Długi deszczowy tydzień
Długi deszczowy tydzień – powieść młodzieżowa Jerzego Broszkiewicza. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 1966 r. nakładem wydawnictwa „Nasza Księgarnia” z ilustracjami Ewy Salamon. Książka jest drugą częścią cyklu przygód Iki i Groszka napisanych przez Broszkiewicza[1].
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania | |||
| |||
Fabuła
edytujGrupa młodzieży nudzi się na wakacjach na wsi, więc wynajduje sobie zajęcie – bohaterowie postanawiają zabawić się w detektywów. Nie wiedzą, że nie będzie to tylko zabawa. W okolicy (przy współudziale bohaterów) zostaje dokonane cenne odkrycie, które wzbudza zainteresowanie złodziei i handlarzy sztuką. Ze starej kapliczki znika obraz ludowego artysty z XV wieku, a młodzi wyruszają na jego poszukiwania[2].
Bohaterowie
edytuj- Ika – bohaterka znana czytelnikom z powieści Wielka, większa i największa
- Kasia – nazwana jest z racji uzdolnień w przedmiotach ścisłych Albertem (na cześć Einsteina)
- Groszek – bohater znany czytelnikom z powieści Wielka, większa i największa
- Włodek – przystojny czternastolatek, flirtujący z Kasią
- Pacułka – najmłodszy z bohaterów, uwielbia jeść i jest wyjątkowo małomówny, choć bardzo inteligentny.
Odbiór
edytujW 1979 Stanisław Frycie pozytywnie ocenił książkę, pisząc, że "sensacyjna akcja trzyma czytelnika w napięciu, a zabawne sceny obyczajowe i nieporozumienia są źródłem humoru".[2] Po latach, pisząc w 2007, powtórzył swoją pozytywną ocenę tej książki, zauważając, że jest to powieść sensacyjno-kryminalna dla młodzieży, obfitująca w zaskakujące i sensacyjne przygody, a także w "zabawne, nasycone dobrym humorem, sceny obyczajowe"[3].
Wydania, tłumaczenia i adaptacje
edytujPowieść miała do roku 1991 sześć wydań; przetłumaczono ją także na j. słowacki (Dlhy daźdivy tyźden, 1984), j. ukraiński (1975) i j. węgierski (Egesz heten esni fog, 1974).[4]
Powieść doczekała się adaptacji teatralnej (Teatr Polski we Wrocławiu, 1969) oraz telewizyjnej pt. "Detektywi na wakacjach" (1979)[4][5].
Wydania
edytuj- wyd. I, ilustr. Ewa Salamon, seria „Klub Siedmiu Przygód”, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1966 r.
- wyd. II, ilustr. Ewa Salamon, seria „Klub Siedmiu Przygód”, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1971 r.
- wyd. III, ilustr. Ewa Salamon, seria „Biblioteka Młodych”, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1977 r.
- wyd. IV, ilustr. Ewa Salamon, seria „Klub Siedmiu Przygód”, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1983 r., ISBN 83-10-08314-9.
- wyd. V, ilustr. Ewa Salamon, seria „Klub Siedmiu Przygód”, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1986 r., ISBN 83-10-08314-9.
- wyd. VI, ilustr. Ewa Salamon, seria „Klub Siedmiu Przygód”, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1991 r., ISBN 83-10-08314-9.
- opr. graf. Agata Leman, „Świat Książki”, Warszawa 1997 r., ISBN 83-7129-944-3.
- wydawnictwo Philip Wilson, Warszawa 1999 r., ISBN 83-87571-67-9.
Tłumaczenia
edytuj- na język słowacki: Dlhý daždivý týždeň, tłum. Peter Čačko, ilustr. Martin Kellenberger, wyd. Mladé Letá, seria „Klub Mladých Čitatelov”, Bratysława 1984 r.[6]
- na język węgierski: Egesz héten esni fog?: regény, tłum. István Varsányi. wyd. Móra, Budapeszt 1974 r.[7]
- na język ukraiński: Довгі дощову тиждень, tłum. Olga Ljenìk, wyd. „Veselka”, Kijów 1975 r.[8]
Analiza
edytujPowiązania z poprzednią powieścią
edytujChociaż Długi deszczowy tydzień nawiązuje (poprzez głównych bohaterów - Ikę i Groszka) do wcześniejszej powieści Wielka, większa i największa,[2] ma zupełnie inny charakter.[potrzebny przypis] Pierwsza powieść zalicza się do dziecięcej fantastyki o charakterze baśniowym (choć współczesnym) i z licznymi elementami wychowawczymi, pozytywnie odebranymi przez krytykę[9][10][11] (krytyka zimnej wojny i wyścigu zbrojeń), natomiast Długi deszczowy tydzień jest całkowicie realistyczną powieścią przygodowo-detektywistyczną i napisany jest z myślą o starszym czytelniku (kilkunastoletnim), podobnie jak starsi o kilka lat są główni bohaterowie.[potrzebny przypis]
W Długim deszczowym tygodniu wspominany jest sam autor jako dziennikarz, pisarz i ojciec Groszka. Groszek m.in. wymienia z nim telegramy, a jeden z kolegów zwraca się do Groszka słowami dotyczącymi jego ojca „Mało ci, że już kiedyś was opisał?” – co jest też aluzją do poprzedniej powieści[potrzebny przypis]. Jerzy Broszkiewicz nie miał syna,[potrzebny przypis]; Groszek to alter ego autora, gra słów od jego dziecięcego przezwiska – Broszka, natomiast jego córka Irena jest pierwowzorem powieściowej Iki[12].
Przypisy
edytuj- ↑ Informacja o książce w serwisie Biblionetka.pl, dostęp 2010-04-19.
- ↑ a b c Stanisław Frycie, Broszkiewicz, Jerzy, [w:] Krystyna Kuliczkowska, Barbara Tylicka, Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży: pisarze, książki, serie, ilustratorzy, przegląd bibliograficzny, Wiedza Powszechna, 1979, s. 53, ISBN 978-83-214-0018-1 [dostęp 2024-05-29] (pol.).
- ↑ Stanisław Frycie, Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2007, s. 87-88, ISBN 978-83-89935-24-3 [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ a b Jadwiga Czachowska (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 1, A – B, Alicja Szałagan (red.), 2003, s. 291-292 [dostęp 2023-10-12].
- ↑ Stanisław Frycie, Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2007, s. 86, ISBN 978-83-89935-24-3 [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ Dlhý daždivý týždeň [online], search.worldcat.org [dostęp 2024-12-19].
- ↑ Egész héten esni fog? : regény [online], search.worldcat.org [dostęp 2024-12-19].
- ↑ Dovgìj doŝovìj tìžden' : povìst' [online], search.worldcat.org [dostęp 2024-12-19].
- ↑ Krystyna Kuliczkowska, "W świecie fantazji, marzeń i iluzji", "Miesięcznik Literacki", grudzień 1967, nr. 12/16, s. 70
- ↑ Halina Skrobiszewska, Literatura dla dzieci i młodzieży, [w:] Alina Brodzka, Słownik literatury polskiej XX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 570-571, ISBN 978-83-04-03942-1 [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ Stanisław Frycie, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970: Proza, Wydawn. Szkolne i Pedagogiczne, 1983, s. 147-148 [dostęp 2024-05-25] (pol.).
- ↑ bem, Nareszcie współczesna bajka, „Świat”, 36 (36), 1960, s. 23.