Czubutizaur
Czubutizaur (Chubutisaurus insignis) – zauropod z kladu Titanosauriformes żyjący w okresie wczesnej kredy (ok. 105-100 mln lat temu) na terenach Ameryki Południowej. Długość ciała ok. 23 m. Jego szczątki znaleziono w Argentynie (prowincja Chubut). Upchurch, Barrett i Dodson (2004) uznali, że najprawdopodobniej był on bazalnym przedstawicielem kladu Titanosauria nie należącym do grupy Lithostrotia - przy czym autorzy ci definiowali Titanosauria jako klad obejmujący wszystkich przedstawicieli Titanosauriformes bliżej spokrewnionych z saltazaurem niż z brachiozaurem[2]; inni autorzy na określenie tego kladu używają nazwy Somphospondyli[3], zaś nazwy Titanosauria używają na określenie węższego kladu w obrębie Somphospondyli (np. kladu obejmującego przedstawicieli Titanosauriformes bliżej spokrewnionych z saltazaurem niż z brachiozaurem lub z euhelopem[4] lub kladu obejmującego gatunki Andesaurus delgadoi i Saltasaurus loricatus, ich ostatniego wspólnego przodka oraz wszystkich jego potomków[5]). Z większości późniejszych analiz kladystycznych wynika, że Chubutisaurus był przedstawicielem kladu Somphospondyli nie należącym do Titanosauria[6][7][1][8]; natomiast z analizy Carballido i współpracowników (2011) wynika, że Chubutisaurus był bardziej bazalnym przedstawicielem kladu Camarasauromorpha, nie należącym do grupy Titanosauriformes. Według tej analizy taksonem siostrzanym do rodzaju Chubutisaurus był australijski Wintonotitan, a oba te rodzaje tworzyły klad siostrzany do kladu Titanosauriformes[9].
| Chubutisaurus insignis | |
| Del Corro, 1975 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| (bez rangi) | Macronaria |
| (bez rangi) | ?Titanosauriformes |
| (bez rangi) | ?Somphospondyli[1] |
| Rodzaj |
czubutizaur |
| Gatunek |
Chubutisaurus insignis |
Przypisy
edytuj- ↑ a b José L. Carballido, Diego Pol, Ignacio Cerda, Leonardo Salgado. The osteology of Chubutisaurus insignis del Corro, 1975 (Dinosauria: Neosauropoda) from the 'middle' Cretaceous of central Patagonia, Argentina. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 31 (1), s. 93–110, 2011. DOI: 10.1080/02724634.2011.539651. (ang.).
- ↑ Paul Upchurch, Paul Barrett, Peter Dodson: Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 259–322. ISBN 0-520-24209-2.
- ↑ Sereno, P. C. 2005. Somphospondyli. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 9 lutego 2011]
- ↑ Jeffrey A. Wilson, Paul C. Sereno. Early evolution and higher-level phylogeny of sauropod dinosaurs. „Memoir (Society of Vertebrate Paleontology)”. 5, s. 1-68, 1998. (ang.).
- ↑ Jeffrey A. Wilson, Paul Upchurch. A revision of Titanosaurus Lydekker (Dinosauria – Sauropoda), the first dinosaur genus with a 'Gondwanan' distribution. „Journal of Systematic Palaeontology”. 1 (3), s. 125–160, 2003. DOI: 10.1017/S1477201903001044. (ang.).
- ↑ Jorge O. Calvo, Juan D. Porfiri, Bernardo J. González-Riga, Alexander W.A. Kellner. A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur. „Anais Academia Brasileira Ciencia”. 79 (3), s. 529–541, 2007. DOI: 10.1590/S0001-37652007000300013. PMID: 17768539. (ang.).
- ↑ Bernardo González Riga, Elena Previtera, Cecilia A. Pirrone. Malarguesaurus florenciae gen. et sp. nov., a new titanosauriform (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Cretaceous of Mendoza, Argentina. „Cretaceous Research”. 30 (1), s. 135–148, 2009. DOI: 10.1016/j.cretres.2008.06.006. (ang.).
- ↑ Pablo A. Gallina, Sebastián Apesteguía. Cranial anatomy and phylogenetic position of the titanosaurian sauropod Bonitasaura salgadoi. „Acta Palaeontologica Polonica”. 56 (1), s. 45-60, 2011. DOI: 10.4202/app.2010.0011. (ang.).
- ↑ José Luis Carballido, Oliver W. M. Rauhut, Diego Pol, Leonardo Salgado. Osteology and phylogenetic relationships of Tehuelchesaurus benitezii (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Jurassic of Patagonia. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 163 (2), s. 605–662, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00723.x. (ang.).