Cheilymenia fimicola

Cheilymenia fimicola (Bagl.) Dennis – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae[1].

Cheilymenia fimicola
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

Pyronemataceae

Rodzaj

Cheilymenia

Gatunek

Cheilymenia fimicola

Nazwa systematyczna
Cheilymenia fimicola (Bagl.) Dennis
British Ascomycetes, Rev. Edn (Vaduz): 45 (1978)

Systematyka

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chaeilymenia, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1865 r. Francesco Baglietto nadając mu nazwę Arrhenia fimicola. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Richard William George Dennis w 1978 r.[1]

Synonimy:

  • Apus fimicola (Bagl.) Mussat 1901
  • Arrhenia fimicola Bagl. 1865
  • Auriscalpium fimicola (Bagl.) Kuntze 1898
  • Cheilymenia coprinaria var. minima (Grove) Ramsb. 1914
  • Lachnea minima Grove[2].

Morfologia

edytuj
Owocniki

Typu apotecjum (miseczka), siedzące, początkowo koliste, potem kolejno poduszkowate, płytko kielichowate w końcu talerzykowate o szerokości 1,0–4,0 (5) mm. Brzeg wywinięty do góry, czasami falisty,, nawet falisty, z jasnobrązowymi włosami przypominającymi szczecinę. Powierzchnia hymenialna czerwono-pomarańczowa do żółtawo-pomarańczowej, naga, płaska do wklęsłej. Powierzchnia zewnętrzna jaśniejsza niż hymenialna, z rozproszonymi, bladymi, sztywnymi włosami. Kontekst mięsisty, cienki, pomarańczowy, zapach i smak nieokreślony[3].

Cechy mikroskopowe

Worki ośmiozarodnikowe, jednorzędowe, nieamyloidalne. Parafizy smukłe, lekko maczugowate. Zarodniki 16–19 × 10,0–12,5 µm, elipsoidalne, gładkie, cienkościenne, szkliste, bez kropelek oleju[3].

Gatunki podobne

Cheilymenia stercorea również tworzy małe, pomarańczowe miseczki z włoskami brzeżnymi przypominającymi szczecinę, ale subtelnie odróżnia się od Cheilymenia fimicola, którego włosy są proste, septowane, zwężające się ku końcowi i rozgałęziają się tylko u podstawy. Cheilymenia stercorea ma dwa rodzaje włosów; niektóre proste, zwężające się i septowane jak Cheilymenia fimicola, chociaż zwykle ciemniejsze, oraz włosy krótsze, gwiaździste i rozgałęzione, które znajdują się głównie u podstawy apotecjów. Trzeci gatunek, Cheilymenia theleboloides, spotykany sporadycznie na końskim oborniku, jest bladożółtawy i ma niepozorne, prawie szkliste włosy. Inne podobne gatunki to Cheilymenia granulata i włośniczka tarczowata (Scutellinia scutellata). Ten pierwszy wytwarza pomarańczowe kubki na łajnie, ale brakuje mu włosków brzeżnych i, jak sugeruje epitet gatunkowy, ma chropowatą powierzchnię zewnętrzną. Włośniczka tarczowata tworzy jasnopomarańczowe, kielichowate owocniki z wyraźnymi włoskami brzeżnymi, ale występuje na gnijącym drewnie, a nie na łajnie[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Cheilymenia fimicola występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii[4]. W Ameryce Północnej gatunek ten jest pospolity[3]. W Polsce podano kilka stanowisk, najstarsze podał Stanisław Domański w 1970 r.[5] Grzyb koprofilny występujący na odchodach zwierząt roślinożernych[5]. Owocniki przez cały rok, gdy dostępna jest wilgoć[3]. Grzyb niejadalny ze względu na miejsce występowania[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  3. a b c d e California Fungi – Cheilymenia fimicola [online], California fungi [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  4. Występowanie Cheilymenia fimicola (Bagl.) Dennis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  5. a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 25, ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.