Ciernikowate

Ciernikowate
	Gasterosteidae
	; Przedstawiciel rodziny – Apeltes quadracus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Rząd	ciernikokształtne
Rodzina	ciernikowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ciernikowate^[2] (Gasterosteidae) – rodzina ryb z rzędu ciernikokształtnych (Gasterosteiformes). Obejmuje 5 rodzajów z około 14 gatunkami. Liczba gatunków nie jest pewna z powodu dużej różnorodności form, zwłaszcza w grupach gatunków (species complex) (Gasterosteus aculeatus) i (Pungitius pungitius). Ciernikowate występują w słodkich, słonych i słonawych wodach półkuli północnej. Nie mają znaczenia gospodarczego, są natomiast często wykorzystywane w badaniach naukowych – ewolucyjnych, genetycznych, etologicznych i fizjologicznych.

Ciało nagie albo pokryte kostnymi płytkami wrzecionowatego kształtu. Otwór gębowy mały. Przed płetwą grzbietową znajduje się od 3 do 16 ostrych, sterczących kolców. Długość ciała większości gatunków nie przekracza 8 cm, a jedynie pocierniec osiąga do 22 cm^[3]. W czasie tarła samiec buduje misterne gniazdo z fragmentów roślin sklejonych wydzieliną z nerek^[4], zapędza do niego jedną lub kilka samic, by te złożyły ikrę. Po zapłodnieniu ikry samiec zwykle wypędza samice i sam opiekuje się ikrą oraz, przez pewien czas, wylęgłym narybkiem.

Ze względu na kolce umieszczone na grzbiecie, ryby te nazywa się potocznie "koluszkami".

Klasyfikacja

Rodzaje zaliczane do tej rodziny^[5]:

Apeltes — Culaea — Gasterosteus — Pungitius — Spinachia

Występowanie w polskich wodach

Przedstawiciele rodziny ciernikowatych są reprezentowani w wodach Polski, m.in.: Gasterosteus aculeatus (ciernik), Pungitius pungitius (cierniczek), Spinachia spinachia (pocierniec).

Zobacz też

Ryby - wykaz rodzin

Przypisy

↑ Gasterosteidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
↑ Spinachia spinachia. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 6 października 2009]
↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-08-04] (ang.).

Bibliografia

Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
Joseph S. Nelson: Fishes of the World. Wyd. 4. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7. (ang.).

[itis-1] Gasterosteidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[KRR-2] Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973

[3] Spinachia spinachia. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 6 października 2009]

[4] Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.

[Eschmeyer-5] RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-08-04] (ang.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]