Chajtarma (film)
Chajtarma (krym.tat. Qaytarma, tłum. Powrót) – ukraiński film fabularny oparty na historii wysiedlenia Tatarów krymskich w 1944 roku.
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
18 maja 2013 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
90 minut |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Achtem Seitabłajew, Jurij Curiło, Ołeksij Horbunow, Andrij Saminin, Usnije Chaliłowa, Dinara Awaz, Walerij Szytowałow |
| Muzyka | |
| Zdjęcia |
Władimir Iwanow |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia |
krymsko-tatarska telewizja ATR |
| Budżet |
1 500 000 USD |
| Strona internetowa | |
Fabuła
edytujOparty na faktach film przedstawia historię deportacji narodu krymsko-tatarskiego, zarządzonej przez Stalina w 1944 roku.
Głównym bohaterem filmu jest Sułtan Amet-Chan (postać autentyczna) - pilot radzieckiego myśliwca, dwukrotnie odznaczony najwyższym odznaczeniem radzieckim - gwiazdą bohatera ZSRR. W maju 1944 roku, po wyzwoleniu Sewastopola spod niemieckiej okupacji, Amet-Chan przyjeżdża na kilka dni do rodzimej Ałupki. Mimowolnie staje się świadkiem deportacji Tatarów krymskich.
Obsada
edytujWiększość ról zagrali aktorzy niezawodowi. Rolę głównego bohatera zagrał Achtem Seitabłajew, reżyser filmu. Pozostali odtwórcy ważniejszych ról to Jurij Curiło, Ołeksij Horbunow, Andrij Saminin, Usnije Chaliłowa, Dinara Awaz, Walerij Szytowałow.
W scenach zbiorowych wzięli udział Tatarzy krymscy, spośród których wielu osobiście przeżyło wysiedlenie.
Twórcy filmu
edytuj- Reżyseria: Achtem Seitabłajew
- Scenariusz: Nikołaj Rybałka
- Zdjęcia: Władimir Iwanow
- Muzyka: Dżemil Karikow, Siergiej Krucenko
- Scenografia: Szewkiet Sejdamietow
- Producent: Lenur Isljamow
Informacje dodatkowe
edytuj„Chajtarma” to pierwszy pełnometrażowy film na temat wysiedlenia Tatarów. Jest to jednocześnie pierwszy film na ten temat zrealizowany przez samych Tatarów krymskich.
Premiera filmu miała miejsce w przeddzień 69. rocznicy wysiedlenia. Uroczysty pokaz miał miejsce w teatrze im. Tarasa Szewczenki w Symferopolu. Wśród obecnych na sali byli m.in. wiceprzewodniczący Rady Ministrów ARK Georgij Psarew, przewodniczący Medżlisu krymsko-tatarskiego Mustafa Dżemilew, wnuczka Sułtana Amet-Chana Weronika Amet-Chan oraz dyrektor muzeum w Ałupce Mustafa Mustafajew.
Polska premiera filmu (pod tytułem „Chajtarma”) miała miejsce 15 kwietnia 2014 w Kinie Iluzjon (kinie Filmoteki Narodowej)[1]. Po pokazie odbyła się debata z udziałem reżysera filmu. Pokaz pod honorowym patronatem prezydenta m.st. Warszawy, współorganizowany był we współpracy Komitetu Obywatelskiego Solidarności z Ukrainą (KOSzU), Związku Ukraińców w Polsce, oraz Filmoteki Narodowej.
Natomiast polska premiera telewizyjna (pod tytułem „Chajtarma - Powrót”) w TVP1 3 czerwca 2014[2], tj. dzień przed wręczeniem pierwszej Nagrody Solidarności Mustafie Dżemilewowi - przywódcy Krymskich Tatarów i jednocześnie jednemu z inicjatorów krymsko-tatarskiego powrotu. Pokaz odbył się dzięki staraniom KOSzU.
Nagrody i wyróżnienia
edytuj- 2014 - nagroda „Nike” w kategorii „Najlepszy Film WNP i krajów bałtyckich” (ex aequo z litewskim filmem „Ekskursantė” w reż. Audriusa Juzėnasa)[3].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Krymskotatarska „Chajtarma” w Iluzjonie. 2014-04-09. [dostęp 2014-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-27)]. (pol.).
- ↑ Centrum Informacji TVP: W TVP1 o Tatarach krymskich. 2014-05-26. [dostęp 2014-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-27)]. (pol.).
- ↑ Стрічка «Хайтарма» здобула премію «Ніка» (+ПЕРЕЛІК ПЕРЕМОЖЦІВ) [online], www.telekritika.ua [dostęp 2017-11-17].
Linki zewnętrzne
edytuj- Chajtarma w bazie IMDb (ang.)
- Chajtarma w bazie Filmweb
- oficjalna strona filmu. haytarma.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-09)].