Colletotrichum coccodes

Colletotrichum coccodes (Wallr.) S. Hughes – gatunek grzybów z rodziny Glomerellaceae[1]. Wśród roślin uprawnych w Polsce wywołuje choroby o nazwie antraknoza pomidora i antraknoza ziemniaka[2].

Colletotrichum coccodes
Ilustracja
Skutki rozwoju Colletotrichum coccodes na pomidorze
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

Glomerellales

Rodzina

Glomerellaceae

Rodzaj

Colletotrichum

Gatunek

Colletotrichum coccodes

Nazwa systematyczna
Colletotrichum coccodes (Wallr.) S. Hughes
Can. J. Bot. 36: 754 (1958)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Colletotrichum, Glomerellaceae, Glomerellales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1833 r. Karl Friedrich Wallroth nadając mu nazwę Chaetomium coccodes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Stanley John Hughes w 1958 r.[1]

Synonimów ma ponad 50[3].

Gatunek ten znany jest wyłącznie jako anamorfa, jak dotąd nie zaobserwowano jego teleomorfy. Na podstawie badań molekularnych i ultrastrukturalnych uważa się, że jest nią któryś z gatunków w obrębie rodzaju Glomerella[4].

Morfologia

edytuj

Acerwulusy pojawiają się na łodydze i korzeniach w grupach, lub pojedynczo, rozrzucone. Są kuliste lub jajowate, o średnicy do 250–300 μm. Powstają wewnątrz tkanek i pod naskórkiem żywiciela, powodując zaburzenia jego tkanek. Znajdują się w nich szczecinki o długości 40–140 μm wyrastające z powierzchniowych warstw acerwulusa. Komórka, z której wyrastają ma rozmiar 4,5–5,5 × 9–2,5 μm i brązowe zabarwienie. Wyrastająca z niej szczecinka stopniowo zwęża się, na końcu osiągając grubość 1,5–2,5 μm. Ma długość 22–30 μm i jest septowana. Sklerocja pokryte szczecinkami. Fialidy o rozmiarach 30–45 × 6–7 μm, jednokomórkowe, cylindryczne, bezbarwne. Konidia cylindryczne o zaokrąglonych brzegach. Często widoczne są na nich blizny. Są bez przegród, bezbarwne, z często występującą na końcu małą gutulą, stwarzającą (przy mniejszych powiększeniach) fałszywe wrażenie środkowej przegrody. Mają rozmiar (15)16–24(27) × (2,5)3–4,5(5,5) μm. Często występują nich konidia o nieregularnym kształcie[5].

Podczas hodowli na agarze dekstrozy ziemniaczanej powstają małe, białe kolonie złożone z grzybni powietrznej, w której zazwyczaj licznie tworzą się przetrwalniki, początkowo gładkie i szare, szybko jednak stają się czarne i pokryte szczecinkami. Acerwulusy powstają albo koło przetrwalników i połączone są z nimi, albo oddzielnie. Konidiofory czasami z przegrodami, rozgałęzione. W grzybni często występują pojedyncze fialidy. Appressoria o kształcie elipsoidalnym lub jajowatym, często nieregularnie klapowane. Mają bursztynową barwę i rozmiar (5) 6,5–11,5 (14) × (3,5) 4–8 (10,5) μm. Tworzą się na bezbarwnej, cienkiej strzępce rostkowej o zmiennym kształcie[5].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na licznych wyspach[6].

Pasożyt wywołujący u ziemniaków i pomidorów grzybową chorobę zwaną antraknozą ziemniaka i pomidora. Pasożytuje także na innych gatunkach roślin – podano jego występowanie na 35 gatunkach roślin należących do 13 rodzin. Głównie są to gatunki z rodziny dyniowatych, bobowatych i psiankowatych. Wśród roślin uprawnych atakuje także truskawki i cebulę[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-14] (ang.).
  2. Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2016-11-22].
  4. Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 288–289, ISBN 978-83-09-01077-7.
  5. a b c Colletotrichum coccodes [online], Mycobank [dostęp 2016-11-22].
  6. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-11-22].