Chrząstka nagłośniowa
Chrząstka nagłośniowa (łac. cartilago epiglottica) – nieparzysta chrząstka krtani większości ssaków, będąca podłożem nagłośni (epiglottis), z którą bywa w uproszczeniu utożsamiana i wtedy określenia „nagłośnia” i „chrząstka nagłośniowa” stosowane są zamiennie[1][2][3].
U człowieka ma kształt sercowaty[4], esowato wygięty[5], porównywany do liścia[3], łyżki do butów[6], cedzaczka[7], pióra[8] lub siodełka roweru[5]. Jest zbudowana z tkanki chrzęstnej sprężystej i włóknistej[9][5][8]. Razem z gruczołami śluzowo-surowiczymi i błoną śluzową, którymi jest pokryta, tworzy nagłośnię, której górna część stanowi przednio-górne ograniczenie krtani[3][5][10]. Wyróżnia się w niej dwie części – górną płytkę (lamina), szeroką, grubszą w środkowej części a cieńszą na wywijających się w stronę językową brzegach, i dolną, silnie zwężającą się szypułkę (petiola)[7][5][9]. Powierzchnia przednia chrząstki nagłośniowej, skierowana w stronę języka (powierzchnia językowa), jest nieco wypukła, a powierzchnia tylna (krtaniowa) – wklęsła[7][5]. Chrząstka poprzebijana jest otworami dla przejścia naczyń krwionośnych, przewodów gruczołów i nerwów. Na obu powierzchniach znajdują się też zagłębienia dla gruczołów, więcej jest ich na powierzchni tylnej[5]. Większa część (część podgnykowa) chrząstki położona jest z tyłu za kością gnykową i poniżej niej, mniejsza część (część nadgnykowa) – powyżej tej kości, z tyłu od nasady języka[5][3].
Przednia powierzchnia chrząstki nagłośniowej łączy się z kością gnykową więzadłem gnykowo-nagłośniowym, a bezpośrednio powyżej niego – z nasadą języka więzadłem językowo-nagłośniowym. Szypułka łączy się z powierzchnią tylną kąta chrząstki tarczowatej więzadłem tarczowo-nagłośniowym (tuż powyżej spoidła przedniego), razem z tym więzadłem tworząc na dolnej połowie tylnej powierzchni nagłośni wyniosłość błony śluzowej – guzek nagłośniowy (tuberculum epiglotticum)[5][3][8][7].
Przypisy
edytuj- ↑ Henryk Szarski, Układ oddechowy, [w:] Henryk Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 581–583, ISBN 83-01-02274-4.
- ↑ Jerzy J. Klag: nagłośnia. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VII: Mo–Oś. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999, s. 101. ISBN 83-85909-46-X.
- ↑ a b c d e Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 3, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 223–224, ISBN 978-83-66548-16-9.
- ↑ Janina Sokołowska-Pituchowa, Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, wyd. VIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 445, ISBN 978-83-200-3917-7.
- ↑ a b c d e f g h i Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 351–355, ISBN 978-83-200-4501-7.
- ↑ Olgierd Narkiewicz, Janusz Moryś, Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów. Tom IV, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 59, ISBN 978-83-200-4109-5.
- ↑ a b c d Aleksandrowicz i Ciszek 2007 ↓, s. 539.
- ↑ a b c Clark A. Rosen, C. Blake Simpson: Techniki chirurgiczne w laryngologii. Medisfera, 2018, s. 4. ISBN 978-83-63367-18-3.
- ↑ a b Piotr Chęciński, Anatomia i fizjologia krtani i gardła dolnego, [w:] Kazimierz Niemczyk i inni red., Otorynolaryngologia kliniczna. Tom 2., Warszawa: Medipage, 2015, s. 524–525, ISBN 978-83-64737-25-1.
- ↑ Aleksandrowicz i Ciszek 2007 ↓, s. 551–554.
Bibliografia
edytuj- Ryszard Aleksandrowicz, Bogdan Ciszek, Anatomia kliniczna głowy i szyi, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, ISBN 978-83-200-3243-7.
