Czarka austriacka
Czarka austriacka (Sarcoscypha austriaca (O. Beck ex Sacc.) Boud.) – gatunek grzybów należący do rodziny czarkowatych (Sarcoscyphaceae)[1].
.jpg) Owocnik czarki austriackiej | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czarka austriacka |
| Nazwa systematyczna | |
| Sarcoscypha austriaca (O. Beck ex Sacc.) Boud. Hist. Class. Discom. Eur. (Paris): 55 (1907) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sarcoscypha, Sarcoscyphaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Lachnea austriaca Beck ex Sacc. 1889
- Molliardiomyces coccineus Paden 1984
- Peziza austriaca Beck ex Mussat 1900
- Peziza imperialis Beck 1884
Nazwę polską podali G. Fiedorowicz i D. Kubiak w 1998 r[3].
Morfologia
edytujOd 1 do 5 cm średnicy, najpierw kulisty, potem pucharkowaty, później szerzej rozpostarte, czarkowate do miseczkowatego. Dojrzały ma mniej regularne kształty – owalne bądź nerkowate. Stare owocniki mogą być talerzykowato rozpostarte. Miseczki są osadzone na wyraźnym trzonku, do 3–5 cm długim i 0,3 cm grubym, białawym. Rzadko zdarzają się owocniki siedzące. Wewnętrzna osłona owocników (hymenium) jaskrawo zabarwiona, żywoczerwona, szkarłatna, ceglastoczerwona, gładka i błyszcząca. Zewnętrzna powierzchnia jasnoróżowa, bladoczerwonawa, owłosiona, filcowata, pokryta białawymi kosmkami. Brzeg owocników długo podwinięty[4].
Biały, cienki, łykowaty, bez smaku i zapachu[5].
Bezbarwne, podłużnie eliptyczne do cylindrycznych, gładkie, na końcach wgłębione, o rozmiarach 33–50 × 12–14 µm[4].
- Gatunki podobne
- czarka szkarłatna (Sarcoscypha coccinea), którą można odróżnić tylko mikroskopowo. Ma proste włoski na zewnętrznej powierzchni miseczek, a jej zarodniki są na końcach zaokrąglone. Częściej występuje na terenach niżowych[4].
- dzieżka pomarańczowa (Aleuria aurantia). Nie ma trzonu, ma nie tak jaskrawą, bardziej pomarańczową barwę i tworzy owocniki pod koniec lata[5].
Występowanie i siedlisko
edytujCzarka austriacka notowana jest w Ameryce Północnej i Europie[6]. W Polsce była gatunkiem ściśle chronionym[7], od 9 października 2014 r. została wykreślona z listy gatunków grzybów chronionych[8].
Saprotrof. Rośnie na gałązkach drzew liściastych, najczęściej na wierzbach, olszach, klonach, w wilgotnych lasach, głównie łęgowych, najchętniej na obszarach górskich i podgórskich. Pojawia się wczesną wiosną (luty-maj), może owocnikować także w bezśnieżne zimy[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ Maria Alicja Chmiel: Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ a b c d Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC, s. 638. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1765).
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.