Cmentarz farny w Grodnie

Cmentarz farny w Grodnie (biał. Могілкі старыя каталіцкія, фарныя) – cmentarz rzymskokatolicki w Grodnie założony w 1792.

Cmentarz farny w Grodnie

Kaplica cmentarna
Państwo	Białoruś
Miejscowość	Grodno
Adres	ul. Prigaradnaja
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	rzymskokatolickie
Stan cmentarza	czynny
Data otwarcia	1792
Położenie na mapie Grodna Cmentarz farny w Grodnie
Położenie na mapie Białorusi Cmentarz farny w Grodnie
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Cmentarz farny w Grodnie
53°40′07″N 23°50′38″E

Historia

Inicjatorem powstania nekropolii był proboszcz grodzieński ks. Józef Muczyński (zm. 4 lutego 1793), kanonik smoleński, doktor teologii, rektor szkół wydziałowych. Biskup Jan Kossakowski po wizytacji w 1805 napisał Tegoż dnia, 24 sierpnia, odwiedziłem cmentarz parafialny niedawno założony i obszerny, a już cały grobowcami okryty, między innymi nagrobek panny Tokarzewskiej, która z rozpaczy w 22 roku życia własną zabiła się ręką, okropny koniec gwałtownej namiętności przypomina.

Na cmentarzu znajdują się nagrobki, których twórcami byli m.in.: Józef Grzegorz Zaborowski, W. Bobrowski, Bolesław Szyszkiewicz, Wasyl Kaczan, Ignacy Fabian Siliniewicz, Lewandowiczowie. Cmentarz był czynny do połowy lat 70. XX wieku. W 2006 zdewastowano kilkadziesiąt nagrobków.

Na wprost wejścia wznosi się kaplica z XIX wieku z dwoma pamiątkowymi polskimi tablicami z 1983.

Pochowani

Pochowani na nim są m.in.

• architekt Giuseppe de Sacco,
• Eliza Orzeszkowa z mężem Stanisławem Nahorskim,
• generał Wojska Polskiego Adam Mokrzecki z synem,
• żołnierze polscy polegli w 1919 i 1920 roku (w lewej części cmentarza od wejścia głównego, obok muru od strony ulicy)
• obrońcy Grodna z 1939 z m.in. 13-letnim uczniem Tadeuszem Jasińskim
• rzeźbiarz Bolesław Szyszkiewicz
• Edward Listowski - prezydent Grodna
• członkowie rodziny baronów Danglów ze Skłót

W pobliżu znajduje się cmentarz prawosławny.

Bibliografia

• Jacek Rozmus, Jerzy Gordziejew, Cmentarz farny w Grodnie 1792-1939, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków, s. 122 + 77 il.
• J. Kurczewski, Biskupstwo wileńskie, Wilno 1912, s. 528.
• Renik Wanda, Grodzieński cmentarz farny, "Przeszłość i Pamięć" Biuletyn Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warszawa, Numer 1-2 (26-27) 2003 /Styczeń - Czerwiec/.

Linki zewnętrzne

• Cmentarz farny na portalu Radzima.org
• Stare grodzieńskie cmentarze – ważne, lecz niepotrzebne zabytki

Galeria zdjęć

• 
  Widok na główną aleję oraz kaplicę
• 
  Kwatera poległych obrońców Grodna
• 
  Grób Elizy Orzeszkowej i Stanisława Nahorskiego
• 
  Widok cmentarza od strony wejścia