Circé (1907)

Circé (Q47)
	; „Circé” w 1914 r.
Klasa	okręt podwodny
Typ	Circé
	Historia
Stocznia	Arsenal de Toulon(inne języki)
Położenie stępki	1905
Wodowanie	13 września 1907
	Marine nationale
Wejście do służby	1909
Zatopiony	20 września 1918
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 351 ton; 491 t
Długość	47,1 m
Szerokość	4,9 m
Zanurzenie	3 m
Zanurzenie testowe	40 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
	Napęd
	2 silniki Diesla o łącznej mocy 630 KM; 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 KM; 2 śruby
Prędkość; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 11,9 węzła; 7,7 w.
Zasięg	powierzchnia: 2160 Mm przy 8 w.; zanurzenie: 98 Mm przy 3,5 w.
	Uzbrojenie
	1 działko kal. 47 mm, 6 torped
Wyrzutnie torpedowe	6 × 450 mm (zewnętrzne)
Załoga	22
	Multimedia w Wikimedia Commons

Circé (Q47) – francuski okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jednostka prototypowa swojego typu. Została zwodowana 13 września 1907 roku w stoczni Arsenal de Toulon(inne języki), a do służby w Marine nationale weszła w 1909 roku. Podczas wojny okręt operował na Adriatyku, zatapiając 25 maja 1917 roku niemiecki podwodny stawiacz min SM UC-24. Okręt został zatopiony 20 września 1918 roku, storpedowany nieopodal Kotoru przez austro-węgierski okręt podwodny SM U-47.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

„Circé” zamówiona została 8 października 1904 roku na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1904 roku^[1]^[2]. Jednostkę zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, powiększając swój poprzedni projekt (Aigrette) i dostosowując go do napędu dwuśrubowego^[3]^[4].

„Circé” była średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 47,1 metra, szerokość 4,9 metra i zanurzenie 3 metry^[1]^[3]^[5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 351 ton, a w zanurzeniu 491 ton^[1]^[5]^[a]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki Diesla MAN o łącznej mocy 630 koni mechanicznych (KM)^[1]^[3]^[5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Hillairet-Huguet o łącznej mocy 460 KM^[1]^[3]^[5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11,9 węzła na powierzchni i 7,7 węzła w zanurzeniu^[1]^[5]. Zasięg wynosił 2160 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 98 Mm przy prędkości 3,5 węzła pod wodą (lub 44 Mm przy prędkości 5,1 węzła)^[1]^[3]^[5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów^[2].

Okręt wyposażony był w sześć zewnętrznych wyrzutni torped kalibru 450 mm (w tym dwie systemu Drzewieckiego), z łącznym zapasem 6 torped^[1]^[3]^[6]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 47 mm L/50 M1902^[1]^[2]^[3]. Załoga okrętu składała się z 22 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1]^[3]^[7].

Budowa i przebieg służby

„Circé” zbudowana została w Arsenale(inne języki) w Tulonie^[1]^[3]^[7]. Stępkę okrętu położono w 1905 roku^[7], został zwodowany 13 września 1907 roku^[1]^[3], a do służby przyjęto go w 1909 roku^[7]^[2]. Nazwa nawiązywała do mitologicznej wróżbitki – Kirke^[8]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q47^[1].

„Circé” pełniła służbę przed wojną na Morzu Śródziemnym^[3]. 7 lipca 1914 roku na redzie Tulonu okręt zderzył się przypadkowo z bliźniaczą „Calypso”, która zatonęła^[1]^[3]^[7]. Po wybuchu działań wojennych jednostka operowała na Adriatyku^[3]. 25 maja 1917 roku okręt zatopił niemiecki podwodny stawiacz min SM UC-24^[1]^[3]^[7]. 20 września 1918 roku „Circé” zatonęła storpedowana nieopodal Kotoru przez austro-węgierski okręt podwodny SM U-47^[1]^[3]^[7]. Z załogi ocalała tylko jedna osoba^[8]. Okręt został odznaczony Krzyżem Wojennym^[7].

Uwagi

↑ Paul E. Fontenoy podaje, że wyporność okrętu wynosiła 392 tony na powierzchni i 425 ton w zanurzeniu^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.
↑ ^a ^b ^c ^d Ivan Gogin: CIRCÉ submarines (1909). Navypedia. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 81.
↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 132.
↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 133.
↑ ^a ^b Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).

Bibliografia

Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Ivan Gogin: CIRCÉ submarines (1909). Navypedia. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).

[6] Paul E. Fontenoy podaje, że wyporność okrętu wynosiła 392 tony na powierzchni i 425 ton w zanurzeniu^[3].

[con1921-208-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.

[nav-2] Ivan Gogin: CIRCÉ submarines (1909). Navypedia. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).

[fon81-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 81.

[jan199-4] John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.

[fre132-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 132.

[goz536-7] J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.

[fre133-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 133.

[navfr-9] Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]