Czeczotka tundrowa

Czeczotka tundrowa
	Acanthis flammea hornemanni
	(Holböll, 1843)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	łuskacze
Plemię	Carduelini
Rodzaj	Acanthis
Gatunek	czeczotka zwyczajna
Podgatunek	czeczotka tundrowa
Synonimy
	Linota hornemanni Holböll, 1843; Carduelis hornemanni (Holböll, 1843); Acanthis flammea hornemanni (Holböll, 1843);
	Linota hornemanni Holböll, 1843; Carduelis hornemanni (Holböll, 1843); Acanthis flammea hornemanni (Holböll, 1843);
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Czeczotka tundrowa^[4] (Acanthis flammea hornemanni) – podgatunek czeczotki zwyczajnej, małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), zamieszkujący północną część Ameryki Północnej (wraz z Grenlandią).

Do Polski zalatuje. Do końca 2021 stwierdzono ją 348 razy (łącznie obserwowano 576 osobników)^[5]. W 2017 miał miejsce nalot tych ptaków, który objął swym zasięgiem niemal cały kraj – odnotowano wówczas 107 stwierdzeń (136 osobników)^[6].

Rozmieszczenie geograficzne

Czeczotka tundrowa występuje północno-wschodniej Kanadzie i Grenlandii.

Morfologia

długość ciała: 11,5–14 cm^[2]

masa ciała: 17–20 g (A. h. hornemanni), 10–16 g (A. h. exilipes)^[2]

Samica przypomina samca, różni się od niego głównie brakiem różowawego zabarwienia na piersi i kuprze, jej twarz jest nieco bardziej szara, zaś czerwona plama na czole jest trochę mniejsza niż u samca^[7].

Rozród

Sezon lęgowy trwa od maja do lipca. Gniazduje w samotnych parach lub luźnych koloniach. Wyprowadza jeden lęg w roku, na północy Kanady i na Syberii niekiedy dwa^[7].

Gniazdo w kształcie kubka buduje samica z gałązek, trawy i korzonków. Wyściółkę stanowi miękka trawa, pióra i sierść zwierzęca. Gniazdo umieszczone jest w niskim krzewie, na ziemi (osłonięte skałami lub roślinnością), w skalnej szczelinie lub na niskim drzewie na wysokości 0,5–2 m nad ziemią. Często umieszczone jest w pobliżu wody lub nawet nad wodą^[7].

Samica składa 3–6 (zwykle 4–5) jasnozielononiebieskich jaj z ciemnym plamkowaniem. Wysiaduje samotnie przez 11–13 dni, a samiec karmi ją w gnieździe. Pisklęta karmione są przez oboje rodziców, głównie stawonogami o miękkim ciele i larwami. Młode są w pełni opierzone 12–15 dni po wykluciu^[7].

Pożywienie

Żywi się głównie nasionami roślin, w tym zimą olchy i brzozy. Zjada również pąki i pędy różnych roślin, w tym drzew. Na Alasce w okresie lęgowym żywi się niektórymi bezkręgowcami, zwykle owadami i ich larwami (zwłaszcza pluskwiakami, muchówkami, motylami i chrząszczami), a także pająkami. Zimą żeruje głównie na ziemi i wśród roślinności, potrafi zawisnąć do góry nogami, aby dostać się do pożywienia. Używa stóp do przytrzymywania jedzenia^[7].

Ochrona

Na terenie Polski podgatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[8].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ Acanthis flammea hornemanni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Clement, P., Arkhipov, V. & Christie, D.A.: Arctic Redpoll (Carduelis hornemanni). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
↑ D. Lepage: Hoary Redpoll Acanthis hornemanni. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-23]. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-24].
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e N. Bouglouan: Arctic Redpoll or Hoary Redpoll. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia

Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Acanthis flammea hornemanni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Clement, P., Arkhipov, V. & Christie, D.A.: Arctic Redpoll (Carduelis hornemanni). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

[avibase-3] D. Lepage: Hoary Redpoll Acanthis hornemanni. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-23]. (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-24].

[kf2021-5] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.

[kf2017-6] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.

[oiseaux-7] N. Bouglouan: Arctic Redpoll or Hoary Redpoll. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).

[8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]