Cornutia

rodzaj roślin

Cornutiarodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje 8 gatunków[3]. Występują one w Ameryce Środkowej i Południowej od Meksyku po Boliwię i południowo-wschodnią Brazylię[3]. Z owoców Cornutia pyramidata uzyskuje się barwnik służący do wyrobu niebieskiego atramentu (czerwonego z sokiem cytryny) oraz do barwienia tkanin[5].

Cornutia
Ilustracja
Cornutia obovata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

Cornutia

Nazwa systematyczna
Cornutia Plum. ex L.
Sp. Pl.: 628 (1753)[3]
Typ nomenklatoryczny

C. pyramidata Linnaeus[4]

Synonimy
  • Agnanthus Vaill. ex L.
  • Hosta Jacq.
  • Hostana Pers.[3]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Drzewa i krzewy[6].
Liście
Pojedyncze, zwykle aromatyczne[6].
Kwiaty
Zebrane w luźne lub gęste wierzchotkowate kwiatostany szczytowe, czasem wiechowato rozbudowane, lub proste wierzchotki wyrastające w kątach liści. Kwiaty nie pachną. Kielich jest zrosłodziałkowy, dzwonkowaty, z krawędzią uciętą lub 4–5-ząbkową. Korona kwiatu niebieskofioletowa do purpurowej, grzbiecista, dwuwargowa, z czterema rozpostartymi łatkami. Pręciki dwa są płodne, a dwa zredukowane do prątniczków, schowane w rurce korony lub nieco z niej wystające. Pylniki szeroko rozwarte ze zgrubiałym łącznikiem między nimi. Zalążnia złożona z dwóch owocolistków, każdy tworzący dwie komory, w każdej z pojedynczym zalążkiem. Szyjka słupka osadzona szczytowo, z krótkimi i nierównymi łatkami znamienia[6].
Owoce
Pestkowce 1–4 nasionami (mniejsza liczba jest wynikiem aborcji pierwotnie czterech zarodków)[6].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny jasnotowatych Lamiaceae, w obrębie której zaliczany jest do podrodziny Viticoideae[7][6] lub Premnoideae[2].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2024-01-05] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-05] (ang.).
  3. a b c d e Cornutia Plum. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2024-01-05].
  4. Cornutia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-01-05].
  5. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 236, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. a b c d e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 194. ISBN 978-3-642-62200-7.
  7. Genus Cornutia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-01-05].