Dariusz Zalega

polski historyk, publicysta, filmowiec, pisarz, restaurator i animator wydarzeń kulturalnych.

Dariusz Zalega (ur. 11 sierpnia 1974 w Czechowicach-Dziedzicach) – polski historyk[1], publicysta[2], filmowiec[3], pisarz[1], restaurator[4] i animator wydarzeń kulturalnych[5]. Deklaruje narodowość śląską, jak i polską[6].

Dariusz Zalega
Ilustracja
Dariusz Zalega (2019)
Data i miejsce urodzenia

11 sierpnia 1974
Czechowice-Dziedzice

Zawód, zajęcie

historyk, pisarz, filmowiec

Alma Mater

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Życiorys

edytuj
 
„Chrzest” śląskiego wydania Kajś w Rebel Garden Cafe z udziałem Dariusza Zalegi (po lewej), Grzegorza Kulika i Zbigniewa Rokity, 8.10.2022

Ukończył liceum ogólnokształcące w Czechowicach-Dziedzicach w roku 1993. Obronił w roku 1997 magisterium z politologii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, oraz w 2000 odbył studia podyplomowe w Instytucie Krajów Rozwijających się Uniwersytetu Warszawskiego.

Po studiach podjął pracę dziennikarską w „Trybunie Śląskiej”. Pracował również w Wolnym Związku Zawodowym Sierpień 80, gdzie w roku 2006 objął stanowisko redaktora naczelnego, wydawanego przez związek, tygodnika „Trybuna Robotnicza”[7]. Jest członkiem zespołu redakcyjnego polskiej edycji „Le Monde Diplomatiqu'e”[2]. Publikuje też w tygodniku „Przegląd[8].

W roku 2001 założył w centrum Chorzowa Rebel Bar[9]. Oprócz serwowania ponad czterdziestu gatunków piwa, w barze organizował wystawy, spotkania i dyskusje. Poszerzając horyzonty piwne zainicjował Rebel Beer Tours[10] – jednodniowe wypady do czeskich minibrowarów, przy okazji popularyzujące wiedzę o geografii i historii czeskiego Śląska[11], w których wzięło udział kilkaset osób. W styczniu 2011 roku obok Bramy Głównej chorzowskiego Zoo ruszyła klubokawiarnia Rebel Garden[12], w której obok licznych happeningów[13], odbywają się również koncerty muzyki etnicznej i alternatywnej[14]. W roku 2012 w Katowicach otworzył czeską restaurację Hospoda[15], w której z kolei mają miejsce promocje książek[16] i inne spotkania o charakterze popularyzatorskim. W związku z aktywnością literacką oraz podjęciem studiów doktoranckich na Uniwersytecie Śląskim, ograniczył w roku 2017 działalność gastronomiczno-animacyjną do Rebel Garden.

W roku 2011 kandydował do Sejmu z listy Polskiej Partii Pracy – Sierpień 80[17]. Mandatu nie zdobył.

Jest zaangażowany w projekty polsko-czeskie i promocję Zaolzia na Górnym Śląsku[18]. Pomysłodawca Festiwalu Zaolziańskiego[19].

W roku 2014 zrealizował swój pierwszy film, paradokumentalny żart Czeski geniusz, aneb Jára Cimrman w Katowicach[20], dwa lata później Zbuntowany Śląsk[21] poświęcony historii walk społecznych na Śląsku[22], wreszcie w roku 2018 fabularyzowany dokument Pięść i dynamit[23], opowiadający o udziale Ślązaków w wojnie domowej w Hiszpanii. Jest zarówno scenarzystą, jak i reżyserem swoich filmów[3].

W ramach projektu Zbuntowany Śląsk wyprodukował też w 2016 r. album muzyczny Pieśni śląskiego buntu zespołu Fanga, pokazujący bogactwo śląskich pieśni ludowych związanych z dziejami zbuntowanego Śląska[24].

W roku 2019 ukończył swoją pierwszą książkę Śląsk zbuntowany[25], ukazującą historię oczyma Ślązaków, których los rzucił za Pireneje, a potem rozsiał po całym świecie. Książka ukazała się w Wydawnictwie Czarne 23 października 2019 roku[26]. W kwietniu 2021 r. ukazała się druga jego książka Bez Pana i Plebana 111 gawęd z ludowej historii Śląska[27][28].

Na Facebooku prowadzi stronę Zbuntowany Śląsk, na której umieszcza krótkie notatki poświęcone ludowej historii Górnego Śląska[29].

W lipcu 2023 roku współprowadził w Polskim Radio Katowice cykliczną audycję o historii Śląska Fedrując historię[30].

W 2020 r. otrzymał wyróżnienie Rektora UŚ za działalność kulturalną jako doktorant III roku w dyscyplinie historia[31].

11 lipca 2023 roku obronił na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego pracę doktorską Obrońcy Republiki. Ochotnicy z Górnego Śląska w wojnie domowej w Hiszpanii[32].

Wiosną 2024 roku ukazała się książka Chachary. Ludowa historia Górnego Śląska[33].

Przypisy

edytuj
  1. a b Dariusz Zalega – Wydawnictwo Czarne [online], czarne.com.pl [dostęp 2019-08-10].
  2. a b O nas – Le Monde Diplomatique [online] [dostęp 2019-08-10].
  3. a b Dariusz Zalega [online], Film Polski [dostęp 2019-08-10].
  4. Michalina Bednarek, Spór w Parku Śląskim. Kto chciał zablokować ogródek Rebel Garden? [online], katowice.wyborcza.pl, 19 czerwca 2017 [dostęp 2019-08-10].
  5. Rebel Garden ma już dwa lata. Parkowa klubokawiarnia rozwija skrzydła [online], MojChorzow.pl, 21 lutego 2013 [dostęp 2019-08-10].
  6. Redakcyjŏ, Dariusz Zalega: Postawię na narodowość śląską i polską [online], wachtyrz.eu, 16 marca 2021 [dostęp 2023-08-17].
  7. "Trybuna Robotnicza" wraca do kiosków [online], web.archive.org, 10 sierpnia 2019 [dostęp 2023-07-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-10].
  8. Dariusz Zalega [online], Przegląd [dostęp 2019-08-10].
  9. Marcin Babko, Rebel Bar, Chorzów [online], katowice.wyborcza.pl, 15 października 2008 [dostęp 2019-08-13].
  10. Katarzyna Grzesiak, Wędrówka piwnym szlakiem [online], JasNet.pl – Jastrzębski Portal Informacyjny, 28 lipca 2010 [dostęp 2019-08-10].
  11. Indi, Przez piwo do wiedzy [online], zwrot.cz, 26 lutego 2015 [dostęp 2019-08-10].
  12. Dziennikarze zapraszają [online], Press [dostęp 2019-08-10].
  13. Park Śląski – Ślązak poleci w kosmos. W tekturowej rakiecie. Wylot z Centrum Lotów Kosmicznych w Parku Śląskim [online], www.parkslaski.pl [dostęp 2019-08-10].
  14. W różnych rytmach rusza sezon koncertowy w Rebel Garden [online], Tuba Chorzowa, 10 kwietnia 2019 [dostęp 2019-08-10].
  15. Redakcja, Kawałek Czech w Katowicach. W Hospodzie są knedle i czeskie kino [online], katowice.naszemiasto.pl, 5 listopada 2012 [dostęp 2019-08-10] (pol.).
  16. Józef Krzyk, Z daleka Śląsk widać lepiej [online], katowice.wyborcza.pl, 14 stycznia 2017 [dostęp 2019-08-10].
  17. Okręg nr 31, Katowice, Polska Partia Pracy Sierpień 80, lista nr 6 [online], www.rp.pl, 29 września 2011 [dostęp 2019-08-10].
  18. Indi, Promowali Śląsk Cieszyński w Katowicach [online], OX.pl portal Śląska Cieszyńskiego, 1 marca 2015 [dostęp 2019-08-13].
  19. Jarosław jot-Drużycki, Niewykorzystany potencjał Polaków z Zaolzia [online], zwrot.cz, 25 czerwca 2015 [dostęp 2019-08-10].
  20. Czeski geniusz, aneb Jára Cimrman w Katowicach [online], FilmPolski [dostęp 2019-08-10].
  21. Zbuntowany Śląsk [online], FilmPolski [dostęp 2019-08-10].
  22. Zbuntowany Śląsk – film i dyskusja [online], KrytykaPolityczna.pl, 31 maja 2016 [dostęp 2019-08-10] (pol.).
  23. Pięść i dynamit [online], FilmPolski [dostęp 2019-08-10].
  24. Tomasz Borówka, Fanga śpiewa pieśni buntu. To też jest śląska historia [ZBUNTOWANY ŚLĄSK] [online], Dziennik Zachodni, 9 października 2016 [dostęp 2021-05-01].
  25. Śląsk zbuntowany [online], czarne.com.pl [dostęp 2019-08-10].
  26. Tomasz Borówka, Śląsk zbuntowany. Książka o Ślązakach, którzy walczyli za Republikę w hiszpańskiej wojnie domowej. Co nimi kierowało? [online], Dziennik Zachodni, 23 października 2019 [dostęp 2019-10-23].
  27. Dariusz Zalega, Bez Pana i Plebana. 111 gawęd z ludowej historii Śląska, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2021, ISBN 978-83-8151-479-8.
  28. Witold Mrozek, Ta książka to koszmar IPN-u. Górale obrażający papieża, feministki z PPS i śląskie czarownice [online], wyborcza.pl, 30 kwietnia 2021 [dostęp 2021-05-01].
  29. Dariusz Zalega, Zbuntowany Śląsk [online], www.facebook.com [dostęp 2019-08-10].
  30. Dorota Stabik, Radio Katowice na fali. Fedrując historię. Czy Górny Śląsk istnieje? [online], Radio Katowice Podcasty [dostęp 2023-07-13].
  31. Dariusz Zalega [online], Student UŚ, 20 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-26].
  32. mgr Dariusz Zalega [online], www.bip.us.edu.pl [dostęp 2023-07-12].
  33. Chachary. Ludowa historia Górnego Śląska | Dariusz Zalega [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2024-04-10] (pol.).