Darna

Darna (arab. درنة, także Darnah, Derna) – miasto w Libii (Cyrenajka), nad Morzem Śródziemnym. Liczba mieszkańców w 2003 roku wynosiła ok. 126 tys. Stolica gminy Darna.

Darna

‏درنة‎

Darna
Państwo	Libia
Gmina	Darna
Wysokość	26 m n.p.m.
Populacja (2003) • liczba ludności	126 000
Położenie na mapie Libii Darna
32°46′N 22°38′E

W potocznej polszczyźnie utrwaliła się nazwa Derna, zapewne pod wpływem dialektalnej wymowy zasłyszanej w kontaktach z miejscową ludnością i angielskiej nazwy miasta.

Historia i geografia

Miasto położone jest na wąskim tarasie wzdłuż wybrzeża śródziemnomorskiego. Nad samym wybrzeżem przebiega dwupasmowa trasa magistrali nadmorskiej. Od strony lądu wznosi się strome urwisko skalne. Jedną z atrakcji turystycznych w pobliżu Darny jest słynny wodospad w Wadi Darna.

Darnę około 1493 roku założyli uchodźcy islamscy z Al-Andalus, którzy schronili się tu przed prześladowaniami religijnymi ze strony chrześcijan.

W 1805 roku miała miejsce bitwa o Darnę, podczas której amerykański dowódca William Eaton maszerował 500 mil przez Pustynią Libijską i zdobył miasto w pierwszej wojnie berberyjskiej (1801–1805).

W 1912 roku miała miejsce kolejna bitwa o Darnę, w trakcie wojny włosko-tureckiej. W jej wyniku Imperium Osmańskie utraciło miasto na rzecz Królestwa Włoch.

Podczas II wojny światowej miasto przechodziło z rąk do rąk w czasie potyczek między wojskami niemieckimi (Afrika Korps) a wojskami brytyjskimi. Zostało w końcu zdobyte w styczniu 1943 roku.

W 2007 roku wojska amerykańskie w Iraku odkryły listę zagranicznych bojowników wśród irackich mudżahedinów. Spośród 112 Libijczyków na liście, 52 pochodziło z Darny.

W 2023 w wyniku powodzi zniszczony został duży obszar miasta. Zginęło około 11 tys. mieszkańców. A kolejne 10 tys. uznaje się zaginione.

Zabytki

• Al-masdżid al-atik (stary meczet), uchodzący za najstarszy meczet w mieście, według jednych wybudowany przez ówczesnego gubernatora Mahmuda Karamanli, według innych przebudowany przez niego (w 1772), z jeszcze starszego obiektu. Strop tworzą 42 niewielkie kopułki – jest to cecha charakterystyczna dla architektury regionu Libii, i wymuszona została dostępnym tu budulcem. Z tego powodu nie można przykryć meczetu jedną wielką kopułą, jak to jest w meczetach tureckich.
• Masdżid al-maghar, (zwany pierwotnie Dżami Raszid), wzniesiony na rozkaz Raszida, paszy Barki (1882–1893) w 1884, na miejscu starszego meczetu o nazwie Dżami Abi Gharara.
• meczet o nazwie Masdżid az-zawija zbudowany w 1846, właściwie wykuty w skale, w skarpie, na której rozciąga się zabudowa miasta, w dzielnicy Hajj Abi Mansur.

Polacy w Darnie

Darna była w okresie od połowy lat 70. XX w. do końca lat osiemdziesiątych miejscem pracy wielu Polaków na kontraktach Polservice-u. Personel lekarsko-pielęgniarski obsługiwał szpital i przychodnię, specjaliści budownictwa zajmowali się projektowaniem i nadzorem inwestycji.

Zdjęcia

• 
  Darna
• 
  Darna – Podwórko koło starego suku
• 
  Skaliste wybrzeże śródziemnomorskie koło Darny

Bibliografia

• Jerzy Samusik: Trypoliskie ABC, Iskry, Warszawa 1987
• Mawsu'at al-asar al-islamijja fi-libia al-dżuz as-sani موسوعة الاثار الاسلامية في ليبيا الجزء الثاني [Encyklopedia zabytków muzułmańskich w Libii, część druga], [praca zbiorowa], b.d., b.m.

Zobacz też

• Darna (gmina w Libii)
• Podział administracyjny Libii