Chen Ning Yang

Chen Ning Yang
Państwo działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	1 października 1922 ; Hefei
	Specjalność: fizyka
Alma Mater	Uniwersytet Tsinghua
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chen Ning Franklin Yang (chiń. upr. 杨振宁; chiń. trad. 楊振寧; pinyin Yáng Zhènníng; ur. 1 października^[a] 1922 w Hefei^[1]) – amerykański fizyk pochodzenia chińskiego, noblista^[2].

Życiorys

Dzieciństwo spędził w Pekinie, a następnie w Kunmingu, studia ukończył na Uniwersytet Tsinghua. W 1946 roku wyjechał, w ramach współpracy międzyuczelnianej, do Chicago. Tytuł doktora uzyskał pod opieką Edwarda Tellera, po czym został asystentem Enrica Fermiego. Wraz z Robertem Millsem opracował teorię dotyczącą fizyki cząstek elementarnych, znaną obecnie jako pole Yanga-Millsa. Na tej koncepcji opiera się model standardowy^[2].

W 1957 roku (w wieku 35 lat) został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki wraz z Tsung-Dao Lee za teorię zakładającą, że oddziaływania słabe pomiędzy cząstkami elementarnymi nie zachowują symetrii parzystości. Doszli oni do takiego wniosku po bardzo szczegółowej analizie dostępnych ówcześnie danych eksperymentalnych, które nie gwarantowały zachowania tej symetrii. Jednocześnie zaproponowali odpowiednie eksperymenty, które mogłyby potwierdzić łamanie tej symetrii. Wkrótce doświadczenia takie zostały wykonane przez zespoły Leona Ledermana z Columbia University (późniejszego laureata Nagrody Nobla z odkrycie neutrina mionowego) oraz przez Chien-Shiung Wu we współpracy z National Bureau of Standards^[2].

27 marca 1974 roku senat Uniwersytetu Wrocławskiego przyznał mu tytuł Doctor honoris causa. Uroczysta promocja odbyła się 13 maja 1974 roku^[3].

↑ Data urodzenia 22 września znalazła się błędnie w paszporcie, wydanym mu w roku 1945, i od tego czasu była przez niego używana we wszystkich kolejnych dokumentach. Zob. Bing-An Li, Yuefan Deng, Chen Ning Yang, „Biographies of Contemporary Chinese Scientists”, vol. 3.

↑ Yang Chen Ning, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-30] .
↑ ^a ^b ^c Chen Ning Yang – Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1957 > Chen Ning Yang, Tsung-Dao Lee [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-25]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1957, The Law of Parity Conservation and Other Symmetry Laws of Physics
↑ Chen Ning Yang. [w:] Strona internetowa UWr > Nagrody i wyróżnienia > Doktorzy honoris causa [on-line]. www.uni.wroc.pl. [dostęp 2014-02-25]. (pol.).