Daktylioteka

Daktylioteka (łac. dactyliotheca, gr. δακτυλιοθήκη od daktýlion δακτύλιον – „pierścień” i thḗkē θήκη – „składnica, schowek”) – kolekcja artystycznie rzeźbionych kamieni, czyli gemm, lub miejsce przechowywania takiego zbioru.

Pierwotnie kasetka, szkatułka (zwykle ozdobna) do przechowywania pierścieni^[a], najczęściej z osadzonymi dekoracyjnymi kamieniami (kamea, intaglio). Później także zbiór ozdobnych pierścieni, samych gemm albo ich odcisków bądź odlewów wykonanych w miękkim materiale utrwalającym – na ogół w wosku lub gipsie. Inna nazwa gliptoteki w odniesieniu do zbioru (zwłaszcza skromniejszego) samych odcisków gemm i rytych (grawerowanych) wyobrażeń z pierścieni metalowych.

Uwagi

↑ Nazwa spotykana już u autorów łacińskich w I wieku p.n.e. jako określenie puzderka (szkatułki) na pierścienie, będącego potem (wg Marcjalisa) nieodłącznym wyposażeniem Rzymianek. W późniejszych rzymskich tekstach prawnych określano tak zbiór pierścieni, np. przekazywanych w spadku (Charles Daremberg, Edmond Saglio: Dictionnaire des antiquités grecques et romaines d’après les textes et les monuments. Paris: Hachette, 1892, t. II/1, s. 2.).

Bibliografia

Encyklopedia popularna PWN, Warszawa 1982, s. 151
Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 1991, s. 167
Vocabolario Treccani (wł.)

[1] Nazwa spotykana już u autorów łacińskich w I wieku p.n.e. jako określenie puzderka (szkatułki) na pierścienie, będącego potem (wg Marcjalisa) nieodłącznym wyposażeniem Rzymianek. W późniejszych rzymskich tekstach prawnych określano tak zbiór pierścieni, np. przekazywanych w spadku (Charles Daremberg, Edmond Saglio: Dictionnaire des antiquités grecques et romaines d’après les textes et les monuments. Paris: Hachette, 1892, t. II/1, s. 2.).

[a]