Clameur de Haro

Clameur de Haro (czasami błędnie Clameur d’Haro) – średniowieczny zwyczaj nakazujący zaprzestanie działań, które według innego człowieka naruszają jego prawa, gdy ten w odpowiednich warunkach wymówi właściwą formułę. Został on opisany w Prawie Normandii i po czasy współczesne obowiązuje w Baliwatach Guernsey i Jersey oraz w ich dependencjach. Często stosowany jest w celu obrony gruntów.

Asselin FitzArthur wykorzystuje prawo Clameur de Haro, by sprzeciwić się pochówkowi Wilhelma Zdobywcy w kościele, który, jak twierdzi, został zbudowany bezprawnie na jego ziemi, mówiąc: „Ziemia, na której stoimy, była miejscem zamieszkania mojego ojca. Ten człowiek, za którego prosicie nas o modlitwę, zabrał go siłą mojemu rodzicowi; Przemocą ją zdobył, przemocą ją zatrzymał; I wbrew wszelkiemu prawu i sprawiedliwości, zbudował na nim ten Kościół, w którym jesteśmy zgromadzeni. Publicznie więc w oczach Boga i ludzi domagam się mego dziedzictwa i protestuję przeciwko temu, by ciało grabieżcy było przykryte moją ziemią”.

Etymologia

Słowo „Haro” najprawdopodobniej jest skrótem od słów „Ha Rollo” które wzięły się od imienia pierwszego księcia Normandii, Rollona, który był szanowany przez lud za swoją sprawiedliwość.

Procedura

Guernsey

Na wyspie Guernsey oskarżyciel musi w obecności co najmniej dwóch świadków krzyknąć: haro, haro, haro! À mon aide mon Prince, on me fait tort! (Haro! Haro! Haro! Na pomoc, mój książę, jestem krzywdzony!) oraz zmówić Modlitwę Pańską po francusku oraz „La Grâce de Notre-Seigneur Jésus-Christ, la dilection de Dieu et la sanctification du Saint-Esprit, soient avec nous tous, éternellement. Amen”.

Sark

Na wyspie Sark oskarżyciel musi w obecności świadka uklęknąć i wyrecytować: Haro, haro, haro ! Au nom de Dieu et du Roi, laissez ce travail (W imię Boga i Króla, zaprzestańcie tych działań) i „Ojcze Nasz” po francusku.

Jersey

Na wyspie Jersey pokrzywdzony musi w obecności dwóch świadków uklęknąć i wyrecytować haro, haro, haro! À mon aide mon Prince, on me fait tort! (Haro! Haro! Haro! Na pomoc, mój książę, jestem krzywdzony!). Modlitwa Pańska nie jest obowiązkowa.

Współcześnie

W 2023 roku mężczyzna z Hrabstwa Devon wykorzystał na Guernsey Clameur de Haro by zapobiec sprzedaży swojego rodzinnego domu, co według niego było bezprawne.