Chronka pręgowana

Chronka pręgowana
	Thamnophilus doliatus
	(Linnaeus, 1764)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	chronkowate
Podrodzina	chronki
Plemię	Thamnophilini
Rodzaj	Thamnophilus
Gatunek	chronka pręgowana
Synonimy
	Lanius doliatus Linnaeus, 1764;
	Lanius doliatus Linnaeus, 1764;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chronka pręgowana^[4] (Thamnophilus doliatus) – gatunek małego ptaka z rodziny chronkowatych (Thamnophilidae). Zasiedla wschodni i południowy Meksyk, Amerykę Centralną, całą północną połowę Ameryki Południowej z wyjątkiem zachodniej części. Nie zasiedla tylko centralnej części tego obszaru. Nie jest zagrożona, wyróżnia się 12 podgatunków.

Morfologia

Wygląd: Trochę większa od bogatki. Występuje bardzo wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec cały czarno-biały. Wierzch głowy jednolicie czarny, gardło prawie białe. Poza tym na całym ciele, z wyjątkiem prawie całkowicie czarnych skrzydeł i ogona, gdzie paski są szerokie, drobne prążkowanie. Samica ma rudy wierzch głowy, skrzydła i ogon, reszta jest jasnopomarańczowa. U obu płci szare nogi i dziób, na końcu haczykowato zagięty.
Wymiary

długość ciała: 15–16,5 cm
rozpiętość skrzydeł: 27–30,5 cm
masa ciała: 25,5–34 g

Ekologia i zachowanie

Biotop: Zakrzewione obrzeża lasów i zadrzewień, a także zarośla oraz porośnięte krzakami polany, także ogrody.
Głos: Alarmując, wydaje ostry, zgrzytliwy terkot. Oba ptaki oznajmiają zajęcie terytorium przyśpieszającą serią nosowych dźwięków.
Pożywienie: Zazwyczaj owady, ale czasami trochę owoców i jagód.
Lęgi: Jeden lub więcej. Gniazdo ma kształt luźnej miseczki. Zazwyczaj składa 2, czasami 3 jaja i inkubuje je przez około dwa tygodnie. Młode uzyskują lotność po 12–13 dniach.

Systematyka

Blisko spokrewniona z chronką jasnobrzuchą (T. zarumae); w przeszłości były one łączone w jeden gatunek, ale różnią się morfologią i wokalizacją^[2].

Podgatunki

Obecnie wyróżnia się około dwunastu podgatunków chronki pręgowanej^[5]^[2]^[6]:

T. d. intermedius Ridgway, 1888 – wschodni i południowy Meksyk do zachodniej Panamy; proponowane podgatunki yucatanensis i pacificus uznane za jego synonim
T. d. nesiotes Wetmore, 1970 – Wyspy Perłowe (Panama)
T. d. eremnus Wetmore, 1957 – wyspa Coiba (Panama)
T. d. nigricristatus Lawrence, 1865 – środkowa Panama
T. d. albicans Lafresnaye, 1844 – północna i zachodnia Kolumbia
T. d. nigrescens Lawrence, 1867 – północno-środkowa Kolumbia i północno-zachodnia Wenezuela
T. d. tobagensis Hartert & Goodson, 1917 – Tobago
T. d. doliatus (Linnaeus, 1764) – wschodnia Kolumbia, Wenezuela (oprócz części północno-zachodniej), Trynidad, region Gujana i północna Brazylia; proponowany podgatunek fraterculus uznany za jego synonim
T. d. difficilis Hellmayr, 1903 – wschodnio-środkowa Brazylia
T. d. capistratus Lesson, 1840 – wschodnia Brazylia
T. d. radiatus Vieillot, 1816 – północno-wschodni Ekwador, wschodnie Peru, południowo-wschodnia Kolumbia, zachodnia, południowo-zachodnia i południowo-środkowa Brazylia, północno-wschodnia Boliwia, Paragwaj i północna Argentyna; proponowane podgatunki subradiatus i signatus uznane za jego synonimy
T. d. cadwaladeri Bond & Meyer de Schauensee, 1940 – południowa Boliwia

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje chronkę pręgowaną za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 2000 roku. Liczebność populacji, według szacunków, zawiera się w przedziale 5–50 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[3].

Przypisy

↑ Thamnophilus doliatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Barred Antshrike (Thamnophilus doliatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
↑ ^a ^b Thamnophilus doliatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Thamnophilini Swainson, 1824 (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-10].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-10]. (ang.).
↑ D. Lepage: chronka pregowana Thamnophilus [doliatus or capistratus (= Thamnophilus doliatus)]. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-12-10].

Bibliografia

D. Chandler, E. Couzens, E. Dunn, R. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i materiały audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Thamnophilus doliatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Barred Antshrike (Thamnophilus doliatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).

[iucn-3] Thamnophilus doliatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Thamnophilini Swainson, 1824 (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-10].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-10]. (ang.).

[avibase-6] D. Lepage: chronka pregowana Thamnophilus [doliatus or capistratus (= Thamnophilus doliatus)]. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-12-10].

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]