Dławisz okrągłolistny

Dławisz okrągłolistny
	; Czerwonawe owoce, wraz z żółtymi osnówkami
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	dławiszowce
Rodzina	dławiszowate
Rodzaj	dławisz
Gatunek	dławisz okrągłolistny
	Nazwa systematyczna
	Celastrus orbiculatus Thunb.; Syst. Veg. ed. 14 237 1784
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dławisz okrągłolistny (Celastrus orbiculatus) – gatunek liściastego pnącza z rodziny dławiszowatych. Naturalnie występuje w południowo-wschodnich Chinach, Japonii oraz na Półwyspie Koreańskim^[4]. Gatunek introdukowany został do Stanów Zjednoczonych, gdzie w północno-wschodniej części tego kraju wypiera rodzimego tam dławisza amerykańskiego^[5]. Introdukowany został także do różnych krajów europejskich i do Nowej Zelandii^[6]. W Polsce jest uprawiany, zdziczały rośnie na rozproszonych stanowiskach, głównie w lubuskim^[7]^[8].

Gatunek ujęty jest na liście inwazyjnych gatunków stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej^[9]^[10].

Morfologia

Pokrój: Bujne pnącze o bardzo dużym przyroście rocznym, dorastające nawet do 10 metrów wysokości.
Liście: Pojedyncze, odwrotnie szerokojajowate^[4] do okrągławych z lekko wyciągniętym zaostrzonym wierzchołkiem, długość liścia waha się pomiędzy 5–10 cm, brzeg liścia najczęściej karbowano–piłkowany^[4].
Kwiaty: Pojawiają się zwykle od maja do czerwca^[4], bardzo drobne, białe, skupione nielicznie w wiechach.
Owoce: Żółte torebki, do dojrzeniu otwierające się i odsłaniające kulisto skupione, czerwone do brązowych nasiona o średnicy do 8 milimetrów^[4].

Wymagania i zastosowanie

Pnącze to uprawia się jako roślinę ozdobną, głównie w odmianach obficie owocujących np. 'Diana', która dla zawiązania owoców potrzebuje jednak obecności w pobliżu okazów odmiany męskiej, mogących ją zapylać. Gatunek jest bardzo tolerancyjny w stosunku do gleby, znosi miejsca zacienione, wykazuje również wysoką mrozoodporność w polskich warunkach.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-20] (ang.).
↑ Celastrus orbiculatus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: PWN, 2011, s. 350. ISBN 978-83-01-15369-4.
↑ Stacey A. Leicht-Young, Noel B. Pavlovic, Ralph Grundel, Krystalynn J. Frohnapple: Distinguishing Native (Celastrus Scandens L.) and Invasive (C. Orbiculatus Thunb.) Bittersweet Species Using Morphological Characteristics1. The Journal of the Torrey Botanical Society, 2007. s. 441-450. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).
↑ Celastrus orbiculatus Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-24].
↑ AndrzejA. Purcel AndrzejA., EKspansja dławisza okrągłolistnego (Celastrus orbiculatus Thunb.) na centralnym odcinku Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, „Przegląd Przyrodniczy”, 21 (3), 2010, s. 3-14 [dostęp 2023-01-24] .
↑ Karta Informacyjna Gatunku, [w:] Analiza stopnia inwazyjności gatunków obcych w Polsce [online], gdos.gov.pl [dostęp 2023-01-24] .
↑ L_2017182PL.01003701.xml [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2020-01-27] .
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, [w:] Dz.U.2022.2649 [online], sip.lex.pl [dostęp 2023-01-24] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-20] (ang.).

[3] Celastrus orbiculatus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).

[Den-4] Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: PWN, 2011, s. 350. ISBN 978-83-01-15369-4.

[5] Stacey A. Leicht-Young, Noel B. Pavlovic, Ralph Grundel, Krystalynn J. Frohnapple: Distinguishing Native (Celastrus Scandens L.) and Invasive (C. Orbiculatus Thunb.) Bittersweet Species Using Morphological Characteristics1. The Journal of the Torrey Botanical Society, 2007. s. 441-450. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).

[powo-6] Celastrus orbiculatus Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-24].

[purcel-7] AndrzejA. Purcel AndrzejA., EKspansja dławisza okrągłolistnego (Celastrus orbiculatus Thunb.) na centralnym odcinku Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, „Przegląd Przyrodniczy”, 21 (3), 2010, s. 3-14 [dostęp 2023-01-24] .

[8] Karta Informacyjna Gatunku, [w:] Analiza stopnia inwazyjności gatunków obcych w Polsce [online], gdos.gov.pl [dostęp 2023-01-24] .

[9] L_2017182PL.01003701.xml [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2020-01-27] .

[10] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, [w:] Dz.U.2022.2649 [online], sip.lex.pl [dostęp 2023-01-24] .

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]

[9]

[10]