Dźwierzuty (gmina)
Dźwierzuty – gmina wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim.
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
2817022 | ||||
| Wójt |
Dariusz Tymiński | ||||
| Powierzchnia |
263,35 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
25,3 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
89 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
NSZ | ||||
Adres urzędu: ul. Niepodległości 612-120 Dźwierzuty | |||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
 53°43′N 20°57′E/53,716667 20,950000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Siedziba gminy to Dźwierzuty.
Według danych z 30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwało 6710 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] gminę zamieszkiwało 6492 osób.
Hydrologia
edytujPrzeważająca część gminy należy do dorzecza Wisły jedynie północno-zachodnia część do dorzecza Łyny. Największymi rzekami są Babant, Kanał Dźwierzucki i Kanał Dymerski. Na obszarze gminy występują jeziora: Sasek Wielki (869,3 ha), Rańskie (291,3 ha), Babięty Wielkie (250,4 ha), Łęsk (116,9 ha), Sąpłaty (81,4 ha), Łęczek (39,5 ha), Małszeweckie (35,2 ha), Arwiny (33,9 ha), Dźwierzuty (25,4 ha), Miętkie (23 ha), Słupek (17,1 ha), Linowskie (12,7 ha), Borówko (9,9 ha), Zaleśno (5 ha)[4].
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2002[5] gmina Dźwierzuty ma obszar 263,35 km², w tym:
- użytki rolne: 57%
- użytki leśne: 25%
Gmina stanowi 13,62% powierzchni powiatu.
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 6710 | 100 | 3339 | 49,8 | 3371 | 50,2 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
25,5 | 12,7 | 12,8 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Dźwierzuty w 2014 roku[1].
Ochrona przyrody
edytujRezerwaty przyrody
edytujNa obszarze gminy znajduje się Rezerwat przyrody Kulka[6]
Pomniki przyrody
edytujNa terenie gminy znajdują się następujące pomniki przyrody[7]:
| Nr | Lokalizacja | Forma | Nazwa | Obwód przy powołaniu [cm] |
Nr ew. | Akt prawny |
| 1. | leśnictwo Kulka oddz. 74 | głaz narzutowy | szary granitognejs | 1150 | 143 | Rlb-16/143/52 z 29.12.1952 r. |
| 2. | Małszewko (park dworski) | pojedyncze drzewo | dąb szypułkowy | 410 | 402 | RGŻL-op-402/84 z 11.06.1984 r. |
| 3. | nieczynny cmentarz na wzgórzu k. Zalesia | głaz narzutowy | szary granit | 1000 | 403 | RGŻL-op-403/84 z 11.06.1984 r. |
| 4. | leśnictwo Rańska oddz. 7g | pojedyncze drzewo | lipa drobnolistna | 700 | 441 | Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 12, poz. 236 z 31.12.1986 r. |
| 5. | Rańsk przy drodze polnej, 150 m od szosy do Jeleniowa | pojedyncze drzewo | jałowiec pospolity | 90 | 497 | Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 4, poz. 88 z 15.03.1989 r. |
| 6. | przy drodze Miętkie-Rańsk | pojedyncze drzewo | jałowiec pospolity | 56 | 871 | Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 35, poz. 493 z 18.12.1997 r. |
| 7. | leśnictwo Rańsk oddz. 1b, Rogale 25 m od skraju łąki | pojedyncze drzewo | dąb bezszypułkowy | 470 | 872 | Dz. Urz. Woj. Olsztyńskiego Nr 35, poz. 493 z 18.12.1997 r. |
Użytki ekologiczne
edytujW gminie Dźwierzuty występują 2 użytki ekologiczne[6]:
- "Łąki Dymerskie" - podmokłe łąki zarośnięte trzciną o powierzchni 250 ha stanowiących pozostałość po osuszonym jeziorze Dymer
- "Zlotowisko żurawi" - miejsce przystankowe dla migrujących żurawi o powierzchni 70 ha.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
edytujSołectwa
edytujDąbrowa, Dźwierzuty, Gisiel, Jabłonka, Jeleniowo, Linowo, Łupowo, Miętkie, Nowe Kiejkuty, Olszewki, Orzyny, Popowa Wola, Rańsk, Rumy, Sąpłaty, Stankowo, Targowo.
Pozostałe miejscowości
edytujAugustowo, Babięty, Budy, Byki, Dźwierzutki, Grądy, Grodziska, Julianowo, Julkowo, Kałęczyn, Kulka, Laurentowo, Małszewko, Mirowo, Mycielin, Przytuły, Rogale, Rów, Rusek Mały, Rutkowo, Szczepankowo, Śledzie, Targowska Wola, Targowska Wólka, Zalesie, Zazdrość, Zimna Woda.
Sąsiednie gminy
edytujBarczewo, Biskupiec, Pasym, Piecki, Purda, Sorkwity, Szczytno, Świętajno
Przypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Dźwierzuty w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dźwierzuty na lata 2005 - 2007, s. 32. [dostęp 2012-07-23].
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ a b c Oficjalna strona gminy zakładka Przyroda. [dostęp 2012-07-23].
- ↑ Wykaz pomników przyrody w województwie warmińsko-mazurskim, RDOŚ Olsztyn, styczeń 2010. [dostęp 2015-01-17].