Wikipedia

Christopher Reeve

amerykański aktor

Christopher D’Olier Reeve[1][2] (ur. 25 września 1952 w Nowym Jorku, zm. 10 października 2004 w Mount Kisco) – amerykański aktor, producent filmowy, reżyser, scenarzysta i pisarz.

Christopher Reeve
Ilustracja
Christopher Reeve (1985)
Imię i nazwisko

Christopher D’Olier Reeve

Data i miejsce urodzenia

25 września 1952
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

10 października 2004
Mount Kisco

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy, scenarzysta, pisarz

Współmałżonek

Dana Morosini (1992–2004; jego śmierć)

Lata aktywności

1974–2004

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Odtwórca roli Clarka Kenta / Supermana w filmach: Superman (1978), Superman II (1980), Superman III (1983) i Superman IV (1987).

15 kwietnia 1997 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7021 Hollywood Boulevard[3][4]. W 1998 ukazała się jego autobiografia Still Me, która stała się bestsellerem[5].

Film Superman: Powrót został zadedykowany jego pamięci[6].

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Był starszym synem dziennikarki Barbary Pitney (z domu Lamb) i nauczyciela, powieściopisarza, poety i uczonego Franklina D’Oliera Reeve’a[7]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego i walijskiego[8]. Miał młodszego brata Benjamina (ur. 1953)[9], sędziego. W 1956 jego rodzice się rozwiedli[10]. W 1959 jego matka ponownie wyszła za maklera giełdowego Tristama B. Johnsona.

Gdy miał dziesięć lat, przyłączył się do amatorskiej grupy teatralnej The Yeomen of the Guard w McCarter Theater w Princeton[11]. Latem 1968 został przyjęty jako praktykant Williamstown Theatre Festival w stanie Massachusetts, gdzie zachwycił swoim występem aktorkę Olympię Dukakis w przedstawieniu Widok z mostu (A View from the Bridge)[12]. Zagrał także rosyjskiego marynarza w sztuce Zakładnik (The Hostage) i Beljajewa w spektaklu Miesiąc na wsi (A Month in the Country). W 1970 ukończył prywatną szkołę Princeton Country Day, gdzie został honorowym uczniem i grał w piłkę nożną, baseball, tenis i hokej.

W 1974 otrzymał licencjat Cornell University w Ithace, w stanie Nowy Jork i studiował teatr w prestiżowej Juilliard School z Robinem Williamsem.

Kariera

edytuj

Po epizodycznej roli oficera w dramacie telewizyjnym PBS Wrogowie (Enemies, 1974) pojawił się w operze mydlanej CBS Miłość życia (Love of Live, 1974–76)[13] jako Ben Harper, antagonistyczny charakter z poligamistycznym stylem życia i przeszłością karną.

Grywał na Broadwayu w sztukach: Sprawa Gravity (A Matter of Gravity, 1976) w roli Nicky’ego u boku Katharine Hepburn, Urodzony czwartego lipca (Fifth of July, 1980–82) jako Ken Talley Jr. z Jeffem Danielsem i Swoosie Kurtz oraz Wesele Figara (The Marriage of Figaro, 1985)[14] jako hrabia Almaviva z Mary Elizabeth Mastrantonio, a także w produkcjach off-broadwayowskich[15].

Był brany pod uwagę do głównej roli w serialu Człowiek z Atlantydy (1977) oraz w filmach: Amerykański żigolak (1980), Żar ciała (1981), Bunt na Bounty (1984), Miłość, szmaragd i krokodyl (1984)[16] i Pretty Woman (1990)[17], a także do roli Masona Vergera w Hannibalu (2001)[16].

Międzynarodowy rozgłos przyniosła mu kreacja Clarka Kenta/Supermana w filmie Richarda Donnera Superman (1978), za którą otrzymał nagrodę Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA) i nominację do nagrody Saturna. Sukces kasowy filmu sprawił, że powstały trzy sequele: w 1980 (nominacja do Saturna), 1983 (nominacja do Saturna) i 1987.

Za rolę scenarzysty Richarda Colliera w melodramacie fantasy Gdzieś w czasie (Somewhere in Time, 1980) z Jane Seymour odebrał nagrodę na Fantafestival w Rzymie i był nominowany do nagrody Saturna. Za krytycznie ocenioną rolę magnata przemysłowego, zakochanego w sobie Blaine’a Binghama w czarnej komedii Za kamerą (Switching Channels, 1988) był nominowany do Złotej Maliny dla najgorszego aktora drugoplanowego.

Był na okładkach „Bravo” (w styczniu 1979), „People” (w styczniu 1979 i październiku 2004), „GQ” (w październiku 1979), „After Dark” (w październiku 1980) i „Time” (w sierpniu 1996)[18].

Kreacja sparaliżowanego architekta Jasona Kempa w telewizyjnym dreszczowcu Hallmark/ABC Okno na podwórze (Rear Window, 1998) z Daryl Hannah, remake’u filmu Alfreda Hitchcocka, którego był również producentem, przyniosła mu nominację do Złotego Globu. Rok później wyreżyserował dramat telewizyjny HBO Przed zmierzchem (In the Gloaming) z udziałem Glenn Close, Bridget Fondy, Whoopi Goldberg, Roberta Seana Leonarda i Davida Strathairna.

Został przewodniczącym Rady Dyrektorów Amerykańskiego Stowarzyszenia Sparaliżowanych, która uświadamia ludzi, jak ważne są badania dotyczące paraliżu. Po wypadku zaangażował się także w politykę, był zwolennikiem demokratów. Stał się rzecznikiem ludzi niepełnosprawnych. Zgodził się testować na sobie nowe metody terapii, mające naprawić uszkodzony rdzeń kręgowy, w związku z tym był zwolennikiem dopuszczenia terapii z użyciem komórek macierzystych pobranych z ludzkich płodów.

Życie prywatne

edytuj

W latach 1978–1987 był w nieformalnym związku z modelką Gae Exton, z którą miał syna Matthew (ur. 20 grudnia 1979) i córkę Alexandrę (ur. 23 listopada 1983)[19]. 11 kwietnia 1992 poślubił Danę Morosini (1961–2006[20]). Mieli syna Willa (ur. 1992).

27 maja 1995 na planie filmowym spłoszony koń zrzucił go z siodła. W wyniku upadku aktor doznał złamania kręgosłupa i został sparaliżowany. Trafił do Kessler Rehabilitation Center w West Orange, w stanie New Jersey. Obrażenia były tak poważne, że nie był w stanie samodzielnie oddychać. Odtąd żył podłączony do respiratora.

Wraz z żoną Daną otworzył w Short Hills, w stanie New Jersey, pierwszy ośrodek, w którym ludzi sparaliżowanych uczono normalnego życia. Jego żona była założycielką i dyrektorem fundacji im. Christophera Reeve’a, która wspierała badania nad leczeniem skutków paraliżu.

Śmierć

edytuj

W przebiegu ogólnoustrojowego zakażenia mającego źródło w odleżynach aktor zapadł w śpiączkę 9 października 2004, a dzień później zmarł w Mount Kisco w wieku 52 lat[21][22].

Filmografia

edytuj

Filmy fabularne

edytuj
Rok Tytuł Rola Reżyser
1978 Tragedia Neptuna (Gray Lady Down) Phillips David Greene
Superman Superman / Clark Kent / Kal-El Richard Donner
1979 Muppety jadą do Hollywood (The Muppets Go Hollywood) w roli samego siebie Stan Harris
1980 Superman II Superman / Clark Kent / Kal-El Richard Lester, Richard Donner
Gdzieś w czasie (Somewhere in Time) Richard Collier Jeannot Szwarc
1982 Śmiertelna pułapka (Deathtrap) Clifford Anderson Sidney Lumet
Monsignor ks. John Flaherty Frank Perry
1983 Superman III Superman / Zły Superman / Clark Kent / Kal-El Richard Lester
1984 Bostończycy (The Bostonians) Basil Ransome James Ivory
1985 Lotnik (The Aviator) Edgar Anscombe George T. Miller
Anna Karenina (TV) hrabia Wroński Simon Langton
1987 Superman IV (Superman IV: The Quest for Peace) Superman / Clark Kent / Kal-El Sidney J. Furie
Cwaniak (Street Smart) Jonathan Fisher Jerry Schatzberg
1988 Za kamerą (Switching Channels) Blaine Bingham Ted Kotcheff
Wielka ucieczka 2: Nieopowiedziana historia (The Great Escape II: The Untold Story, TV) major John Dodge Paul Wendkos, Jud Taylor
1990 Róża i szakal (The Rose and the Jackal, TV) Allan Pinkerton Jack Gold
Święto ziemi urodzinowe (Earthday Birthday, TV) It Zwibble Michael Sporn (głos)
1991 Mroczna przemoc (Bump in the Night, TV) Lawrence Muller Karen Arthur
Śmiertelne sny (Death Dreams, TV) George Westfield Martin Donovan
1992 Poza sceną (Noises Off...) Frederick Dallas / Philip Brent Peter Bogdanovich
Koszmar w biały dzień (Nightmare in the Daylight, TV) Sean Farrell Lou Antonio
Śmiertelne grzechy (Mortal Sins, TV) ks. Thomas Cusack Bradford May
1993 Wilk morski (The Sea Wolf, TV) Humphrey Van Weyden Michael Anderson
Tożsamość Willa (Morning Glory, TV) Will Parker Steven Hilliard Stern
Okruchy dnia (The Remains of the Day) kongresmen Jack Lewis James Ivory
1994 Miłosne wybory (Speechless) Bob ‘Baghdad’ Freed Ron Underwood
1995 Poza podejrzeniem (Above Suspicion, TV) Dempsey Cain Steven Schachter
Wioska przeklętych (Village of the Damned) dr Alan Chaffee John Carpenter
Czarny Lis (Black Fox', TV) Alan Johnson Steven Hilliard Stern
Czarny Lis: Dobry i zły (Black Fox: Good Men and Bad, TV) Alan Johnson Steven Hilliard Stern
Czarny Lis: Cena spokoju (Black Fox: The Price of Peace, TV) Alan Johnson Steven Hilliard Stern
1996 Krok w kierunku do jutra (A Step Toward Tomorrow) Denny Gabriel Deborah Reinisch
Bez współczucia: Film o zdolnościach (Without Pity: A Film About Abilities, TV) narrator Michael Mierendorf
1997 Przed zmierzchem (In the Gloaming, TV) - Christopher Reeve
1998 Okno na podwórze (Rear Window, TV) Jason Kemp Jeff Bleckner
2004 Historia Brooke Ellison (The Brooke Ellison Story, TV) - Christopher Reeve
2006 I ty możesz zostać bohaterem (Everyone’s Hero) - Christopher Reeve, Colin Brady, Dan St. Pierre
Superman II (Superman II: The Richard Donner Cut) Superman / Clark Kent / Kal-El Richard Lester, Richard Donner
2007 Christopher Reeve: Hope in Motion w roli samego siebie Matthew Reeve

Seriale TV

edytuj
  • 1974: Great Performances – odc. Wrogowie (Enemies) jako oficer
  • 1974–76: Miłość życia (Love of Life) jako Ben Harper
  • 1975: Szeroke światowe misterium (Wide World Mystery)
  • 1980: Muppet Show (The Muppet Show) gość programu
  • 1981: Saturday Night Live w roli samego siebie
  • 1983: Śpiąca królewna (Faerie Tale Theatre – odc. Sleeping Beauty) jako książę
  • 1985: Saturday Night Live w roli samego siebie
  • 1985: Saturday Night Live jako gospodarz
  • 1991: Carol i spółka (Carol & Company) jako Bob
  • 1992: Droga do Avonlea (Road to Avonlea) jako Robert Rutherford
  • 1992: Opowieści z krypty (Tales from the Crypt – odc. What's Cookin') jako Fred
  • 1993: Frasier jako Leonard (głos)
  • 1994: Nieprzyjemny świat Penna i Tellera (The Unpleasant World of Penn & Teller)
  • 2003: Tajemnice Smallville (Smallville) jako dr Virgil Swann
  • 2003: Kancelaria adwokacka (The Practice) jako Kevin Healy
  • 2004: Tajemnice Smallville (Smallville) jako dr Virgil Swann

Nagrody

edytuj
Rok Nagroda Kategoria Tytuł
1979 Nagroda BAFTA Najbardziej obiecujący debiut aktorski w głównej roli[23] Superman (1978)
1981 Fantafestival Najlepszy aktor[23] Gdzieś w czasie (1980)
1996 Young Artist Award Nagroda Jackiego Coogana[23] –
1997 Nagroda Emmy Wybitny serial informacyjny lub program specjalny[23] Bez litości: film o zdolnościach (1996)
1998 Nagroda Grammy Najlepszy album słowny mówiony[24] Still Me (1998)
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Wybitny występ aktora w filmie telewizyjnym lub miniserialu[24] Okno na podwórze (1998)
2004 Nagroda im. Juliusza Verne’a Nagroda za osiągnięcia –

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Christopher Reeve. Listal. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
  2. ↑ Christopher Reeve – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2017-04-06]. (węg.).
  3. ↑ Christopher Reeve. Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  4. ↑ Eric Slater, Hollywood Star Walk: Christopher Reeve, „Los Angeles Times” [dostęp 2022-07-07] (ang.).
  5. ↑ Paperback Best Sellers: 1999-07-04, „The New York Times”, 4 lipca 1999 [dostęp 2022-07-07] (ang.).
  6. ↑ John Orquiola: How Superman Returns Fits Into The Christopher Reeve Movie Canon. Screen Rant. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  7. ↑ Christopher Reeve Biography (1952-). Film Reference. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
  8. ↑ Christopher Reeve – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  9. ↑ Christopher Reeve Biography, „TV Guide” [dostęp 2024-11-16] (ang.).
  10. ↑ Christopher Reeve. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
  11. ↑ Christopher Reeve (1952-2004). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
  12. ↑ Sandra Brennan: Christopher Reeve Biography. AllMovie. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  13. ↑ Christopher Reeve. MYmovies.it. [dostęp 2017-04-06]. (wł.).
  14. ↑ Christopher Reeve. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  15. ↑ Christopher Reeve. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  16. ↑ a b Christopher Reeve Trivia. FamousFix.com/. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  17. ↑ Christopher Reeve Trivia. FamousFix.com/. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  18. ↑ Christopher Reeve Magazines. FamousFix.com/. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  19. ↑ Christopher Reeve Relationships. FamousFix.com/. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  20. ↑ Dana Morosini Reeve (1961-2006). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
  21. ↑ Douglas Martin: Christopher Reeve, 52, Symbol of Courage, Dies. „The New York Times”, 2004-10-12. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  22. ↑ Superman actor Reeve dies. „The Guardian”. [dostęp 2022-07-06]. (ang.).
  23. ↑ a b c d Christopher Reeve Awards. FamousFix.com/. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  24. ↑ a b Christopher Reeve Awards. AllMovie. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).

Publikacje

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Portret na życzenie: Christopher Reeve. „Film”. nr 33/1985 (1885) (XL), s. 22, 18 sierpnia 1985. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Christopher_Reeve&oldid=75249771”