Chryzant i Daria
Chryzant i Daria[1] (cs. Мученики Хриса́нф и Да́рия; zm. 257[1] lub 283[2][3][4]) – męczennicy wczesnochrześcijańscy, święci Kościoła katolickiego, prawosławnego i ormiańskiego.
męczennicy | |
Daria z Chryzantem na rosyjskiej ikonie. | |
Data urodzenia |
III wiek |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Czczeni przez | |
Wspomnienie | |
Atrybuty |
palma męczeństwa, kamienie, korona, lew |
Patroni |
Życiorys
edytujDaria była westalką w Rzymie[2][4]. Chryzant, który był synem senatora, został chrześcijaninem po przeczytaniu Ewangelii[2] . Po poznaniu Chryzanta, Daria przyjęła chrzest i wyszła za mąż. Wraz ze św. Chryzantem nawróciła wielu pogan na wiarę chrześcijańską.
Oboje zginęli śmiercią męczeńską za panowania cesarza Walensa[1] lub Numeriana[2][3]. Cesarz zakazał chrześcijanom zbierania się na cmentarzach[1] . Za złamanie tego prawa Chryzant i Daria skazani zostali na śmierć: wrzucono ich do dołu powstałego po nieużywanym akwedukcie i tam żywcem zakopano[1][2] . Pochowani zostali przy Via Salaria[1] .
W Martyrologium rzymskim[5] pod datą 25 października znajduje się opis męczeństwa:
Dnia 25-go października w Rzymie męczeństwo św. Chryzanta i Darii, małżonków. Po wielu mękach, jakich doświadczali za stałość w wierze, cesarz Numerian polecił ich wrzucić do dołu i zasypać ziemią i kamieniami.
Badania szczątków z Reggio nell’Emilia, przeprowadzone w 2011 roku przez paleopatologa Ezio Fulcheri z Uniwersytetu Genueńskiego, wykazały, że przechowywane tam kości należały do żyjących w okresie Cesarstwa rzymskiego dwojga młodych i zdrowych ludzi, zmarłych prawdopodobnie z powodu uduszenia, co zdaniem naukowca potwierdza autentyczność Chryzanta i Darii[4].
Kult świętych
edytujRelikwie
edytujRelikwie małżonków zostały przeniesione w 844 roku do Prüm, skąd część trafiła w 848 do Münstereifel. Znajdują się również w Wiedniu, Salzburgu i Neapolu, Reggio nell’Emilia i Oria. Prawdopodobnie znajdowały się również w krakowskim kościele św. Mikołaja[6].
Dzień obchodów
edytujWspomnienie liturgiczne św. Darii wraz ze św. Chryzantem obchodzone jest w Kościele katolickim 25 października.
Cerkiew prawosławna również wspomina małżonków razem: 19 marca/1 kwietnia[c], tj. 1 kwietnia według kalendarza gregoriańskiego.
Apostolski Kościół Ormiański i Kościół katolicki obrządku ormiańskiego wspominają świętych małżonków 17 października, natomiast wspólnoty ormiańskie w Rosji, Gruzji i w Ziemi Świętej, które używają kalendarza juliańskiego, 17/30 października.
Ikonografia
edytujW ikonografii, sztuce zachodniej, święci przedstawiani są jako rzymski młodzieniec i jako rzymska matrona z palmami w dłoniach. Chryzant niekiedy jest też ukazywany jako rycerz Chrystusa z wiankiem na głowie. Ich atrybutami są kamienie i korona. Atrybutem Chryzanta jest również chorągiew i tarcza, a Darii lew.
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ liturgia katolicka
- ↑ Prawosławna liturgia wg kalendarza gregoriańskiego.
- ↑ podwójne datowanie
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Deon ↓.
- ↑ a b c d e f g h Brewiarz ↓.
- ↑ a b c d Мученица Да́рия Римская [online], Православный Церковный календарь [dostęp 2022-03-11] (ros.).
- ↑ a b c d Ker Than , Legendary Saints Were Real, Buried Alive, Study Hints [online], National Geographic, 16 kwietnia 2011 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- ↑ 25 października. [w:] Rzymskie Martyrologium [on-line].
- ↑ Święci i błogosławieni (Daria). sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-26)]. – Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, rozdz. 2. (autorzy: Jacek i Maria Łempiccy; Kraków 2008)
Bibliografia
edytuj- Święci męczennicy Chryzant i Daria [online], Brewiarz.pl, 30 września 2013 .
- męcz. Chryzant i Daria na cerkiew.pl, oprac. Jarosław Charkiewicz
- męcz. Daria na cerkiew.pl
- Chryzant i Daria, męczennicy rzymscy [online], DEON.pl z inicjatywy SJ i Wydawnictwa WAM za Frosem i Sową [dostęp 2011-11-09] .
- Chrysanthius [online], Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).
- Daria [online], Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Wezwanie do św. Darii. sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-26)]. (przypis: Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, rozdz. 7.)
- Holy Martyrs Chrysanthus and Daria in Orthodoxy [online] [dostęp 2007-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-04] (ang.).