Czarna-Cedron

rzeka, dopływ Wisły, dolny bieg dawnej rzeki Czarna

Czarna (Czarna-Cedron) – rzeka, lewobrzeżny dopływ Wisły w okolicy Czerska. Do 1973 dolny odcinek rzeki Czarna, której główny bieg skierowano wówczas do Jeziorki[1]. Swój bieg rozpoczyna od bifurkacji w Budach Sułkowskich. Należy do rzek II rzędu.

Czarna
Ilustracja
Rzeka w Górze Kalwarii
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Rzeka
Długość 14,5 km
Źródło
Miejsce Budy Sułkowskie
Wysokość

112

Współrzędne

51°56′10,0″N 21°05′21,8″E/51,936114 21,089386

Ujście
Recypient Wisła
Miejsce

Góra Kalwaria

Wysokość

87,5

Współrzędne

51°59′34,3″N 21°13′31,9″E/51,992866 21,225524

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast w centrum znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Różne wykazy przedstawiają inaczej przebieg głównego koryta. Mapa Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) ciek od bifurkacji w Budach Sułkowskich określa jako Czarna-Cedron i nadaje mu identyfikator 2554. W Czersku znajduje się kolejna bifurkacja. Według MPHP ciek biegnie lewym ramieniem i wpada do Wisły w Górze Kalwarii między mostem kolejowym a drogowym. Prawe ramię ma nazwę Czarna i identyfikator 25536, a do Wisły wpada na południe od mostu drogowego[2]. Ponieważ MPHP jest mapą referencyjną dla gospodarki wodnej, w jej systemie wyróżniono jednolitą część wód powierzchniowych PLRW20001725549 Czarna-Cedron[3]. Z kolei Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych (PRNG) nazwę Czarna stosuje dla odcinka od bifurkacji w Budach Sułkowskich oraz dla prawego ramienia od bifurkacji w Czersku, a dla lewego ramienia od niej nazwę Kanał Czarna-Cedron[4]. Podobnie przyjęto w wykazie hydronimów przygotowanym dla administracji rządowej[5].

Przepływa przez miejscowości: Sułkowice, Kiełbaska, Czaplinek, Wincentów, Szpruch, Brzumin.

Na wysokości wsi Boglewice przekopano kanał (Kanał Czarna-Kraska) o dł. ok. 2,5 km, którym swoimi wodami zasila rzekę Kraskę w miejscowości Wola Boglewska.

W systemie gospodarki wodnej jednolita część wód powierzchniowych Czarna-Cedron jest zaliczona do typu 17 (potok piaszczysty). W 2019 prawie wszystkie parametry fizykochemiczne mieściły się w normach dobrego stanu ekologicznego, ale ze względu na stan elementów biologicznych ostatecznie stan ekologiczny wód sklasyfikowano jako umiarkowany. Spośród badanych w tym samym roku substancji priorytetowych stwierdzono przekroczenie norm dobrego stanu chemicznego dla fluorantenu i kilku wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Tablica 3.1.1 Podział hydrograficzny Polski (wersja skrócona). W: Juliusz Stachẏ: Atlas hydrologiczny Polski. T. II: Zeszyt 1. Metoda opracowania i zestawienia liczbowe. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1986, s. 89, 104.
  2. Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000, 2014.
  3. a b Ocena stanu jednolitych części wód rzek i zbiorników zaporowych w latach 2014-2019 na podstawie monitoringu – tabela [xlsx], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2020.
  4. geoportal.gov.pl [online], geoportal.gov.pl [dostęp 2021-07-27].
  5. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 40, ISBN 83-239-9607-5.