Lejkówka rowkowana
Lejkówka rowkowana (Clitocybe vibecina (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkówka rowkowana |
| Nazwa systematyczna | |
| Clitocybe vibecina (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 318 (1872) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clitocybe, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus vibecinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Lucien Quélet w 1872 r.[1]
Ma 11 synonimów. Niektóre z nich:
- Clitocybe langei Singer ex Hora 1960
- Clitocybe orientalis Harmaja 1969
- Pseudolyophyllum australe (Raithelh.) Raithelh. 1984
- Pseudolyophyllum vibecinum (Fr.) Raithelh. 1979[2].
Polską nazwę nadał Stanisław Domański w 1955 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednica do 5 cm, początkowo wypukły, później płaski, w końcu płytko pogłębiony, higrofaniczny, często z prążkowanym brzegiem od prześwitujących blaszek. Powierzchnia, wodnistoszara, w środku wysychająca do białawej[4].
Średnio grube, z licznymi międzyblaszkami, białawe do szarawych, wykrojone ząbkiem i długo zbiegające na trzon[4].
Wysokość do 6 cm, grubość 2–7 mm, cylindryczny. Powierzchnia ubarwiona podobnie do kapelusza, łuszcząca się pod kapeluszem, gdy jest młoda, później naga, z białą, filcowatą grzybnią u podstawy, u dojrzałych okazów wewnątrz pusta[4].
Higrofaniczny, w stanie wilgotnym wodnistoszary, w stanie suchym białawy, o mącznym lub ogórkowym, czasami nieprzyjemnym zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki eliptyczne, 4,5–7 × 3,5–4,5 µm, gładkie[4].
- Gatunki podobne
Jest kilka podobnych gatunków lejkówek, np. lejkówka szarożółtawa (Clitocybe diosma), lejkówka mączna (Clitocybe ditopa), lejkówka dwubarwna (Clitocybe metachroa) i inne. Lejkówka rowkowana ma stosunkowo duże zarodniki i rowkowany brzeg kapelusza[4].
Występowanie i siedlisko
edytujZnane jest występowanie lejkówki rowkowanej w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie; jest tutaj rozprzestrzeniona od Morza Śródziemnego po archipelag Svalbard i Islandię[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył liczne stanowiska tego gatunku[3]. Jest bardzo pospolity[6].
Grzyb saprotroficzny naziemny występujący w lasach liściastych, iglastych i mieszanych, zwłaszcza pod świerkami i sosnami, także w zaroślach jałowcowych na nieużytkach rolnych. Rośnie wśród mchów i traw i na igliwiu. Owocniki tworzy głównie od sierpnia do października[3]. Jest grzybem niejadalnym[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-28] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-28] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Oldřich Jindřich, Clitocybe vibecina (Fr.) Quél. 1872 [online], Česká mykologická společnost [dostęp 2022-12-28] (cz.).
- ↑ Występowanie Clitocybe vibecina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-28] (ang.).
- ↑ Clitocybe vibecina – lejkówka rowkowana [online], grzyby.pl [dostęp 2022-12-28].