Chronolity

Chronolity
The Chronoliths
Autor	Robert Charles Wilson
Typ utworu	fantastyka naukowa
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Data wydania	2001
Wydawca	Tor Books
	Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	2002
Wydawca	Rebis
Przekład	Wiesław Marcysiak

Chronolity (tyt. oryg. The Chronoliths) – powieść fantastycznonaukowa amerykańskiego pisarza Roberta Charlesa Wilsona. Powieść ukazała się w 2001 r., polskie wydanie, w tłumaczeniu Wiesława Marcysiaka, wydał Rebis w 2002 r. Powieść otrzymała nagrodę Campbella w 2002 r.

Fabuła

Akcja powieści rozpoczyna się w 2021 roku. Główny bohater i narrator, mieszkający w Tajlandii wraz z żoną i córką niespełniony pisarz i programista bez etatu, Scott Warden jest świadkiem pojawienia się w Chumphon pierwszego chronolitu - tajemniczego obelisku wykonanego z niezniszczalnego, błękitnego kryształu, który okazuje się być monumentem upamiętniającym podbój Tajlandii i Malezji przez armie tajemniczego Kuina... przysłanym z odległej o 20 lat i 3 miesiące przyszłości.

Scott wraca do USA i próbuje na nowo ułożyć sobie życie po odejściu od niego żony wraz z córką. Tymczasem coraz większe i bardziej wyrafinowane w formie chronolity zaczynają pojawiać się w różnych miejscach świata, najpierw na Dalekim Wschodzie, potem w Indiach i na Bliskim Wschodzie, znacząc przyszłe miejsca podbojów tajemniczego Kuina. Świat zaczyna się fascynować Kuinem i jego nieomal magicznymi chronolitami by z czasem podzielić się na zagorzałych czcicieli przyszłego zdobywcy oraz zaprzysięgłych przeciwników idei nieuchronnego zwycięstwa Kuina. Scott, obwiniający chronolity o rozpad małżeństwa i chorobę córki dołącza za namową charyzmatycznej mentorki z czasów studiów, profesor fizyki Sue Chopry do grupy naukowców, która pod jej przewodnictwem ma za zadanie zbadać fenomen podróżowania chronolitów w czasie oraz odkryć tożsamość Kuina. Okazja do tego nadarza się wraz z pojawieniem się nowego chronolitu w Jerozolimie; wielu ludzi uznaje to za znak nadchodzącego Końca Świata, widząc w Kuinie Antychrysta. Jednak mimo koleinych lat badań chronolity i ich autor pozostają zagadką, podczas gdy kolejne monumenty pojawiają się w Afryce i Ameryce Południowej a pro-kuinistyczne bojówki rosną w siłę pogrążając kolejne kraje Azji w chaosie, w którym wkrótce ma narodzić się przepowiadany przez chronolity Kuin.

Gdy córka Scotta, Kaitlin ucieka od matki i jej nowego męża wraz z grupa kuinistów do Meksyku, gdzie jak niesie wieść, ma pojawić się najnowszy chronolit, Scott wraz z poznaną w grupie wsparcia dla rodziców dzieci-kuinistów Ashlee Mills, której syn Adam przewodzi grupie fundamentalistycznych zwolenników Kuina, wraz z którymi uciekła Kaitlin, oraz jego przyjacielem z Tajlandii, Hitchem Paleyem, ruszają do Portillo by ocalić swoje dzieci przed śmiercią. Scottowi udaje się wywieźć córkę z miasta w ostatniej chwili przed "lądowaniem" chronolitu, ale Adam odmawia i odtrąca matkę. Towarzysząca przybyciu chronolitu fala zimna zabija wielu ze zgromadzonych w Portillo kuinistów. W kilka lat później, Scott związawszy się z Ashlee Mills układa sobie życie na nowo, w cieniu rosnących w siłę kuinistucznych ruchów i wywoływanych przez nie na całym świecie zamieszek i powstań.

Tymczasem Sue Chopra za pośrednictwem Hitcha Paleya wzywa Scotta do Wyoming, gdzie naukowcy pod jej przewodnictwem chcą unicestwić mający się tam pojawić nowy chronolit - pierwszy na terytorium USA. Sue Chopra po latach badań uważa, że lęki i oczekiwania ludzkości względem przyszłości napędzają machinę propagandową Kuina a ten utwierdza ludzi w słuszności ich obaw wzmacniając je przysyłanymi z przyszłości chronolitami, jako dowodami ich prawdziwości i nieuchronności. sukcesy Kuina wynikają z tego, że chronolity przekonują ludzi o jego niezwyciężoność i tylko niszcząc jeden z nich można go pokonać. Sue nazywa to "turbulencją tau" i jest przekonana, że tylko niszcząc jeden z chronolitów można pokonać Kuina. Niestety próba zdestabilizowania chronolitu z Wyoming się nie powodzi; grupa kuinistów niszczy zbudowane przez naukowców urządzenia a wyjątkowo wielki posąg Kuina przybywa obwieszczając światu jego zwycięstwo nad USA. Jednakże, jak się wkrótce okazuje chronolit jest zbyt wielki i przekracza wyliczony w tajemnicy przez Sue Chopre limit stabilnej masy, toteż po kilku godzinach ulegnie samozniszczeniu. Sue uznaje to za znak; chronolit został sabotowany przez kogoś "z wewnątrz". Uciekającą z miejsca przybycia chronolitu grupę atakuje banda kuinistów; przewodzi nią Adam Mills, ocalały z "lądowania" chronolitu w Meksyku syn Ashlee, nowej żony Scotta. Żąda wydania Sue Chopry. Ta uznaje to za jej przeznaczenie i chce oddać się w ręce kuinistów lecz Hitch Paley próbuje ja powstrzymać. Scott, któremu zwierzyła się ze swoich badań nad limitem stabilności strzela do Hitcha by umożliwić Sue realizacje jej planu - jako największa ekspertka od chronolitów na świecie jest jedyną, która może je zbudować a potem sabotować przerywając sprzężenie zwrotne turbulencji tau. W tym momencie chronolit wybucha i Scott traci przytomność. Gdy się budzi Sue i kuinistów już nie ma. Świat uznaje, że próba się powiodła, tylko że z opóźnieniem i naukowcy pokonali Kuina.

Przez kolejne lata Scott obserwuje jak nieuchronna wojna Kuina wybucha i przetacza się przez cały świat - od Tajlandii po USA, gdzie kuiniści dokonują Secesji Zachodniej i podejmują próbę odbudowy chronolitu z Wyoming, w której "ktoś" źle im doradza doprowadzając do samozniszczenia monumentu i upadku mitu o niepokonanym Kuinie. Po zakończeniu wojny, starzejący się Scott odnajduje w dokumentach zmarłej Ashlee Mills akt urodzenia Adama, jej syna z pierwszego małżeństwa. Okazuje się, że Adam Mills naprawdę miał na imię Quinn. Dzięki badaniom Sue Chopry powojenny świat tworzy nową technologię, dzięki której egzotyczna materia, z której przedtem tworzono chronolity Kuina teraz służy do budowy statków międzygwiezdnych i eksploracji kosmosu.