Clematoclethramonotypowy rodzaj z rodziny aktinidiowatych (Actinidiaceae ), z jednym gatunkiem – Clematoclethra giraldii Diels (Bot. Jahrb. Syst. 29: 472. 1900), będącym endemitem Chin. Rośnie w lasach i zaroślach na stokach i w dolinach gór, na rzędnej od 1000 do 3900 m n.p.m.[4]

Clematoclethra
ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

aktinidiowate

Rodzaj

Clematoclethra

Nazwa systematyczna
Clematoclethra (Franchet) Maximowicz
Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada. 11: 36. 1890[3]
Synonimy
  • Clethra sect. Clematoclethra Franchet
  • Pentastigma Maximowicz ex Komarov[4].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Drewniejące pnącze o pędach nagich, omszonych lub owłosionych, wełnisto lub szczeciniasto. Łuski pąków czarnobrązowe, skórzaste i trwałe – zachowują się u nasady rozwijających się tegorocznych pędów[4].
Liście
O bardzo zmiennym kształcie – jajowate, ale też szeroko jajowate i lancetowate, o długości od 3 do 15 cm i szerokości od 1,5 do 8 cm. Blaszka z obu stron naga lub owłosiona, u nasady sercowata, na brzegu ząbkowana, rzadko całobrzega, na szczycie zaostrzona lub stępiona[4].
Kwiaty
Zebrane po kilka do 12 w wierzchotkowate kwiatostany wyrastające w kątach liści. Dziełki kielicha zrośniete u nasady, szerokojajowate, białe lub białozielone, o długości 3–4 mm. Płatki korony wolne, białe lub czerwono nabiegłe, szeroko jajowate lub eliptyczne, o długości 5–8 mm[4].
Owoce
Skórzasta torebka, zaokrąglona, o średnicy ok. 5–7 mm, rzadko do 10 mm. Barwy czerwonej do czarnej, na powierzchni z 5 żebrami[4].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z trzech rodzajów klasyfikowanych do rodziny aktinidiowatych Actinidiaceae, która wraz z siostrzaną rodziną Roridulaceae należą do rzędu wrzosowców wchodzącego w skład grupy astrowych (asterids) w obrębie dwuliściennych właściwych (eudicots)[2].

Zmienność

W obrębie gatunku wyróżnia się podgatunek nominatywny i trzy inne[4]:

  • C. scandens subsp. scandens
  • C. scandens subsp. actinidioides (Maximowicz) Y. C. Tang & Q. Y. Xiang
  • C. scandens subsp. hemsleyi (Baillon) Y. C. Tang & Q. Y. Xiang
  • C. scandens subsp. tomentella (Franchet) Y. C. Tang & Q. Y. Xiang

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-03-06] (ang.).
  3. Clematoclethra. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-03-07].
  4. a b c d e f g Clematoclethra. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-07].