Chardonnay
Chardonnay (wym. [ʃaʁdɔnɛ]) – biała, przemysłowa odmiana winorośli, wykorzystywana do produkcji białego wina oraz win musujących.
 Krzew szczepu chardonnay w Szampanii | |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Inne nazwy |
aubaine, beaunois, melon blanc, pinot chardonnay |
| Pochodzenie |
Francja[1] |
| Ważne regiony uprawy | |
| Identyfikator VIVC |
2455[1] |
| Przeznaczenie owoców |
wino[1] |
| Kolor skórki |
zielonożółty |
Pochodzenie
edytujTradycyjnie uznaje się, iż chardonnay pochodzi z francuskiego regionu Burgundii z okolic Chablis, zaś nazwę wywodzi się od miejscowości Chardonnay[2]. Pierwsza wzmianka o odmianie pochodzi z lat 1685–1690[2]. Jednakże przeprowadzone w roku 1998 przez amerykańskich naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis badania DNA wykazały, że powstała ona na skutek naturalnej krzyżówki szczepów pinot gris i niemal nieuprawianego już dziś, pochodzącego ze środkowej Europy gouais blanc[2][3].
Charakter
edytujOdmiana uprawiana jest w niemal wszystkich krajach winiarskich[4], na łącznym obszarze 140 000 ha. Popularność tego szczepu wynika z uniwersalności oraz dużego zróżnicowania pomiędzy poszczególnymi klonami szczepu[2]. Daje on dzięki temu, w zależności od miejsca upraw wina o niejednorodnym charakterze, od lekkich po ciężkie i dojrzałe, w Austrii produkuje się z niego nawet wina likierowe. Dzięki dużej zawartości cukru w gronach możliwe jest wytwarzanie z niego win o zawartości alkoholu dochodzącej niekiedy do 14–15%. Istotne w popularności tej uprawy jest również wysokie zainteresowanie konsumentów winami produkowanymi z tej odmiany, czego wyrazem może być nazwanie Chardonnay kilku noworodków w Wielkiej Brytanii[5].
Uprawy
edytujWe Francji był uprawiany w 2009 roku na 44 593 ha[2]. Znaczna część upraw tej winorośli znajduje się w Burgundii oraz w Szampanii[2]. W Burgundii wytwarza się z niego białe wina w apelacjach takich jak Chablis, Meursault, Puligny-Montrachet oraz wielu innych. W Szampanii zajmuje 26% upraw, w produkcji szampanów łączony jest zazwyczaj ze szczepami pinot noir lub pinot meunier. W regionie Côtes des Blancs wytwarza się jednak pod nazwą „Blanc de Blancs” szampany składające się w 100% z chardonnay. Ponadto niewielkie ilości tego szczepu są uprawiane w Alzacji, Dolinie Loary i Jurze. Francuskie wina produkowane z tego szczepu rzadko dojrzewają w beczkach dębowych.
W Australii uprawy chardonnay w 2008 roku wynosiły 31 564 ha, zaś w Nowej Zelandii 3769 ha, a tamtejsze wina o aromacie melonów oraz owoców cytrusowych nierzadko są starzone w dębowych beczkach[2]. Szczep ten jest tu często łączony z sémillon oraz w produkcji win musujących z pinot noir.
W Stanach Zjednoczonych największe uprawy chardonnay znajdują się w Kalifornii i obejmowały w 2010 areał 38 555 ha[2]. Ponadto uprawia się je w Oregonie i Waszyngtonie na łącznym areale ok. 3500 ha[2]. Amerykańskie wina produkowane z tego szczepu są zazwyczaj delikatne, o owocowym aromacie, starzone w dębowych beczkach nabierają nut waniliowych, karmelowych i maślanych.
Mniejsze uprawy tego szczepu znajdują się m.in. we Włoszech (11 772 ha w 2000[2]), Chile (8549 ha w 2008[2]), RPA (8255 ha[2]), Argentynie (6342 ha w 2008[2]), Hiszpanii (5423 ha w 2008[2]), Mołdawii (5134 ha w 2009[2]), Węgrzech (2862 ha w 2008[2]), Słowenii (1215 ha w 2009[2]), Niemczech (1171 ha w 2008[2]).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Chardonnay w bazie danych Instytutu Hodowli Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 221–227. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 419. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ Tom Stevenson: The Sotheby’s Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 138. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- ↑ Chardonnay. kurdesz.com, 3 stycznia 2006. [dostęp 2007-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 stycznia 2008)]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Christina Fischer: Wino: leksykon Daumonta. Warszawa: Firma Księgarska Jacek Olesiejuk, 2006. ISBN 83-7423-498-9.