Chrystkowo
Chrystkowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.
wieś | |
Chrystkowo – chata mennonitów z 1770 roku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) |
128[2] |
Strefa numeracyjna |
52 |
Kod pocztowy |
86-105[3] |
Tablice rejestracyjne |
CSW |
SIMC |
0097703 |
Położenie na mapie gminy Świecie | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu świeckiego | |
53°19′24″N 18°19′02″E/53,323333 18,317222[1] |
Historia
edytujWieś wzmiankowana po raz pierwszy w XIV wieku jako Crostkaw (1400), następnie Krostkowo (XV wiek). Nazwa pochodzi od nazwiska Chrostek, ta zaś od chrustu. W 1593 roku istniały w Chrystkowie dwa dwory szlacheckie. W XVII wieku osiedlają się w Chrystkowie mennonici w ramach kolonizacji Doliny Dolnej Wisły[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 128 mieszkańców[2]. Jest osiemnastą co do wielkości miejscowością gminy Świecie.
Wśród rozproszonej zabudowy wsi, pod nr 21 zachował się w typie osadnictwa mennonickiego drewniany dom podcieniowy, datowany metodą dendrochronologiczną na 1791 rok (Krajowa Ewidencja Zabytków nr rej. KOBiDZ: A/306/1 z 6.04.1992). Datowanie potwierdzają wykopaliska archeologiczne[5]. W obiekcie od 1996 roku znajduje się ośrodek dydaktyczno - muzealny Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego (prezentacja sprzętów gospodarstwa domowego oraz reliktów nagrobków mennonickich, uratowanych z niszczejących cmentarzy). W oborze zachowały się oryginalne pochylnie, po których podczas powodzi wprowadzano zwierzęta na strych.
Po zakupie obiektu przez Skarb Państwa, jego wieloletnim opiekunem pozostał dotychczasowy właściciel, urodzony w nim Czesław Kwiatkowski (zm. 2020)[6].
Podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w sierpniu 2024 na polu uprawnym położonym w bliskim sąsiedztwie koryta Wisły, archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ujawnili pozostałości po liczącym około 6 tysięcy lat drewnianym domostwie z okresu neolitu[7].
Galeria
edytuj-
Chata mennonitów/Dom podcieniowy
-
Chata mennonitów
-
Znaki wysokiej wody w Chrystkowie
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16705
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 159 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Bedeker gruczeński, pod red. J. Luterek-Cholewskiej, Gruczno 2007
- ↑ Chata menonicka w Chrystkowie odkrywa kolejne tajemnice
- ↑ Czesław Kwiatkowski nie żyje. Ostatni urodzony w mennonickiej chacie w Chrystkowie
- ↑ Wyjątkowe odkrycie w Chrystkowie. [dostęp 2024-11-05]. (pol.).