Chamaemelum
Chamaemelum – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje dwa gatunki, w ujęciu wyłączającym 5 gatunków do rodzaju Cladanthus Cass.[3][5] Rośliny te występują w północno-zachodniej Afryce (od Wysp Kanaryjskich po Tunezję) oraz w zachodniej Europie (od Wielkiej Brytanii po Włochy i Albanię)[3][5]. W Polsce rumian rzymski Ch. nobile rośnie tylko w uprawie (podawany jest z tego rodzaju także rumian dwubarwny Ch. mixtum, klasyfikowany według Plants of the World online do rodzaju Cladanthus jako C. mixtus)[6].
 Chamaemelum nobile | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Chamaemelum | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Chamaemelum Mill. Gard. Dict. Abr. ed. 4: s.p. (1754)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
C. nobile (Linnaeus) Allioni[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Rumian rzymski jest źródłem oleju z rumianu (rumianku) rzymskiego destylowanego z koszyczków i wykorzystywanego do aromatyzowania likierów, herbaty, szamponów (zwłaszcza stosowanych do mycia jasnych włosów) i innych kosmetyków. Gatunek stosowany był i jest wciąż jeszcze w mieszankach trawnikowych, ceniony ze względu na dużą odporność na wydeptywanie i susze. Roślina wykorzystywana jest także leczniczo[5].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Rośliny zielne (jednoroczne i byliny), nagie lub owłosione[7].
- Liście
- Skrętoległe, 2–3-krotnie pierzastosieczne[7].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo na szczytach pędów lub w luźnych baldachogronach. Okrywa półkulista, z listkami w trzech rzędach, z błoniastym, wąskim brązowym brzegiem. Dno koszyczka stożkowato lub półkuliście wypukłe, pokryte plewinkami. Brzeżne kwiaty języczkowate żeńskie lub płonne, białe. Wewnętrzne kwiaty rurkowate żółte, obupłciowe[7].
- Owoce
- Jajowate niełupki o okrągłym przekroju, z trzema żeberkami[7].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Anthemidinae, plemienia Anthemideae, podrodziny Asteroideae i rodziny astrowatych Asteraceae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Chamaemelum fuscatum (Brot.) Vasc.
- Chamaemelum nobile (L.) All. – rumian rzymski, r. szlachetny
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-27] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-27] (ang.).
- ↑ a b c d e Chamaemelum Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-27].
- ↑ Chamaemelum Mill.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-27].
- ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 187, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 33, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ a b c d J.W. Kadereit, Charles Jeffrey (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 370, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805.
- ↑ Genus Chamaemelum Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-27].