Czarnoporek poduszeczkowaty
Czarnoporek poduszeczkowaty (Szczepkamyces campestris (Quél.) Zmitr.) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae). Należy do rodzaju monotypowego[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Szczepkamyces |
| Gatunek |
czarnoporek poduszeczkowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Szczepkamyces campestris (Quél.) Zmitr. Folia Cryptogamica Petropolitana (Sankt-Peterburg) 6: 52 (2018) | |
.jpg)
_Doma%C5%84ski_%26_Orlicz_192411.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Szczepkamyces, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1872 r. Lucien Quélet nadając mu nazwę Trametes campestris. Potem zaliczany był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2018 r. Ivan V. Zmitrovich przenosząc go do utworzonego przez siebie rodzaju Szczepkamyces[1].
- Antrodia campestris (Quél.) P. Karst. 1879
- Coriolellus campestris (Quél.) Bondartsev 1953
- Dichomitus campestris (Quél.) Domański & Orlicz 1966
- Favolus campestris (Quél.) Zmitr. 2001
- Polyporus campestris (Quél.) Krieglst. 1999
- Trametes campestris Quél. 1872[2].
W 1965 r. Stanisław Domański nadał mu polską nazwę podskórnik polny. W 2003 r. Władysław Wojewoda zmienił ją na czarnoporek poduszeczkowaty[3]. Obydwie nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową.
Morfologia
edytujJednoroczny lub wieloletni, rozpostarty, o kształcie okrągłym lub podłużnym, w środkowej części poduszeczkowato zgrubiały. Osiąga grubość do 1,5 cm w środkowej części i długość do 10 cm. Obrzeże o barwie od ochrowej do czarniawej. Górna powierzchnia początkowo o barwie kremowej, potem pomarańczowo-brązowej i brązowej, od obrzeża stopniowo czerniejąca. Znajduje się na niej rurkowy hymenofor. Wielokątne pory w liczbie 1–2 (rzadko 3) na mm, z cienkimi przegródkami, na pochyłym podłożu często wydłużone i nieregularne. Mają długość do 15 mm. Kontekst biały, o grubości 1–3 mm[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne hialinowe, cienkościenne ze sprzążkami, o średnicy 2–3,5 μm. Strzępki łącznikowe hialinowe, grubościenne, rzadko dichotomicznie rozgałęzione, proste lub faliste. Mają średnicę do 8 μm w środkowej części głównej strzępki i zwężają się w bocznych odgałęzieniach. Brak cystyd i innych płonnych elementów hymenium. Podstawki zgrubiałe, 4-sterygmowe, ze sprzążką w nasadzie. Wymiary: 25–35 × 7–10 μm. Zarodniki o wymiarach 13–19 × 4–5,5 μm, cylindryczne, hialinowe, brodawkowane, cienkościenne, nieamyloidalne[4].
Występowanie i siedlisko
edytujZnane jest występowanie tego gatunku tylko w Europie, Maroko w Afryce Północnej[5] i w Ameryce Północnej. W Ameryce Północnej występuje tylko w Arizonie, Nowym Meksyku i Idaho[4]. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, na północy sięga po północne wybrzeża Norwegii[4]. W Polsce jest rzadki. W piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. podano tylko 4 jego stanowiska. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony na wymarcie[6].
Saprotrof rosnący na martwym drewnie w lasach liściastych. Rozwija się na martwych pniach i gałęziach drzew i krzewów. W Polsce notowano jego występowanie tylko na leszczynie[3], w innych krajach jednak występuje także na wielu rodzajach drzew i krzewów liściastych: klon, grab, kasztan, głóg, buk. jesion, topola, śliwa. dąb i wiąz. Powoduje białą zgniliznę drewna[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-10-06].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Dichomitus campestris [online], Mycobank [dostęp 2017-09-28].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-09-28].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.