Czarna Woda (gromada)
Czarna Woda – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
| gromada | |||
| 1954–1958 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Data powstania |
5 października 1954 | ||
| Data likwidacji |
1 stycznia 1958 | ||
| Siedziba | |||
| Szczegółowy podział administracyjny (1954) | |||
| |||
| Liczba reprezentantów | |||
| |||
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Czarna Woda z siedzibą GRN w Czarnej Wodzie (wówczas wsi) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie starogardzkim w woj. gdańskim na mocy uchwały nr 23/III/54 WRN w Gdańsku z dnia 5 października 1954. W skład jednostki wszedł obszar dotychczasowej gromady[5] Czarna Woda ze zniesionej gminy Kaliska oraz miejscowość Jastrzębie z dotychczasowej gromady Zimne Zdroje ze zniesionej gminy Osieczna w tymże powiecie i województwie, a także część obrębu kat. Łąg o obszarze 8,20 ha (przylegająca do miejscowości Czarna Woda) z dotychczasowej gromady Łąg ze zniesionej gminy Czersk w powiecie chojnickim w woj. bydgoskim[6]. Dla gromady ustalono 11 członków gromadzkiej rady narodowej[7].
1 stycznia 1958 do gromady Czarna Woda włączono serię parceli (łącznie z częścią autostrady do magistrali i niektórymi parcelami obrębu Stare Prusy) z gromady Łąg w powiecie chojnickim w woj. bydgoskim[8][9], po czym gromadę Czarna Woda zniesiono przez nadanie jej statusu osiedla[10].
1 stycznia 1959 do osiedla Czarna Woda włączono serię parceli serię parceli z obrębu Łąg (karta mapy 1 i karta mapy 4) oraz z obrębu Stare Prusy (karta mapy 3) z gromady Łąg w powiecie chojnickim w woj. bydgoskim; równocześnie utraciły moc przepisy regulujące granicę międzę gromadą Łąg i Czarną Wodą wprowadzone rok wcześniej (1 stycznia 1958)[11].
1 stycznia 1970 z osiedla Czarna Woda wyłączono: obszar o powierzchni 2.262,75 ha, włączając go gromady Kaliska w tymże powiecie; oraz obszar o powierzchni 134,40 ha, włączając go gromady Osieczna tamże[12].
1 stycznia 1973, w następstwie kolejnej reformy gminnej znoszącej gromady i osiedla, Czarna Woda utraciła status osiedla, stając się wsią w reaktywowanej gminie Kaliska w powiecie starogardzkim w woj. gdańskim[13][14]. Do funkcji administracyjnych Czarna Woda powróciła dopiero po 20 latach, kiedy to 1 stycznia 1993 z gminy Kaliska wyłączono wieś Czarna Woda oraz część wsi Lubiki (3,88 ha), tworząc z nich gminę Czarna Woda, której nadano równocześnie prawa miejskie[15]. Miasto Czarna Woda jako gmina miejska przetrwała do 1 stycznia 2014, kiedy to jednostka zmieniła rodzaj na miejsko-wiejski[16]. Odebranie gminie statusu miasta i nadanie go miejscowości wiejskiej Czarna Woda spowodowało zmniejszenie powierzchni miasta ogółem o 1779 ha (o powierzchnię obszaru wiejskiego – tzn. sołectw Huta Kalna i Lubiki – wyłączonego poza administrację miasta).
Przypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
- ↑ Uchwała Nr 23/III/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu starogardzkiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 16, Poz. 91)
- ↑ Uchwała Nr 212/LII/54 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Starogardzie Gdańskim z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 7 października 1954 r., Nr. 14, Poz. 80)
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 304
- ↑ Anulowano rok później (Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 390)
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 316
- ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 390
- ↑ Dz.U. z 1969 r. nr 35, poz. 297
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324
- ↑ Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 15 grudnia 1972 r., Nr 20, Poz. 195)
- ↑ Dz.U. z 1992 r. nr 100, poz. 500
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy (Dz.U. z 2013 r. poz. 869)