Cisowo
Cisowo (do 1945 niem. Zizow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Darłowo. Według danych z 28 września 2009 roku wieś miała 323 stałych mieszkańców[3].
| wieś | |
_2010.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
34 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2009) |
323 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
76-150[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZSL |
| SIMC |
0305248 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Darłowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sławieńskiego  | |
 54°26′49″N 16°26′04″E/54,446944 16,434444[1]
| |
W pobliżu wsi znajduje się elektrownia wiatrowa[4].
Położnie geograficzne
edytujWieś znajduje się 3 km na północny wschód od centrum Darłowa i 2 km od Bałtyku. Położona jest na wysokości 34 m n.p.m. Inne sąsiednie miejscowości to Kopań oraz Zakrzewo.
Pochodzenie nazwy
edytujMiejscowość nosiła niemiecką nazwę Zizow, ale była też znana jako Cizow, Cytzow oraz Zitzow.
Historia
edytujPierwszy raz miejscowość występuje w akcie założycielskim miasta Darłowa z 12 maja 1312 roku, jako jedna z wsi otaczających to miasto. W pierwszej połowie XIV wieku wybudowano gotycki kościół, którego wieża była punktem orientacyjnym dla żeglarzy.
Pod koniec II wojny światowej Armia Czerwona zajęła Cisowo. Po wojnie wieś znalazła się w granicach Polski, jako miejscowość na Ziemiach Odzyskanych.
Kościół
edytujKościół w Cisowie istniał już w pierwszej połowie XIV wieku. Świątynia to gotycki kościół ceglany, jednonawowy, z wyodrębnionym trójbocznym prezbiterium i masywną wieżą od zachodu nakrytą hełmem namiotowym, latarenką i iglicą. W XIX w. powiększony o neogotyckie aneksy[5]. Zachowane jest barokowe, głównie XVII-wieczne wyposażenie (ołtarz, ambona, ławki) oraz płyty nagrobne z 1739 roku[6]. Usytuowanie kościoła na wysokim klifie podkreśla jego walory architektoniczne i strzelistość wieży. Obecnie należy do parafii św. Gertrudy w Darłowie.
W październiku 1994 z kościoła skradziono 4 drewniane bejcowane i lakierowane rzeźby datowane na I poł. XVII w. przedstawiające postaci św. Pawła, św. Piotra oraz uosobienia Nadziei i Wiary wpisane do rejestru zabytków pod №194/B decyzją z 1 grudnia 1989[7].
Parafia
edytujZnani są proboszczowie parafii od 1370 roku, wtedy bowiem powstała w Cisowie parafia katolicka. W 1535 roku uchwałą sejmu trzebiatowskiego została tam zaprowadzona reformacja, i aż do 1945 roku panował protestantyzm. Jednak już od tego roku sytuacja się odwróciła i w ciągu roku kościół został znów konsekrowany i nosi wezwanie św. Stanisława.
W latach 1886–1903 pastorem parafii ewangelickiej w Zizow był językoznawca Carl Meinhof[8].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 17967
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 171 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dane statystyczne. Urząd Gminy Darłowo. [dostęp 2010-08-06].
- ↑ Farmy wiatrowe w Cisowie. Urząd Gminy Darłowo, 2009. [dostęp 2010-06-18].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 196, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 120, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Marek Łuczak, Policja w walce o zabytki: zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom, katalog zabytków i dzieł sztuki utraconych z województwa zachodniopomorskiego, Zapol, Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie, Fundacja "Razem Bezpieczniej", wyd. II, Szczecin 2012, s. 136-143, ISBN 978-83-7518-487-7
- ↑ Jan Sroka: Carl Friedrich Micahel Meinhof (1857-1944). W: Znani i Nieznani Mieszkańcy Powiatu Sławieńskiego. Sławno: Fundacja „Dziedzictwo”; Wydawnictwo „Margraf”, 2015, s. 21-22. ISBN 978-83-61603-84-9. [dostęp 2020-03-05].