w procesie rekultywacji strumieni w Wiktorii (dzięki poprawie zatrzymywania osadów i fosforu) bywają uważane za „heretyckie” w stosunku do oficjalnych wytycznych[10][11].
Zdaniem Holmgrena[12]:
Nauka ekologii dostarczyła przytłaczających dowodów, że wszystko jest ze sobą połączone, więc zakrawa na ironię, że biologia ochrony środowiska jest zdominowana przez ortodoksję ślepą na ekosyntezę, naturalny sposób tkania gobelinu życia.
Od czasu publikacji artykułu w Permaculture International Journal w 1997 pracował nad kolejną książką, wstępnie zatytułowaną Weeds or Wild Nature? (Chwasty czy dzika natura?)[13][14][15].
Permaculture: Principles and Pathways beyond Sustainability
edytujWydana w grudniu 2002 nowa książka o permakulturze, prezentuje dogłębną i bardziej konkretną systematykę jej zasad, wypracowanych przez Holmgrena w czasie ponad 25 lat praktyki. Książka Permaculture: Principles and Pathways beyond Sustainability[3] jest dedykowana Howardowi T. Odumowi, który zmarł dwa miesiące przed jej ukazaniem się, i bardzo przypomina wizję Oduma w zakresie przekształcania energii[16].
Autor Principles and Pathways wprowadził dwanaście kluczowych zasad projektowania permakulturowego, wyjaśniając każdą w osobnym rozdziale. Wypełnia tym samym konceptualną pustkę, która istniała od początku powstania permakultury. Książka jest uznawana za kamień milowy wśród literatury dotyczącej tej tematyki, tym bardziej, że dzieło Billa Mollisona Permaculture: A Designer's Manual[17] zostało wydane 15 lat wcześniej (1988) i nigdy nie doczekało się wydania przejrzanego i poprawionego.
Wykaz publikacji
edytuj- 1978 Bill Mollison i David Holmgren. Permaculture One: A Perennial Agriculture for Human Settlements. Melbourne: Transworld.
- 1985 Permaculture in the Bush. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 1994 Trees on the Treeless Plains: Revegetation Manual for Volcanic Landscapes of Central Victoria. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 1995 'The Permaculture Movement and Education', in Goldfields Permaculture and Landcarers, 3, 14–16.
- 1996 a Melliodora (Hepburn Permaculture Gardens): Ten Years of Sustainable Living. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 1996 b 'Fryers Forest Village', w Green Connections, 2.2, 20–21.
- 1997 'Getting Started', w Green Connections, 10, 28–31.
- 2002 a Permaculture: Principles and Pathways Beyond Sustainability. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 2002 b David Holmgren: Collected Writings 1978–2000. [CD] Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 2005 Mellidora (Hepburn Permaculture Gardens): A Case Study in Cool Climate Permaculture 1985 – 2005 [eBook] Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 2006 a Trees on the Treeless Plains: Revegetation Manual for Volcanic Landscapes of Central Victoria. [eBook] Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 2006 b David Holmgren: Collected Writings & Presentations 1978 – 2006 [eBook] Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services.
- 2009 Future Scenarios. White River Junction, VT: Chelsea Green Publishing Company.
- 2011 2011 Permaculture Diary Marrickville NSW: PcDC Michele Margolis.
Przypisy
edytuj- ↑ Martin Mulligan i Stuart Hill: Ecological Pioneers. A Social History of Australian Thought and Action. Cambridge: Cambridge University Press, 2001, s. 203. (ang.).
- ↑ H.T. Odum: Environment, Power and Society. New York: John Wiley, 1971. (ang.).
- ↑ a b David Holmgren: Permaculture: Principles and Pathways Beyond Sustainability. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services, 2002, s. xix. (ang.).
- ↑ David Holmgren: Permaculture in the Bush. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services, 1985. (ang.).
- ↑ David Holmgren: Melliodora (Hepburn Permaculture Gardens): Ten Years of Sustainable Living. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services, 1996. (ang.).
- ↑ Steve Payne. The Good House Effect. „The Organic Gardener”, s. 30–34, 2003. Ultimo, NSW: ABC Enterprises. (ang.).
- ↑ Melliodora. [w:] Holmgren Design Services [on-line]. www.holmgren.com.au. [dostęp 2012-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-02)]. (ang.).
- ↑ David Holmgren. Fryers Forest Village. „Green Connections”, s. 20–21, 1996. (ang.).
- ↑ Hakai Tane: Ecography. Mapping and Modelling Landscape Ecosystems. Canberra: The Murray-Darling Basin Commission, 1995. (ang.).
- ↑ Tim Low: Feral Future. Melbourne: Viking Australia, 1998. (ang.).
- ↑ Russ Grayson. Permaculture an agent of bio-invasion?. „The Planet. The journal of Permaculture International Limited”, s. 10–11, 2003. (ang.).
- ↑ David Holmgren: Permaculture: Principles and Pathways Beyond Sustainability. Hepburn, Victoria: Holmgren Design Services, 2002, s. 265. (ang.).
- ↑ Weeds or Wild Nature. David Holmgren, 28 marca 2006. [dostęp 2012-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-03)]. (ang.).
- ↑ Weeds or Wild Nature?. Permaculture International Journal (PIJ No. 61), Dec-Feb 1997. [dostęp 2012-11-06]. (ang.).
- ↑ Weeds or Wild Nature? forum. Permaculture Sydney North, 11 maja 2011. [dostęp 2012-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-03)]. (ang.).
- ↑ Odum, H.T. i E.C. Odum: A Prosperous Way Down: Principles and Policies. New York: John Wiley, 2001. (ang.).
- ↑ Bill Mollison: Permaculture: A Designer's Manual. Tyalgum, NSW: Tagari Publishing, 1988. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Grayson, Russ (2003) 'Permaculture an agent of bio-invasion?'. The Planet. The journal of Permaculture International Limited, 6 (Autumn), 10–11.
- Low, Tim (1998) Feral Future. Melbourne: Viking Australia.
- Mollison, Bill (1988) Permaculture: A Designer's Manual. Tyalgum, NSW: Tagari Publishing.
- Mulligan, Martin and Stuart Hill (2001) Ecological Pioneers. A Social History of Australian Thought and Action. Cambridge: Cambridge University Press, 202–207.
- Odum, H.T. (1971) Environment, Power and Society. New York: John Wiley.
- Odum, H.T. and E.C. Odum (2001) A Prosperous Way Down: Principles and Policies. New York: John Wiley.
- Payne, Steve (2003) 'The Good House Effect'. The Organic Gardener. Autumn. Ultimo, NSW: ABC Enterprises, 30–34.
- Smith, Russell (1977) Tree Crops: A Permanent Agriculture. Old Greenwich, MA: Devlin-Adair.
- Tane, Hakai (1995) Ecography. Mapping and Modelling Landscape Ecosystems. Canberra: The Murray-Darling Basin Commission.
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona Davida Holmgrena
- Future Scenarios: Mapping the Cultural Implications of Peak Oil and Climate Change
- Peak Oil and Permaculture: David Holmgren on Energy Descent. energybulletin.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-20)].
- Peak Oil and Permaculture: David Holmgren Video
- Wywiad z Davidem Holmgrenem dla Global Public Media. globalpublicmedia.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-10-27)].
- Retrofitting the Suburbs for Sustainability
- Permaculture principles
- Wywiad z Davidem Holmgrenem dla Sydney Morning Herald o dostosowaniu przedmieść do produkcji żywności