Dana Němcová

czechosłowacka psycholog i polityk, dysydentka

Dana Němcová (ur. 14 stycznia 1934 w Moście, zm. 11 kwietnia 2023[1]) – czechosłowacka psycholog, polityk, sygnatariuszka Karty 77.

Dana Němcová
Ilustracja
Dana Němcová (2020)
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1934
Most

Data śmierci

11 kwietnia 2023

Posłanka do Zgromadzenia Federalnego Czechosłowacji
Okres

od 1989
do 1992

podpis
Odznaczenia
Medal Za Zasługi I stopnia (Czechy)

Życiorys

edytuj

Urodziła się Moście, w rodzinie nauczycielskiej. Po zdaniu matury pracowała w szkole podstawowej jako nauczycielka. W latach 1953–1958 studiowała psychologię i filozofię na Uniwersytecie Karola. W czasie studiów została ochrzczona i wyszła za mąż za filozofa Jiříego Němca, jednego z inicjatorów Karty 77[1]. Wychowali razem siedmioro dzieci[1][2]. Zaczęła brać udział w seminariach Jana Patočki. Utrzymywała również kontakty z polskimi środowiskami pism „Znak”, „Więź” i „Tygodnik Powszechny”. Zajmowała się przemycaniem zakazanej literatury katolickiej. Po ukończeniu studiów pracowała jako psycholog kliniczny. W połowie lat pięćdziesiątych znalazła się w kręgu zainteresowania Státní bezpečnosti[1].

Po wydarzeniach praskiej wiosny w sierpniu 1968 udała się na emigrację do Austrii[2]. Trzy miesiące później wróciła do Pragi. W latach siedemdziesiątych współorganizowała występy Plastic People of the Universe oraz festiwale muzyczne zakazanych zespołów undergroundowych. Po uwięzieniu członków zespołu w 1976 organizowała protesty przeciwko ich uwięzieniu. W 1977 podpisała się pod Kartą 77[2]. W 1978 została współzałożycielką Komitetu Obrony Niesprawiedliwie Prześladowanych. W maju 1979 została aresztowana. W areszcie przebywała do października. Została skazana pod zarzutem próby obalenia republiki. W 1988 została założycielką Czechosłowackiego Komitetu Helsińskiego[2].

Po aksamitnej rewolucji weszła w skład Zgromadzenia Federalnego. W czerwcu 1990 po wyborach parlamentarnych utrzymała swój mandat. W 1993 była współzałożycielką poradni dla uchodźców Czeskiego Komitetu Helsińskiego[1]. Po śmierci Olgi Havlovej została wybrana na przewodniczącą rady nadzorczej Komitetu Dobrej Woli Olgi Havlovej[2].

W 1998 roku została odznaczona Medalem za Zasługi I stopnia[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Zemřela disidentka Dana Němcová – Seznam Zprávy [online], seznamzpravy.cz [dostęp 2023-04-11] (cz.).
  2. a b c d e Dana Němcová (1934–2023) [online], memoryofnations.eu [dostęp 2023-04-11] (ang.).
  3. Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2023-04-11]. (cz.).