Wikipedia

Danuta Krełowska

Danuta Anna[1] Krełowska z domu Filipiak (ur. 26 października 1946 we Włocławku[2]) – polska bibliotekarka, polonistka, publicystyka i działaczka kulturowa.

Życiorys

edytuj

Rodzina i pochodzenie

edytuj

Urodziła się we Włocławku w rodzinie Teodora Filipiaka (1914-1978) i Marii Ireny z Dowmontów (1913-2007)[2]. Jej dziadkami od strony matki byli fotograf Władysław Dowmont i działaczka społeczna Feliksa z Szumańskich Dowmont. Irena Filipiak kontynuowała prowadzenie warsztatu fotograficznego ojca, aż do przejścia na emeryturę w 1991 roku[3]. Dowmont pochodził ze średniowiecznej, szlacheckiej rodziny litewskich kniaziów pieczętującej się herbem Pogoń[4]. Zarówno w rodzinie Dowmontów jak i Szumańskich istniały żywe tradycje patriotyczne. Władysław Dowmont został wygnany z Kowna za szerzenie polskości na Litwie. Pradziadek Danuty Krełowskiej, piekarz i handlarz Teofil Szumański (1842-1925) brał razem ze swoim bratem Karolem (1845-1924[5]) udział w powstaniu styczniowym[6][7]. Rodzona siostra Ireny Filipiak, Danuta Dowmont należała w czasie II wojny światowej do Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej, za co w 1944 roku została rozstrzelana we Lwowie. Bliskim krewnym Danuty Krełowskiej był także pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii Tadeusz Rafał Skierkowski (1916-1942)[8]. Prababka Danuty Krełowskiej, Marianna (Maria) Szumańska (1853-1894) pochodziła ze starych, mieszczańskich rodzin włocławskich - Puchalskich i Bojańczyków[9][10][11][12][13].

Edukacja

edytuj

Od dzieciństwa przejawiała zainteresowania literackie. W latach 1960–1964 uczęszczała do Liceum Ziemi Kujawskiej we Włocławku[14]. W latach 1964–1969 studiowała filologię polską na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Następnie uczęszczała zaocznie na studia podyplomowe z Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[2].

Kariera zawodowa

edytuj
 
Siedziba główna Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

Po ukończeniu studiów na UMK w 1969 r. rozpoczęła pracę w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Toruniu, od 1975 r. połączonej z Książnicą Kopernikańską. Pracowała w działach instrukcyjno-metodycznym i informacyjno-bibliograficznym. Pracę w tym drugim dziale określa jako najbardziej satysfakcjonujący etap jej kariery zawodowej. Następnie została zastępcą dyrektora Książnicy Kopernikańskiej. Jako bibliotekarka Książnicy Kopernikańskiej organizowała liczne wystawy popularyzujące literaturę piękną połączone z tematycznymi prelekcjami, kierowanymi do bibliotekarzy, uczniów szkół średnich oraz słuchaczy Letniej Szkoły Języka Polskiego i Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Sama prowadziła wykłady[15]. Współorganizowała ważne konferencje naukowe, takie jak XXX Międzynarodowa Konferencja Teoretyków i Praktyków Bibliotekarstwa ABDOS 2001[16]. W 2005 r. przeszła na emeryturę[2].

Danuta Krełowska przez 5 lat prowadziła wykłady z roli literatury pięknej w pracy bibliotekarza i zarządzania biblioteką na I i II roku studiów z Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przez 9 lat prowadziła też zajęcia z literatury polskiej i obcej na Zaocznym Pomaturalnym Studium Bibliotekarskim w Toruniu[2].

Jest członkinią Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich[2] oraz Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela w Toruniu. Od 20 listopada 2015 r. należy do Rady Nadzoru Towarzystwa[1].

Propagowanie spuścizny przodków

edytuj

Po swoich przodkach, Danuta Krełowska odziedziczyła liczne pamiątki. Posiada m.in. kolekcję fotografii sięgającą drugiej połowy XIX wieku. Oprócz zdjęć rodowych, są to m.in. prace jej dziadka Dowmonta i jego nauczyciela Karola Szałwińskiego. Kolekcję tę opublikowała on-line w ramach projektu Biblioteka Kolekcji Prywatnych, prowadzonego przez Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją[17]. Pamiątki po Władysławie, Feliksie i Danucie Dowmont zostały wykorzystane przy okazji wystawy towarzyszącej konferencji pt. Niepodległa w Kulturze: kultura Kujaw i Pomorza w okresie międzywojennym, zorganizowanej przez Danutę Krełowską i jej syna Zbigniewa w Książnicy Kopernikańskiej z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości[18]

Publicystyka

edytuj

Danuta Krełowska prowadzi także działalność publicystyczną. Wydała następujące publikacje:

  • Vtoraâ mirovaâ vojna v sovetskoj i pol'skoj literature, 1987 (wspólnie z Janiną Hupptenthal i Bogumiłą Masłowską, tł. Ryszard Konieczny)
  • Jan Parandowski: życie i twórczość, 1989
  • Zabezpieczanie i ochrona zbiorów bibliotecznych: materiały z konferencji zorganizowanej przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną i Książnicę Miejską im. Mikołaja Kopernika w Toruniu w dniach 21-22 kwietnia 1994 roku, 1995 (wspólnie z Lidią Plutą i Krystyną Wyszomirską)
  • Potrzeba kreacji: obrazy Marii Dąbrowskiej, 1997
  • Ryszard Dorożyński (1939-1998) dyrektor WBP i Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu, 2000
  • Alojzy Tujakowski - nowy patron jednej z ulic Torunia, 2005
  • Janina Huppenthal 1928-2013, 2013[19]

Należała do komitetu redakcyjnego czasopisma naukowego Folia Toruniensia wydawanego przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną - Książnicę Kopernikańską w Toruniu[20]. Oprócz tego pisywała komunikaty do Biuletynu EBIB[16][21].

Odznaczenia

edytuj

Za swoją działalność na polu bibliotekoznawstwa i kultury otrzymała w 1999 roku na wniosek Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej Srebrny Krzyż Zasługi[22]. Została odznaczona także Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”[2].

Życie prywatne

edytuj

W czasie studiów wyszła za mąż za astronoma Jacka Krełowskiego (ur. 1946[23])[2]. Para ma dwóch synów: radcę prawnego[24], odznaczonego brązowym Krzyżem Zasługi[25] Krzysztofa Jerzego Krełowskiego (ur. 1970)[26] oraz informatyka i przedsiębiorcę[27] Zbigniewa Mikołaja Krełowskiego (ur. 1972)[18][28].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Danuta Anna Krełowska. Fundacja ePaństwo. [dostęp 2020-04-25]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h Krełowska Danuta. Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją. [dostęp 2020-04-25]. (pol.).
  3. ↑ Agnieszka Kowalewska: Pracownia fotograficzna z przełomu XIX XX w. ze zbiorów zakładu fotograficznego "K. Szałwiński". Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, 1991.
  4. ↑ Władysław Dowmont h. Pogoń. Geni, 2018-02-20. [dostęp 2020-05-26]. (ang.).
  5. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Karol Szumański (ID: sw.220392). Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), 2020-05-30. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
  6. ↑ Włodzimierz Domagalski: Kornel Morawiecki. Działalność do wprowadzenia stanu wojennego. Interia.pl, 2013-11-04. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
  7. ↑ Rodzina premiera pochodzi z naszego powiatu. TwojaSłupca.pl, 2018-02-20. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
  8. ↑ Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką 1939-1945. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)]. (pol.).
  9. ↑ Włocławek. Cmentarze Komunalne. BAZA Spółka z o.o.. [dostęp 2020-05-25]. (pol.).
  10. ↑ Eugeniusz Mańkowski: DOWMONT z d. SZUMAŃSKA FELIKSA. W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. II. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2005. ISBN 83-88115-85-5.
  11. ↑ Olga Nikonowicz: Feliksa z Szumańskich Dowmontowa. W: Zasłużeni dla Włocławka. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 1991.
  12. ↑ Metryka ślubu nr 46/1877 [w: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Włocławek. Sygn. 144. Miejsce przechowywanie: Archiwum Państwowe w Toruniu. Oddział we Włocławku.]. Genealogia w archiwach, 1894. [dostęp 2019-03-11]. (ros.).
  13. ↑ Rozporządzenie Komisji Dobrego Porządku w mieście Włocławku roku 1787 uczynione. Włocławek: Ks. Stanisław Chodyński. Druk i nakład Hermana Neumana, 1913. [dostęp 2020-02-20].
  14. ↑ Danuta Krełowska (Filipiak). nk.pl. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
  15. ↑ Małgorzata Borcz, Elżbieta Wiśniewska: Towarzystwo Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich z wizytą w Toruniu (19-21 października 2001). Towarzystwo Nauczycieli i Bibliotekarzy Szkół Polskich. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
  16. ↑ a b Danuta Krełowska. ABDOS w Toruniu. „Biuletyn EBIB”. nr 10/2001 (28), październik 2001. Stowarzyszenie EBIB. ISSN 1507-7181. [dostęp 2020-05-30]. 
  17. ↑ Kolekcja Danuty Krełowskiej. Biblioteka Kolekcji Prywatnych. [dostęp 2020-04-25]. (pol.).
  18. ↑ a b Katarzyna Tomkowiak: Wystawa towarzysząca konferencji „Niepodległa w Kulturze : kultura Kujaw i Pomorza w okresie międzywojennym”. Informatorium. Blog Działu Informacyjno-Bibliograficznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, 2018-12-06. [dostęp 2020-05-26]. (pol.).
  19. ↑ Krełowska, Danuta. WorldCat. [dostęp 2020-05-15]. (ang.).
  20. ↑ „Folia Toruniensia”. tom 2-3, 2002. Toruń: Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu. DOI: 10.12775/FT. ISSN 1641-3792. [dostęp 2020-05-30]. 
  21. ↑ Danuta Krełowska. Nagroda POLCULU dla dr Olgi Olszewskiej - partnera grantu ZDROWIE realizowanego przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną i Książnicę Miejską w Toruniu. „Biuletyn EBIB”. nr 2/2002 (31), luty 2002. Stowarzyszenie EBIB. ISSN 1507-7181. [dostęp 2020-05-30]. 
  22. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 czerwca 1999 r. o nadaniu odznaczeń. „Monitor Polski”. 99.28.429, 1999. Warszawa: Prezes Rady Ministrów. [dostęp 2020-05-30]. 
  23. ↑ Jacek Krełowski: Jacek Krełowski CV. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
  24. ↑ Kancelaria Radcy Prawnego Krzysztof Krełowski, Warszawa. Panorama Firm Sp z o.o.. [dostęp 2020-08-19]. (pol.).
  25. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 2006 r. o nadaniu odznaczeń. „Monitor Polski”. 2007.10.106, 2006-10-26. Warszawa: Prezes Rady Ministrów. [dostęp 2020-08-19]. 
  26. ↑ Krełowski, Krzysztof Jerzy. Info Veriti Polska Sp. z o.o. [dostęp 2020-08-19]. (pol.).
  27. ↑ Zbigniew Krełowski: O firmie. krelowski.com, 2017. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
  28. ↑ Krełowski Zbigniew Mikołaj. Baza osób z KRS. [dostęp 2020-05-30]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Danuta_Krełowska&oldid=74393828”