Crostwitz

Crostwitz
Chrósćicy
	gmina
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Powiat	Budziszyn
Wspólnota	Związek gmin Am Klosterwasser
Kod statystyczny	14 6 25 080
Powierzchnia	13,32 km²
Wysokość	170 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2015); • liczba ludności	; 1017
• gęstość	76 os./km²
Numer kierunkowy	035796
Kod pocztowy	01920
Tablice rejestracyjne	BZ, BIW, HY, KM
	Adres urzędu:Am Hirtenquell 4; 01920 Crostwitz
	Położenie na mapie powiatu;
	51°14′N 14°15′E/51,233333 14,250000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Crostwitz (górnołuż. Chrósćicy, wym. ^ⓘ[ˈkʰʀʊst͡ʃitsɨ]) – miejscowość i gmina w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, w okręgu administracyjnym Drezno, w powiecie Budziszyn (do 31 lipca 2008 w powiecie Kamenz) na Łużycach Górnych, wchodzi w skład związku gmin Am Klosterwasser. Gmina liczy 1017 mieszkańców (2015). Większość to Serbołużyczanie, 90% mieszkańców zna język górnołużycki.

Historia

Miejscowość ok. 1950 r.

Osada Serbołużyczan po raz pierwszy wymieniona w dokumencie z 1225 jako Crostiz.

W kwietniu 1945 okolice Crostwitz były miejscem krwawych walk między hitlerowskimi wojskami (Grupą Armii Południe oraz SS) i Armią Czerwoną wraz z 2 Armią Ludowego Wojska Polskiego. Była to bitwa, w której jednorazowo zginęło najwięcej Polaków podczas II wojny światowej na froncie wschodnim. W październiku 1967 odsłonięty został tam pomnik ku czci poległych Polaków z napisami w językach: niemieckim, polskim i górnołużyckim.

10 maja 1945 został ponownie założony związek organizacji serbołużyckich - Domowina.

We wrześniu 1975 w miejscowości gościł ówczesny arcybiskup krakowski Karol Wojtyła^[1]. Wizytę upamiętnia tablica w języku górnołużyckim na ścianie kościoła katolickiego.

Obecnie miejscowość jest ośrodkiem kulturalnym Serbołużyczan; odbywa się tu co dwa lata festiwal folklorystyczny. Corocznie wyrusza stąd "wielkanocna kawalkada jeźdźców".

Na miejscowym cmentarzu jest pochowany pisarz serbołużycki Jurij Brězan.

Zabytki

Kościół katolicki pw. śś. Szymona i Judy Tadeusza w stylu barokowym z 1772
Serbołużyckie krzyże i kapliczki przydrożne z XVIII-XX w.
Pomnik żołnierzy polskich z ok. 1967 r.
Gmach szkoły serbołużyckiej z lat 1903–1904
Dom parafialny z 1861 r.

Niedaleko Crostwitz w miejscowości Kopschin (górnoł. Kopšin) znajdują się pozostałości grodziska słowiańskiego z wczesnego średniowiecza Kopschiner Schanze^[2].

Szkoła serbołużycka im. Jurija Chěžki
Pomnik żołnierzy LWP
Napis górnołużycki przy pomniku
Kościół śś. Szymona i Judy Tadeusza
Tablica upamiętniająca wizytę Jana Pawła II

Urodzeni w miejscowości

Jurij Koch – serbołużycki pisarz
Pawoł Völkel – serbołużycki pisarz, językoznawca i wydawca

Zobacz też

Zbrodnia w Horce

Przypisy

↑ Jan Paweł II, Papież Polak | Fronda.pl [online], www.fronda.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
↑ radyserb net solutions, Gemeinde Crostwitz | Gmejna Chrósćicy: Kopschin [online], www.crostwitz.de [dostęp 2017-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-06] (niem.).

Bibliografia

Statistisches Landesamt des Freistaates Sachsen, Kamenz, 2009

[1] Jan Paweł II, Papież Polak | Fronda.pl [online], www.fronda.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).

[2] radyserb net solutions, Gemeinde Crostwitz | Gmejna Chrósćicy: Kopschin [online], www.crostwitz.de [dostęp 2017-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-06] (niem.).

[1]

[2]