Chochlik drukarski

błąd w druku

Chochlik drukarski (zwany też diabełkiem, trantiputlem lub szwambułem[1]) – potoczna nazwa błędu drukarskiego, przeoczonego w trakcie korekty[2] (lub kolejnych korekt), odkrytego dopiero w gotowej publikacji poligraficznej. Poważniejsze chochliki drukarskie wymagają sprostowań; do książek dołącza się erraty.

Błędnie wydrukowane znaczki pocztowe

Geneza nazwy

edytuj

Chochliki występowały w mitologii germańskiej, skandynawskiej oraz słowiańskiej; bywały utożsamiane z elfami. Obecne znaczenie słowa chochlik odnosi się do leśnego duszka o nieco złośliwym charakterze, podczas gdy elf, za sprawą literatury fantastycznej, zyskał na znaczeniu i pojawia się częściej jako postać niezwykle urodziwa i szlachetna. Określenie chochlik drukarski nie powinno być stosowane w odniesieniu do trywialnych literówek i innych drobnych niedociągnięć, które nie wprowadzają czytelnika w błąd, gdyż prawdziwe znaczenie przeczytanej informacji jest dla niego oczywiste. Dziełem chochlika mogą być natomiast błędy poważniejsze, nieoczywiste lub ukryte w taki sposób, jakby nie powstały wskutek przypadkowego zaniedbania, lecz za sprawą inteligentnej, złośliwej istoty.

Przykłady chochlików

edytuj
  • pomylenie władców o podobnych imionach[3], przesunięcie liter w nazwiskach, mogą wtedy brzmieć obraźliwie,
  • nieistniejące adresy pocztowe,
  • błędne ceny produktów, błędne godziny pracy, daty[3], numery stron itp.,
  • fałszywe dane techniczne,
  • zamienione miejscami podpisy pod zdjęciami, błędne podpisy[3] lub brakujące podpisy[4],
  • zamiana liter w wyrazie, tak aby powstał wyraz tworzący w danym miejscu niezamierzone znaczenie,
  • przestawianie miejscami dużych fragmentów tekstu,
  • zmienione kolory,
  • błędy w krzyżówkach,
  • druk kolumny w wersji sprzed ostatniej korekty,
  • rozmycie i zniekształcenie obrazów lub tekstu,[5]
  • problemy z cięciem i wykończeniem druku[5].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Jak chochliki drukarskie wojowały z dziennikarzami, wiadomosci24.pl
  2. Słownik terminologiczny informacji naukowej, Maria Dembowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1979, s. 31.
  3. a b c Errata do książki "Historia i zabytki Oleśnicy. Przewodnik."
  4. Errata do chochlika drukarskiego w "Przyrodzie Polskiej" (Internet Archive). przyrodapolska.pl. [dostęp 2011-09-02]. Cytat: "Chochlik drukarski w "PP" "zjadł" nam w druku podpis pod doskonałym zdjęciem klempy łosia autorstwa Tomasza Hryniewickiego z KPN(...)"
  5. a b Błędy drukarskie – jak nad nimi zapanować?| Drukarnia Online [online], www.drukarniaonline.pl [dostęp 2023-06-20].