Cleonia lusitanica

*Cleonia lusitanica*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	Cleonia
Gatunek	Cleonia lusitanica
	Nazwa systematyczna
	Cleonia lusitanica (L.) L.; Sp. Pl., ed. 2.: 837 (1763)
Synonimy
	Cleonia punica Beauverd; Prunella lusitanica L.; Prunella odorata Lam.;
	Cleonia punica Beauverd; Prunella lusitanica L.; Prunella odorata Lam.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cleonia lusitanica – gatunek roślin z rodziny jasnotowatych z monotypowego rodzaju Cleonia. Występuje w południowej części Półwyspu Iberyjskiego (w Portugalii i Hiszpanii) oraz w północno-zachodniej Afryce (od Maroka po Tunezję)^[3]^[4]. Rośnie w suchych murawach, w lukach i na polanach zarośli i lasów z jałowcami i dębami, najczęściej na podłożu gipsowym, ale też na glinach i wapieniach, rzadziej na piaskach i żwirach. W górach sięga do 1400 m n.p.m.^[4]

Morfologia

Pokrój

Pokrój: Słabo aromatyczna roślina jednoroczna^[5]. Pęd pojedynczy lub rozgałęziony, owłosiony, o wysokości od kilku cm do ponad 40 cm^[4].
Liście: Nakrzyżległe^[4], pojedyncze, o blaszce karbowanej, ząbkowanej do pierzasto klapowanej^[5]^[4], o długości do ok. 5 cm i szerokości do ok. 1 cm^[4].
Kwiaty: Zebrane po 6 w wierzchotki tworzące szczytowy, gęsty kwiatostan złożony typu tyrs. W węzłach wyrastają okazałe, ościsto wcinane podsadki. Kielich jest dwuwargowy, dzwonkowaty, z 10 wiązkami przewodzącymi. Korona kwiatu jest dwuwargowa, fioletowo-purpurowa do białawej. Górną wargę tworzy wzniesiona i wycięta na szczycie łatka, dolna łatka środkowa jest zaokrąglona, płasko rozpostarta, biaława. Boczne łatki są zaokrąglone, ucięte, mniejsze. Pręciki są dwusilne, o nagich nitkach i elipsoidalnych pylnikach. Łatki znamienia są cztery, zbliżonej długości^[5].
Owoce: Niełupki jajowate, gładkie^[5].

Gatunek i rodzaj z podplemienia Menthinae z plemienia Mentheae i podrodziny Nepetoideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae^[6].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-12-10] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-12-10] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Cleonia lusitanica (L.) L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-10] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f R.R. Morales R.R., Cleonia L., [w:] Flora Iberica, t. 12, 2010, s. 451-453 [dostęp 2023-12-10] .
↑ ^a ^b ^c ^d K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 249. ISBN 978-3-642-62200-7.
↑ Genus Cleonia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-12-10].