Cmentarz wojenny nr 15 – Harklowa
Cmentarz wojenny nr 15 – Harklowa – cmentarz z I wojny światowej, zaprojektowany przez Johanna Jägera, położony na terenie wsi Harklowa w gminie Skołyszyn w powiecie jasielskim w województwie podkarpackim. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Należy do II Okręgu Cmentarnego Jasło.
 Pomnik główny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojenny |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
745 |
| Liczba pochówków |
241 |
| Liczba grobów |
4 |
| Liczba kwater cmentarnych |
14 |
| Architekt | |
Położenie na mapie gminy Skołyszyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | |
 49°42′37,5″N 21°20′31,7″E/49,710417 21,342139
| |
Opis
edytujCmentarz znajduje się w południowej części wsi Harklowa na wzgórzu po lewej stronie drogi do Pagorzyny, na działce ewidencyjnej nr 1497.
Cmentarz ma kształt prostokąta ze skośnie ściętym zachodnim bokiem o powierzchni ogrodzonej około 745 m². Głównym akcentem architektonicznym obiektu jest wbudowany w tylny (wschodni) mur ogrodzenia wysoki kwadratowy postument z umieszczonym na nim na cokole z gładkich skalnych bloków kamienny krzyż maltański. Na licu krzyża relief przedstawiający prosty miecz i wyryte daty 1914 i 1916. Ogrodzenie w postaci słupów kamiennych połączonych metalowymi sztachetami z wejściem od strony zachodniej. Układ grobów nieregularny rzędowo-kwaterowy z nagrobkami w formie dużych ażurowych krzyży żeliwnych z okrągłymi tabliczkami oraz betonowych stel z żeliwnymi tablicami inskrypcyjnymi.
Na cmentarzu spoczywa 241 żołnierzy w 4 pojedynczych grobach i 14 mogiłach zbiorowych[1]:
- 6 żołnierzy austro-węgierskich z 7 i 56 Pułku Piechoty
- 60 żołnierzy niemieckich z 268, 269, 270, 271 i 272 Pruskiego Rezerwowego Pułku Piechoty, 67 Rezerwowego Pułku Artylerii Polowej
- 175 żołnierzy rosyjskich
poległych w maju 1915. Na cmentarzu znajduje się mogiła austriackiego podoficera Piotra Stygara, pochodzącego z Harklowej, który został zastrzelony przez własnych żołnierzy za nieludzkie traktowanie. W jednym z narożników cmentarza pochowano żołnierza Wehrmachtu z II wojny światowej.
W latach 1993-95 wykonano konserwację ogrodzenia, natomiast w latach 2006-2007 przeprowadzono kompleksowy remont cmentarza.
Cmentarz jest obiektem Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej na obszarze województwa podkarpackiego[2].
Galeria
edytuj-
Widok ogólny -
Krzyż maltański -
Drogowskaz -
Krzyż nagrobny -
Widok z zachodu -
Krzyż nagrobny -
Duży krzyż rosyjski Ludwiga -
Stela nagrobna -
Ogrodzenie
Przypisy
edytuj- ↑ Oktawian Duda Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918 – Studia i materiały, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, s. 131,446
- ↑ Harklowa – strona szlaku. [dostęp 2015-10-21].
Bibliografia
edytuj- Jerzy Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej.. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom I, 1999. ISBN 83-85988-26-2.
- Oktawian Duda Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918 – Studia i materiały, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-33-5
- Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne, tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa – Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 1995, s. 59. ISBN 83-85557-20-2.