Chrysura radiansgatunek błonkówki z rodziny złotolitkowatych.

Chrysura radians
(Harris, 1776)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Nadrodzina

złotolitki

Rodzina

złotolitkowate

Podrodzina

Chrysidinae

Plemię

Chrysidini

Rodzaj

Chrysura

Gatunek

Chrysura radians

Synonimy
  • Chrysis radians Harris, 1776
  • Chrysis pustulosa Abeille de Perrin, 1878

Błonkówka o ciele długości od 7 do 11 mm. Ubarwienie głowy i tułowia ma zwykle niebieskie do niebieskozielonego, czasem z dużymi złocistymi łatami na tym drugim. W widoku twarzowym policzki są zbieżne ku dołowi. Szew między leżącą poziomo zatarczką a pozatułowiem odgranicza poziomą część mezosomy od części opadającej. Zaplecze ma trójkątną, połyskującą jamkę w części przednio-grzbietowej, a jego boczne wyrostki są kanciaste. Pozatułów ma trójkątne kąty z nieco wklęsłymi krawędziami zewnętrznymi. Punktowanie powierzchni gaster obejmuje punkty małe i duże, a przestrzenie międzypunktowe są błyszczące. U samic trzeci tergit gaster ma ścięty tył[1].

Larwy są pasożytami pszczół z gatunków: Osmia adunca, Osmia aenea, Osmia caementaria, Osmia coerulescens, Osmia fulviventris, Osmia leayana, Osmia melanogastra, Osmia solskyi i Megachile parietina[2] oraz osy Euodynerus dantici[1]. W Polsce prawdopodobnie ma dwa pokolenia w roku. Imagines w Polsce latają od maja do początku września[1].

Owad o rozprzestrzenieniu pontyjsko-atlantyckim[1]. W Europie znany z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Niemiec, Danii, Szwecji, Norwegii, Szwajcarii, Austrii, Włoch[3], Estonii, Łotwy[1], Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Albanii, Macedonii, Grecji i Krymu[3]. Ponadto występuje w Maroku, Algierii, Tunezji, Libii, Egipcie[1], na Cyprze[3] i Bliskim Wschodzie. Zasiedla głównie lasy[1]. W 2002 umieszczony na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce jako gatunek najmniejszej troski[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Review of the genera and species with keys to Polish species of cuckoo-wasps. W: Bogdan Wiśniowski: Cuckoo-wasps (Hymenoptera: Chrysididae) of Poland. Ojców National Park, 2015, s. 330-346.
  2. G.L. Agnoli, P. Rosa: Chrysura radians. [w:] Chrysis.net Database of the Italian Chrysididae [on-line]. 2018. [dostęp 2018-09-12].
  3. a b c Chrysura radians. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-09-24].
  4. Józef Banaszak: Chrysididae. Złotolitki. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 54–56. ISBN 83-901236-8-1.