China watcher

China watcher (z jęz. angielskiego: tzw. obserwator Chin) – osoba, która zajmuje się stałym monitoringiem spraw Chińskiej Republiki Ludowej, w odróżnieniu do tzw. „pekinologów” obserwujących działania władz ChRL, lub „sinologów” naukowo badających chińskie języki, literaturę, kulturę, historię, filozofię, religię, również politykę i gospodarkę itd.

Termin „obserwowanie Chin” powstał przez analogię do prowadzonej przez ornitologów obserwacji ptaków. Jest to semantyczna przerwa w stosunku do wcześniejszego terminu „China Hands” (ręce chińskie), który odnosił się do zachodnich biznesmenów, którzy publikowali informacje i komentarze polityczne z ChRL. Po rewolucji chińskiej w 1949 chińscy obserwatorzy częściej wywodzili się ze środowiska akademickiego niż biznesowego, i działali poza konsulatami (np. Stanów Zjednoczonych) w Hongkongu.

Określenie „China watcher” można odróżnić od „sinologa”, który może luźno odnosić się do każdego, kto zajmuje się Chinami ale, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, częściej odnosi się do tych, którzy studiują klasyczny język, literaturę lub cywilizację chińską. W innych językach, tam gdzie termin „pekinolog” nie istnieje, użycie tych terminów jest mniej sztywne, na przykład w języku francuskim termin sinologue odnosiłby się zarówno do badacza sinologii, jak i reportera - „pekinologa”.

Dla wielu tzw. obserwatorów Chin (China watchers) istotnym źródłem informacji o tym kraju było czasopismo Far Eastern Economic Review.

Bibliografia

• Jim Peck: "The Roots of Rhetoric: The Professional Ideology of America's China Watchers", [w:] Ed Friedman and Mark Selden (red.): America's Asia, 1971
• John Gittings: China-watching in Hongkong, Journal of Contemporary Asia 1972, vol. 2, issue 4, s. 415–430
• Harry Harding: "The Changing Roles of the Academic China Watcher" (Sigur Center for Asian Studies 1999 Trends in China Watching: The PRC at Fifty)
• Richard Baum: China Watcher: Confessions of a Peking Tom, University of Washington Press Seattle 2010